Нұсқалар арасындағы айырмашылық: "Шығай хан (Кіші жүз)"

Қазақстан Энциклопедиясы жобасынан алынған мәлімет

ш ({{Суретсіз мақала}} үлгісін үстедім)
ш (wikify using AWB)
Жол нөмірі 1: Жол нөмірі 1:
'''Шығай''' (туған жылы белгісіз – 14.11.1825) – [[сұлтан]], [[Бөкей Ордасы|Бөкей Ордасының]] билеушісі (1815 – 1825). [[Әбілқайыр хан|Әбілқайыр ханның]] немересі, [[Нұралы хан|Нұралы ханның]] баласы. Ағасы Бөкей қайтыс болғаннан кейін хан тағының мұрагері [[Жәңгір]] ержеткенше Бөкей Ордасын (Ішкі Орда) уақытша басқарды. 1816 ж. 24 қазанда [[Орал]] қаласында [[Ресей]] патшасына [[ант]] берді. Шығай билік еткен жылдар халық басына түскен ауыр оқиғалармен қатар келді. 1815 – 1816 ж. болған [[жұт|жұттан]] қазақ ауылдарының малы қырылып қалды, біраз рулар хандықтан кетуді ойлады. Қалмақтар мен [[Орал]] казак-орыстары жерге таласып, [[Ішкі Орда]] қазақтарына қысым көрсетті. Дегенмен, орыс көпестерімен сыйлас болған Шығай қол астындағы жұртын жұттан аман алып шықты. Билеуші ретінде ол қарауындағы елді қантөгіске ұшыратпай, бейбіт мәмілегерлік жолмен жер дауын шешу ісіне көп еңбек сіңірді. 1819 ж. малы жұтқа ұшыраған қазақ шаруаларына көмектесуді әрі даулы жерлерді қазақтарға алып беруді өтініп, [[Орынбор губернаторы|Орынбор губернаторына]] хат жазды. Қазақтарды отырықшылыққа баулымақ ниетпен 1820 ж. [[Каспий теңізі|Каспий теңізінің]] жағасынан ағаштан қиылған еңселі үй салды. 1822 ж. [[Орынбор]] шекара комиссиясынан өзін тұрақты хан етіп ресми тағайындауды талап етті. Бірақ Ішкі Ордада оның ағасы Бөкей хандай беделі бола қойған жоқ. 1824 ж. билікті тақтың заңды мирасқоры Жәңгірге беруге мәжбүр болғаннан кейін Шығай ел билеу ісіне араласпай, қалған өмірін тыныш өткізді.  
+
'''Шығай''' (туған жылы белгісіз – 14.11.1825) – [[сұлтан]], [[Бөкей Ордасы]]ның билеушісі (1815 – 1825). [[Әбілқайыр хан]]ның немересі, [[Нұралы хан]]ның баласы. Ағасы Бөкей қайтыс болғаннан кейін хан тағының мұрагері [[Жәңгір]] ержеткенше Бөкей Ордасын (Ішкі Орда) уақытша басқарды. 1816 ж. 24 қазанда [[Орал]] қаласында [[Ресей]] патшасына [[ант]] берді. Шығай билік еткен жылдар халық басына түскен ауыр оқиғалармен қатар келді. 1815 – 1816 ж. болған [[жұт]]тан қазақ ауылдарының малы қырылып қалды, біраз рулар хандықтан кетуді ойлады. Қалмақтар мен [[Орал]] казак-орыстары жерге таласып, [[Ішкі Орда]] қазақтарына қысым көрсетті. Дегенмен, орыс көпестерімен сыйлас болған Шығай қол астындағы жұртын жұттан аман алып шықты. Билеуші ретінде ол қарауындағы елді қантөгіске ұшыратпай, бейбіт мәмілегерлік жолмен жер дауын шешу ісіне көп еңбек сіңірді. 1819 ж. малы жұтқа ұшыраған қазақ шаруаларына көмектесуді әрі даулы жерлерді қазақтарға алып беруді өтініп, [[Орынбор губернаторы]]на хат жазды. Қазақтарды отырықшылыққа баулымақ ниетпен 1820 ж. [[Каспий теңізі]]нің жағасынан ағаштан қиылған еңселі үй салды. 1822 ж. [[Орынбор]] шекара комиссиясынан өзін тұрақты хан етіп ресми тағайындауды талап етті. Бірақ Ішкі Ордада оның ағасы Бөкей хандай беделі бола қойған жоқ. 1824 ж. билікті тақтың заңды мирасқоры Жәңгірге беруге мәжбүр болғаннан кейін Шығай ел билеу ісіне араласпай, қалған өмірін тыныш өткізді.  
  
 
==Сілтемелер==
 
==Сілтемелер==
Жол нөмірі 5: Жол нөмірі 5:
 
{{Kazakh Khans}}
 
{{Kazakh Khans}}
 
{{Суретсіз мақала}}
 
{{Суретсіз мақала}}
 +
 
[[Санат:1825 жылы қайтыс болғандар]]
 
[[Санат:1825 жылы қайтыс болғандар]]

18:38, 2012 ж. қарашаның 11 кезіндегі түзету

Шығай (туған жылы белгісіз – 14.11.1825) – сұлтан, Бөкей Ордасының билеушісі (1815 – 1825). Әбілқайыр ханның немересі, Нұралы ханның баласы. Ағасы Бөкей қайтыс болғаннан кейін хан тағының мұрагері Жәңгір ержеткенше Бөкей Ордасын (Ішкі Орда) уақытша басқарды. 1816 ж. 24 қазанда Орал қаласында Ресей патшасына ант берді. Шығай билік еткен жылдар халық басына түскен ауыр оқиғалармен қатар келді. 1815 – 1816 ж. болған жұттан қазақ ауылдарының малы қырылып қалды, біраз рулар хандықтан кетуді ойлады. Қалмақтар мен Орал казак-орыстары жерге таласып, Ішкі Орда қазақтарына қысым көрсетті. Дегенмен, орыс көпестерімен сыйлас болған Шығай қол астындағы жұртын жұттан аман алып шықты. Билеуші ретінде ол қарауындағы елді қантөгіске ұшыратпай, бейбіт мәмілегерлік жолмен жер дауын шешу ісіне көп еңбек сіңірді. 1819 ж. малы жұтқа ұшыраған қазақ шаруаларына көмектесуді әрі даулы жерлерді қазақтарға алып беруді өтініп, Орынбор губернаторына хат жазды. Қазақтарды отырықшылыққа баулымақ ниетпен 1820 ж. Каспий теңізінің жағасынан ағаштан қиылған еңселі үй салды. 1822 ж. Орынбор шекара комиссиясынан өзін тұрақты хан етіп ресми тағайындауды талап етті. Бірақ Ішкі Ордада оның ағасы Бөкей хандай беделі бола қойған жоқ. 1824 ж. билікті тақтың заңды мирасқоры Жәңгірге беруге мәжбүр болғаннан кейін Шығай ел билеу ісіне араласпай, қалған өмірін тыныш өткізді.

Сілтемелер

"Қазақ Энциклопедиясы", 9 том Үлгі:Kazakh Khans {{#invoke:Message box|ambox}}{{#if:||{{#if:|[[Санат:Еш медиа файлы жоқ мақалалар/{{{1}}}]]|}}}}