Тау жынысы бетінің бастапқы мәтінін қарау

'''Тау жыныстары''' — жер қабығында бірнеше тектен қосылған минералдық тау жыныстары, [[минерал]]дардың немесе органикалық заттың қатқан немесе қатпаған жиынтығы. Тау жыныстары шығу тегіне қарай мынадай үш үлкен топқа бөлінеді:

*[[магмалық тау жыныстары]]
*[[шөгінді тау жыныстары]]
*[[метаморфтық тау жыныстары]]

Минералдардың барлығы «мономинералды» және «полиминералды» болып екіге бөлінеді. Мономинералды дегеніміз — тек бір ғана химиялық қосылыстан (мысалы, [[кварц]], [[пирит]]), ал полиминералды дегеніміз — бірнеше химиялық қосылыстан (минералдардың басым көпшілігі) тұратын минерал. Минералдар жиынтығының құрылуының бірнеше жолы бар:
# [[Жер]] бетіндегі үдерістердің кезіндегі шөгінді тау жыныстарын құрайтын дәндердің қосылып өсуі немесе бөлінуі;
# Атпалы тау жыныстарын құрайтын магманың кристалдануы; және
# Сыртқы жағдайдың (мысалы, [[қысым]] мен [[температура]]) өзгеруі нәтижесінде метаморфозды тау жынысын құрайтын заттың қатты күйіндегі қайта кристалдануы.

Тау жыныстың осы үш түрі бір-бірінен дәндерінің арасындағы қарым-қатынасымен (текстурасымен) ерекшеленеді. 

Шөгінді тау жыныстары келесі сипаттармен ерекшеленеді:
# Дәнаралық шөкпе немесе ұсақ дәнаралық лай ұстап тұрған жұмыр немесе қырлы дәндер;
# Ұзын біліктерінің негізгі бағытын көрсететін саз минералдардың ұсақ жиынтықтары;
# Дәндердің арасында түзу шеттері мен үштік жалғастарды көрсететін минералдардың кристалды жиынтығы (мысалы, кәлсит);
# Кәлситтің кесекаралық шөкпесі немесе ұсақ кесекаралық лай ұстап тұрған қазбалы кесектердің жиынтығы;
# Органикалық заттың жиынтығы (мысалы, [[лигнит]] немесе [[көмір]]).

Барлық атпалы тау жыныстар байланыспалы текстурасын көрсететін минералдардың жиынтығымен ерекшеленеді. 

Метаморфозды тау жыныстары келесі сипаттармен ерекшеленеді:
# Ұзын біліктерінің негізгі бағытын көрсететін кристалды минералдардың жиынтықтары;
# Теңмөлшерлі және еркін бағытты теңмөлшерлі емес минералдардың кристалды жиынтығы;
# Жапсарлы, ангедралды, кейде сорайған минералдардың өте ұсақ дәнді жиынтығы.

{{Суретсіз мақала}}
[[Санат:Геология]]