Нұсқалар арасындағы айырмашылық: "Шығай хан"
Қазақстан Энциклопедиясы жобасынан алынған мәлімет
ш (r2.7.1) (Боттың үстегені: ca:Xigai Khan) |
|||
| Жол нөмірі 1: | Жол нөмірі 1: | ||
| − | {{ | + | {{Мемлекеттік қайраткер |
| − | | | + | | Қазақша есімі = Шығай хан |
| − | | | + | | Шынайы есімі = |
| − | | | + | | Суреті = |
| − | | | + | | Сурет ені = |
| − | | | + | | Атауы = |
| − | | | + | | Титулы = 8-ші [[Қазақ хандары|Қазақ ханы]] |
| − | | | + | | Ту = |
| − | | | + | | Ту2 = |
| − | | | + | | Басқара бастады = 1580 |
| − | | | + | | Басқаруын аяқтады = 1582 |
| − | | | + | | Ізашары = [[Хақ-Назар хан]] |
| − | | | + | | Ізбасары = [[Тәуекел хан]] |
| − | | | + | | Титулы_2 = |
| − | | | + | | Ту_2 = |
| − | | | + | | Ту2_2 = |
| − | | | + | | Реті_2 = |
| − | | | + | | Басқара бастады_2 = |
| − | | | + | | Басқаруын аяқтады_2 = |
| − | | | + | | Ізашары_2 = |
| − | | | + | | Ізбасары_2 = |
| − | | | + | | Титулы_3 = |
| − | | | + | | Ту_3 = |
| − | | | + | | Ту2_3 = |
| − | | | + | | Реті_3 = |
| − | | | + | | Басқара бастады_3 = |
| − | | | + | | Басқаруын аяқтады_3 = |
| − | |}} | + | | Ізашары_3 = |
| + | | Ізбасары_3 = | ||
| + | | Титулы_4 = | ||
| + | | Ту_4 = | ||
| + | | Ту2_4 = | ||
| + | | Реті_4 = | ||
| + | | Басқара бастады_4 = | ||
| + | | Басқаруын аяқтады_4 = | ||
| + | | Ізашары_4 = | ||
| + | | Ізбасары_4 = | ||
| + | | Туылған күні = 1500 жыл | ||
| + | | Туылған жері = | ||
| + | | Қайтыс болған күні = 1582 жыл | ||
| + | | Қайтыс болған жері = | ||
| + | | Жерленді = | ||
| + | | Діні = | ||
| + | | Әкесі = [[Жәдік сұлтан]] | ||
| + | | Анасы = | ||
| + | | Жұбайы = | ||
| + | | Балалары = | ||
| + | | Партиясы = | ||
| + | | Білімі = | ||
| + | | Қолтаңбасы = | ||
| + | | Сайты = | ||
| + | | Commons = | ||
| + | | Марапаттары = | ||
| + | }} | ||
'''Шығай хан''' — ([[1580]]—[[1582]] жж.) билік құрған. | '''Шығай хан''' — ([[1580]]—[[1582]] жж.) билік құрған. | ||
| − | [[Хақназар хан]] қаза болған соң оның орнына [[Жәдік сұлтан|Жәдік сұлтанның]] баласы, | + | [[Хақназар хан]] қаза болған соң оның орнына [[Жәдік сұлтан|Жәдік сұлтанның]] баласы, [[Жәнібек хан|Жәнібек ханның]] немересі Шығай 1580-1582 жылдары хан болды. Ол бұл кезде сексен жаста болғанымен, қазақтардың ішінде беделді хан болды. Оның өміріне қатысты мәліметтер тарихта аз сақталған. Шығай хан қазақ хандығының сыртқы саясатындағы [[Хақназар хан]] ұстаған бағытты жалғастырды. Ол [[Шайбани]] мұрагерлерінің арасындағы қақтығыстарды қазақ мемлекетін нығайту мақсатында ұтымды пайдаланды. |
| − | 1582 жылы [[Бұхара]] ханы [[Абдолла хан|Абдолла]], қазақ ханы Шығай және оның баласы [[Тәуекел хан|Тәуекел сұлтанмен]] | + | 1582 жылы [[Бұхара]] ханы [[Абдолла хан|Абдолла]], қазақ ханы Шығай және оның баласы [[Тәуекел хан|Тәуекел сұлтанмен]] күш біріктіріп, [[Ташкент]] билеушісі [[Баба сұлтан|Баба сұлтанға]] қарсы Ұлытау жорығын ұйымдастырды. [[Баба сұлтан]] жеңіліп, Дешті-Қыпшақ даласына қашады, өзбек, қазақ әскерлері [[Баба сұлтан|Баба сұлтанды]] [[Сарысу|Сарысуға]], [[Ұлытау|Ұлытауға]] дейін қуады. Шығай хан сол жорықта қайтыс болды. [[Түркістан|Түркістанға]] қайтып келе жатқан [[Баба сұлтан|Баба сұлтанды]] [[Тәуекел хан|Тәуекел сұлтан]] өлтіріп, басын [[Абдолла хан|Абдоллаға]] әкеледі. Қас жауын жойғанға риза болған [[Абдолла хан]] [[Тәуекел хан|Тәуекелге]] [[Самарқан]] өлкесіндегі [[Африкент]] уәлаятын тарту етеді. |
| − | + | ||
| + | 1582 жылы Шығай хан қайтыс болғаннан кейін таққа оның ұлы [[Тәуекел хан|Тәуекел]] (1582-1598 жж.) отырады. | ||
{{Kazakh Khans}} | {{Kazakh Khans}} | ||
| − | + | ||
[[Санат:Шыңғыс ханның ұрпақтары]] | [[Санат:Шыңғыс ханның ұрпақтары]] | ||
[[Санат:Жәдік әулеті]] | [[Санат:Жәдік әулеті]] | ||
17:33, 2012 ж. ақпанның 3 кезіндегі түзету
Үлгі:Мемлекеттік қайраткер Шығай хан — (1580—1582 жж.) билік құрған.
Хақназар хан қаза болған соң оның орнына Жәдік сұлтанның баласы, Жәнібек ханның немересі Шығай 1580-1582 жылдары хан болды. Ол бұл кезде сексен жаста болғанымен, қазақтардың ішінде беделді хан болды. Оның өміріне қатысты мәліметтер тарихта аз сақталған. Шығай хан қазақ хандығының сыртқы саясатындағы Хақназар хан ұстаған бағытты жалғастырды. Ол Шайбани мұрагерлерінің арасындағы қақтығыстарды қазақ мемлекетін нығайту мақсатында ұтымды пайдаланды.
1582 жылы Бұхара ханы Абдолла, қазақ ханы Шығай және оның баласы Тәуекел сұлтанмен күш біріктіріп, Ташкент билеушісі Баба сұлтанға қарсы Ұлытау жорығын ұйымдастырды. Баба сұлтан жеңіліп, Дешті-Қыпшақ даласына қашады, өзбек, қазақ әскерлері Баба сұлтанды Сарысуға, Ұлытауға дейін қуады. Шығай хан сол жорықта қайтыс болды. Түркістанға қайтып келе жатқан Баба сұлтанды Тәуекел сұлтан өлтіріп, басын Абдоллаға әкеледі. Қас жауын жойғанға риза болған Абдолла хан Тәуекелге Самарқан өлкесіндегі Африкент уәлаятын тарту етеді.
1582 жылы Шығай хан қайтыс болғаннан кейін таққа оның ұлы Тәуекел (1582-1598 жж.) отырады.
