Қазақ Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы (1925-1936) бетінің бастапқы мәтінін қарау

[[Сурет:карта КАССР.png|300px|thumb|Қазақ АКСР-ның 1925-1929 жылдардағы шекарасының өзгеруі.]]
[[Сурет:ҚАКСР.jpeg|300px|thumb|right|1932 жылдағы Қазақ АКСР-і]]
'''Қазақ Автономиялы Социалистік Кеңес Республикасы''' (Қазақ АКСР, [[Қазақстан]]) ({{lang-kz|Qazaq Aptonom Sotsijalistik Sovettik Respublikasь, Qazaƣьstan}}, {{lang-kz|Қазақ Автономиялы Социалистік Кеңестік Республикасы, Қазақстан}}) — [[Қазақстан]] аумағындағы [[Ресей Кеңестік Федерациялық Социалистік Республикасы|РКФСР]] құрамындағы әкімшілік-шекаралық бірлік, [[Қазақтар|Қазақ]] ұлттық автономиясы.
[[1925 жыл]]дың [[15 маусым]]ынан [[1936 жыл]]дың [[5 желтоқсан]]ына дейін өмір сүрді.  Бастапқыда бұл автономия Қырғыз Автономиялы Социалистік Кеңес Республикасы (1920-1925)деп аталып келді, кейіннен 1925 жылы ҚазАКСР орталық атқару комитетінің төрағасы "қырғыз" деген атауды "қазақ" деген атаумен алмастыру туралы қаулысымен Қазақ АКСР-ы деп аталынды. 

ҚазАКСР-ның әкімшілік орталығы - алдымен [[Қызылорда]] (1920-1924), кейіннен 1927 жылдан бастап [[Алматы]] қаласына көшірілді.{{sfn|КНЭ|2004|с=190}}.

== Шекарасы ==
[[1932 жыл]]дары батысында [[:ru:Нижневолжский край|Төменгі-Волжск өлкесімен]]. солтүстік-бастысында -  [[:ru:Средневолжский край|Ортаңғы-Волжск өлкесімен]], солтүстігінде - Орал облысымен, солтүстік-шығысында [[:ru:Западно-Сибирский край|Батыс Сібір өлкесімен]], оңтүстігінде - Орталық Азия Кеңестік республикаларымен, оңтүстік-шығысында [[Қытай]]мен шекарала жатты. 

== Ауданы және Халқы ==
Ауданы ([[1933 жыл]]ғы [[1 қаңтар]]ында) 2 853 мың шаршы км. құрады. Халқы - 1931 жылдың 1 қаңтарындағы санағы бойынша -  7 260,5&nbsp;мың&nbsp; адам, оның ішінде қала тұрғындары ([[1926 жыл]]ығы санақ) - 911,2&nbsp;мың&nbsp; адам болды.

== Қазревком мүшелері ==
* '''''С.Меңдешев''''' (1882-1937)
{{main|Сейітқали Меңдешұлы Меңдешев}}
**1912 жылы коммунистік партия мүшесі, Бөкей губерниялық атқару комитетінің төрағасы;
**1919 жылы Қазревком төрағасының орынбасары;
**1920-1925 жылдары Қазақ АКСР Атқару Комитетінің төрағасы;
**1937 жылы репрессия құрбаны болды.

*'''''Ә.Т.Жангелдин'''''(1884-1953)
{{main|Жангелдин Әліби Тоғжанұлы}}
**1915 жылы коммунистік партия мүшесі;
**1916 жылы ұлт-азаттық көтеріліс басшыларының бірі, Торғай әскери комиссары;
**1918 жылы Торғай облыстық Кеңесі атқару комитетінің төрағасы;
**1918 жылы Қазревком төрағасының орынбасары.

*'''''А.Байтұрсынұлы'''''(1873-1937)
{{main|Ахмет Байтұрсынұлы}}
**"Алаш" партиясын құрушылардың бірі - "Қазақ" газетінің редакторы;
**1919 жылдан Қазревком мүшесі, оқу министрі;
**1937 жылы репрессия құрбаны болды.

== Дереккөздер ==
<references/>

[[Санат:Қазақстан тарихы]]