Сопақша ми бетінің бастапқы мәтінін қарау

[[Сурет:Medulla oblongata.gif|thumb]]

'''Сопақша ми (продолговатый мозг)'''; ([[Латын тілі|лат.]] ''medulla oblongata''; ''medulla'' — [[ми]],'' oblongata'' — сопақша) — [[ми]]дың жұлынмен шекарасыз жалғасатын, пішіні сопақша келген артқы бөлігі. Оның алдыңғы жағы ми көпірімен жалғасады. Сопақша [[ми]]дың төменгі бетінде вентральды орталық саңылау ([[Латын тілі|лат.]] ''fissura mediana ventralis'') мен оның екі бүйіріндегі латеральды вентральды сайлар ([[Латын тілі|лат.]]'' sulcus lateralis ventralis'') арқылы бөлінген: оң және сол сопақша ми пирамидалары ([[Латын тілі|лат.]]'' piramis medullae oblongatae'') білеуленіп көрініп тұрады.

'''Сопақша ми''' пирамидалары үлкен [[ми]] қыртысын жұлынның қозғалтқыш орталықтарымен байланыстыратын пирамидалы жүйке талшықтары  аларынан ([[Латын тілі|лат.]]'' fasciculus cerebro-spinalis'') құралған. ( ''Сопақша ми'' пирамидаларының пирамидалы жүйке тал тары будаларынан құралған өткізгіш жолдары - жұлынның бүйір арқаншаларына өтер алдында, оң ми пирамидасының жүйке талшықтары жұлынның сол жақтағы бүйір арқаншасына, ал сол [[ми]] пирамидасының жүйке талшықтары жұлынның оң жақтағы бүйір арқаншасына бағытталып, жүйке талшықтарымен алмасады да, пирамидалар айқасын (лат. decussacio pyramidum) жасайды.

Сопақша мидың құрылысы біршама жүлынның құрылысына ұқсас, яғни сыртқы жағында — ақ зат, ішкі жағында — сұр зат орналасады. Ол ақ заттық аралықтар арқылы көптеген сұр заттық аралшықтарға, яғни сопақша мидың сұр заттық орталықтарына ([[ядро]]ларына) бөлінеді.

Бұлар организмнің тіршілігіне тым қажет вегетативтік орталықтар құрайтын нейроцитгер ядролары. Аталган вегетативтік [[ядро]]ларга: 
*жүрек соғу
* тыныс алу
*тер бөлу
*сілекей бөлу
*шайнау
*жұту, сору
*көз жасын бөлу
*ас қорыту сөлдерін бөлу
*құсу, 
*кекіру
*күйіс қайтару
*тұшкіру
*жөтелу
*көз жыпылықтау орталықтары жатады.

'''Сопақша мидың сұр заты''' — [[Вегетативтік органдар|вегетативтік]] ядролардан басқа, қызметіне сәйкес топтасқан нейроциттер перикариондарынан (нейроциттер денелерінен) құралған [[ми]] жүйкелерінің сезімтал және қозғалтқыш сүрзаттық ядроларын түзеді. Бұлардың араларында бір-бірімен жалгасып жатқан пішіні әр түрлі нейроциттерден және олардың жүйке талшықтарынан құралған торлы құрылым ([[Латын тілі|лат.]] formatio reticularis) болады. Бұл құрьшым сопақша мидан ортаңғы миға, одан әрі аралық миға дейін созылып жатады. Торлы құрылым — аталған [[ми]] бөлімдері орталықта- рын өзара байланыстырып, үйлестіру қызметін атқарады. Бұған коса, ол тыныс алу және жүрек-тамырлар жүйесінің орталығы қызметін де атқарады.<ref>Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі/ - Алматы: "Сөздік-Словарь", 2009. ISBN 9965-822-54-9</ref>
==Дереккөздер==
<references/>

{{wikify}}

[[Санат:Бас миы]]
[[Санат:Нейробиология]]


{{stub}}