|
|
(22 қатысушының арадағы 38 түзетуі көрсетілмеген) |
Жол нөмірі 1: |
Жол нөмірі 1: |
− | {{Мемлекеттік қайраткер
| + | '''Шығай хан''' - Қазақ ханы болып Жәнібектің ұрпағы Шығай сайланды. Ол екі-ақ жыл билік құрды. Шығай өзбек ханы Абдаллахтың [[Түркістан]] арқылы өткен атақты жорығына қатынасты. Абдаллах [[Сырдария]] қалаларын бағындырып, онда өз адамдарын басшылыққа қойды. Қазақ билеушілеріне сыйлық ретінде Орта Азия жерінен үлес берді. |
− | | түс = Қазақ ханы
| + | |
− | | Қазақша есімі = Шығай хан
| + | Қазақ хандығына [[Сырдария]] қалаларын өз қолдарына алып, сол арқылы хандықты күшейту қажет болды. |
− | | Шынайы есімі =
| + | |
− | | Суреті =
| + | |
− | | Сурет ені =
| + | |
− | | Атауы =
| + | |
− | | Титулы = 8-ші [[Қазақ хандары|Қазақ ханы]]
| + | |
− | | Ту = Kazakh Khanate.svg
| + | |
− | | Ту2 =
| + | |
− | | Басқара бастады = 1580
| + | |
− | | Басқаруын аяқтады = 1582
| + | |
− | | Ізашары = [[Хақ-Назар хан]]
| + | |
− | | Ізбасары = [[Тәуекел хан]]
| + | |
− | | Титулы_2 =
| + | |
− | | Ту_2 =
| + | |
− | | Ту2_2 =
| + | |
− | | Реті_2 =
| + | |
− | | Басқара бастады_2 =
| + | |
− | | Басқаруын аяқтады_2 =
| + | |
− | | Ізашары_2 =
| + | |
− | | Ізбасары_2 =
| + | |
− | | Титулы_3 =
| + | |
− | | Ту_3 =
| + | |
− | | Ту2_3 =
| + | |
− | | Реті_3 =
| + | |
− | | Басқара бастады_3 =
| + | |
− | | Басқаруын аяқтады_3 =
| + | |
− | | Ізашары_3 =
| + | |
− | | Ізбасары_3 =
| + | |
− | | Титулы_4 =
| + | |
− | | Ту_4 =
| + | |
− | | Ту2_4 =
| + | |
− | | Реті_4 =
| + | |
− | | Басқара бастады_4 =
| + | |
− | | Басқаруын аяқтады_4 =
| + | |
− | | Ізашары_4 =
| + | |
− | | Ізбасары_4 =
| + | |
− | | Туған күні = 1500
| + | |
− | | Туған жері =[[Қазақ хандығы]]
| + | |
− | | Қайтыс болған күні = 1582
| + | |
− | | Қайтыс болған жері = Кум-Ушкент
| + | |
− | | Жерленді =
| + | |
− | | Діні = [[ислам]]
| + | |
− | | Әкесі = [[Жәдік сұлтан]]
| + | |
− | | Анасы =Абайқан бегім
| + | |
− | | Жұбайы = 1)Байым бегім
| + | |
− | | + | |
− | 2)Яхшым бегім
| + | |
− | | + | |
− | 3)Дадым бегім
| + | |
− | | Балалары = ұлдары: [[Тәуекел хан]], [[Есім хан]], [[Ондан сұлтан]], Шахым(Шах-Мұхаммед) сұлтан, Ибрагим сұлтан, Али сұлтан, Сулум сұлтан, Сейтқұл сұлтан
| + | |
− | қыздары: [[Сабырбике Сұлтан Ханым]], Алтун Ханым, [[Сүзге ханым]], Ляля Ханым
| + | |
− | | Партиясы =
| + | |
− | | Білімі =
| + | |
− | | Қолтаңбасы =
| + | |
− | | Сайты =
| + | |
− | | Commons =
| + | |
− | | Марапаттары =
| + | |
− | }}
| + | |
− | '''Шығай хан''' — ([[1580]]—[[1582]] жж.) билік құрған. | + | |
− | | + | |
− | [[Хақназар хан]] қаза болған соң оның орнына [[Жәдік сұлтан]]ның баласы, [[Жәнібек хан]]ның немересі Шығай 1580-1582 жылдары хан болды. Ол бұл кезде сексен жаста болғанымен, қазақтардың ішінде беделді хан болды. Оның өміріне қатысты мәліметтер тарихта аз сақталған. Шығай хан қазақ хандығының сыртқы саясатындағы [[Хақназар хан]] ұстаған бағытты жалғастырды. Ол [[Шайбани]] мұрагерлерінің арасындағы қақтығыстарды қазақ мемлекетін нығайту мақсатында ұтымды пайдаланды.
| + | |
− | | + | |
− | 1582 жылы [[Бұхара]] ханы [[Абдолла Хан II|Абдолла]], қазақ ханы Шығай және оның баласы [[Тәуекел хан|Тәуекел сұлтанмен]] күш біріктіріп, [[Ташкент]] билеушісі [[Баба сұлтан]]ға қарсы Ұлытау жорығын ұйымдастырды. Баба сұлтан жеңіліп, Дешті-Қыпшақ даласына қашады, өзбек, қазақ әскерлері Баба сұлтанды [[Сарысу]]ға, Ұлытауға дейін қуады. Шығай хан сол жорықта қайтыс болды. [[Түркістан]]ға қайтып келе жатқан Баба сұлтанды [[Тәуекел хан|Тәуекел сұлтан]] өлтіріп, басын Абдоллаға әкеледі. Қас жауын жойғанға риза болған Абдолла хан Тәуекелге [[Самарқан]] өлкесіндегі [[Африкент]] уәлаятын тарту етеді.
| + | |
− | | + | |
− | 1582 жылы Шығай хан қайтыс болғаннан кейін таққа оның ұлы Тәуекел (1582-1598 жж.) отырады.
| + | |
− | | + | |
− | == Дереккөздер ==
| + | |
− | {{дереккөздер}}
| + | |
− | | + | |
− | {{Қазақ хандары}}
| + | |
− | | + | |
− | [[Санат:Шыңғыс ханның ұрпақтары]] | + | |
− | [[Санат:Жәдік әулеті]]
| + | |