Самұрық-Қазына бетінің бастапқы мәтінін қарау

{{Компания
 |атауы             = «Самұрық-Қазына» Ұлттық Әл-Ауқат қоры» АҚ
 |логотипі              = [[Сурет:Samruk-Kazina logo kz.png|180px]]
 |түрі                  = Акционерлік қоғам
 |биржадағы листингі     = 
 |қызметі         = <!-- қандай өнім шығарады-->
 |ұраны                = 
 |құрылды             = 2008
 |жабылды           = 
 |жабылуының себебі  = 
 |ізбасары             = 
 |бұрынғы атауы     = 
 |құрушы           = 
 |орналасуы         = {{flagicon|Kazakhstan}} [[Қазақстан]], [[Астана қаласы|Астана]]
 |басты адамдары      = [[Өмірзақ Естайұлы Шөкеев|Өмірзақ Шөкеев]] Басқарма төрағасы 
 |саласы              = Инвестиция, тау-кен, мұнай т.б
 |өнімі            = <!-- Дизельді қозғалтқыш, <br />Металлопрокат -->
 |айналым               = 12 815,3 млрд теңге
 |операциялық кіріс  = 
 |таза табысы       = 545,0 млн теңге (акционердің таза табысы)
 |қызметкерлер саны    = 
 |басшы компания = 
 |бағынышты компания    = 
 |сайты                 = [http://www.sk.kz/?lang=kz sk.kz]
}}
'''«Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры» Акционерлік Қоғамы''' – әртүрлі саладағы мемлекеттік [[актив]]терді (меншікті) басқаратын [[холдинг]]. Холдингтің негізгі [[құрылтайшы]]сы және иесі [[Қазақстан Республикасының Үкіметі]]. Қор ұлттық [[экономика]]ның бәсекеге қабілеттілігі мен тұрақтылығын қамтамасыз ету мақсатында [[Қазақстан Республикасының Президенті]]нің [[2008 жыл]]ғы 13 қазандағы №669 Жарлығына сәйкес және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 17 қазандағы № 962 қаулысы на сәйкес «Қазына» орнықты даму қоры» акционерлік қоғамы мен «Самұрық» мемлекеттік активтерді басқару жөніндегі қазақстандық холдингі [[акционерлік қоғам]]ын біріктіру жолымен құрылды <ref>[http://www.samruk-kazyna.kz/page.php?page_id=2563&lang=2&parent_id=2562 "Самұрық-Қазына" Ұлттық әл-ауқат қоры АҚ-ның ресми сайты, Қор тарихы]</ref>. 2010 жылдың 31 желтоқсанына қордың активы 12 815,3 млрд теңгені құрады. Бұл көрсеткіш 2009 жылмен салыстырғанда 1 741,3 млрд теңгеге өскен <ref>Пояснения и анализ финансовой отчетности АО «Самрук-Қазына» за 2010 ж.</ref>.

Қор қызметінің негізгі міндеттері: компаниялардың ұзақ мерзімді экономикалық құндылығын барынша көбейту және олардың бәсекеге қабілеттілігін арттыру; компанияларды корпоративтік басқарудың ең үздік әлемдік тәжірибесін енгізу және ұлттық және халықаралық ауқымдағы инвестициялық жобаларды   әзірлеу және іске асырылуын қамтамасыз ету болып табылады <ref>«Самұрық-Қазына» ҰӘҚ-тың Жарғысы</ref>. Қордың ең жоғарғы басқарушы органы - жалғыз үлескер, яғни Қазақстан Республикасының Үкіметі. Басқару органы - [[Директорлар кеңесі]]нен тұрады, ал атқарушы орган қызметін [[басқарма]] атқарады.  Қордың барлық шаруашылық қызметі ішкі және сыртқы [[аудит]] арқылы бақыланады.

==Тарихы==
{{main|Самұрық құсы}}

Қордың негізгі қызметі ұлттық даму институттары мен ұлттық компаниялардағы және басқа да [[заңды тұлға]]лардың меншігіндегі [[мемлекет]]ке тиесілі үлестерді (пакеттерді) басқару. Қордың жалғыз ғана акционері, яғни иесі бар. Ол Қазақстан Республикасының Үкіметі. Қордың қызметі ашықтық және тиімділік қағидасының негізінде жүргізіледі. Негізгі бағыт [[Мемлекеттік меншік|мемлекеттік активтердің]] бәсекелес [[Нарықтық экономика|нарықтық ортада]] тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету. Алдына қойылған талаптарды орындау мақсатында қор бірнеше сала бойынша басымдықтар анықтады. Олар: [[мұнай]] және [[газ]], [[электр энергетикасы]], [[металлургия]], [[инфрақұрылым]] және [[химия]] өнеркәсібі.

«Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігі мен тұрақтылығын арттыру және әлемдік [[нарық]]тағы өзгерістердің елдегі [[экономикалық өсу]]ге ықтимал жайсыз әсер етуі факторларынан сақтандыру үшін құрылды. Қор [[2008 жыл]]ы алдында жеке дара ұйым болатын «Қазына» орнықты даму қоры» акционерлік қоғамы мен «Самұрық» мемлекеттік активтерді басқару жөніндегі қазақстандық холдингі акционерлік қоғамын біріктіру негізінде пайда болды.  Жаңадан құрылған ұйымның капитализациясын өсіру мақсатында Президент [[мемлекеттік бюджет]]тен 5 млрд АҚШ долларын және [[Қазақстан Республикасының Ұлттық Қоры]]нан 10 млрд АҚШ долларын бөлуді тапсырды <ref>"Казына" и "Самрук" сливаются в Фонд национального благосостояния "Самрук-Казына", Интерфакс-Казахстан, Астана. 13 қазан 2008 жыл [http://titus.kz/?type=ekon&previd=8182]</ref>.

Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі индустриялық-инновациялық даму Стратегиясының аясында бірнеше ұлттық даму инстиуттары құрылған болатын.  Мемлекет меншігін тиімді басқару үшін Сингапурлық "Temasek" холдингінің мысалында мемлекеттік холдинг құру идеясы талқыланды <ref>[http://www.np.kz/old/2007/07/rmir.html Сингапурский пример, газета Новое поколение]</ref>.

[[2006 жыл]]дың қаңтар айында «Самұрық» мемлекеттік активтерді басқару жөніндегі қазақстандық холдингі акционерлік қоғамы құрылды. Мемлекеттік холдингке «[[Қазақтелеком]]», [[KEGOC|«Электр желілерін басқару жөніндегі Қазақстан компаниясы»]], «[[Қазақстан темір жолы]]» ҰҚ», «[[Қазпошта]]», «[[ҚазМұнайГаз]]» ҰҚ» және басқа 14 акционерлік қоғамдардағы мемлекеттік үлестер (пакеттер) өтті. Мемлекеттік холдингтің мақсаты бәсекеге қабілетті тауарлар мен өнімдер шығаруда қосымша құрал ретінде көмек беру болатын<ref name="kgip.kz">Основные особенности и результаты этапов реформирования собственности, http://www.kgip.kz/aspectOOR.aspx</ref>.

«Қазына» орнықты даму қоры» акционерлік қоғамы 2006 жылдың наурыз айында Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жарлығымен құрылған болатын. "Қазына" қорының негізгі мақсаты "Қазақстанның даму банкі", "Ұлттық инновациялық қор", "Шағын кәсіпкерлікті дамыту қоры", «Экспорттық кредиттерді және инвестициаларды сақтандыру жөніндегі мемлекеттік сақтандыру корпорациясы» Акционерлік қоғамы, «Маркетингтік-талдамалық зерттеулер орталығы» АҚ, "Қазақстандық инвестицияларға қолдау көрсету орталығы" сияқты ұлттық даму инстиутуттарының қызметін жүйелі түрде басқару<ref name="kgip.kz"/>.

[[2009 жыл]]ы басталған [[экономикалық дағдарыс]] Қазақстан басшылығынан дағдарысқа төтеп беретін бағдарламаны талап етті. Бағдарламаны қабылданғаннан кейін оны орындауды үкіметке емес, «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қорына орындауға тапсырылды<ref>[http://www.samruk-kazyna.kz/page.php?page_id=2612&lang=2&article_id=1662&parent_id=2581 Қазақстан Республикасының экономикасын тұрақтандыру бойынша «Самұрық-Қазына» қорының қызметі]</ref>. Қазіргі уақытта холдингтің келесідей функциялары бар:
•	Қаржы секторын тұрақтандыру 
•	Жылжымайтын мүлік нарығындағы проблемаларды шешу 
•	Шағын және орта бизнесті қолдау 
•	Агроөнеркәсіптік кешенді дамыту 
•	Инновациялық, индустриалдық және инфрақұрылымдық жобаларды іске асыру

==Қордың құрылымы==

=== [[Директорлар кеңесі]] === 
* [[Мәсімов Кәрім Қажымұқанұлы]]   «Самұрық-Қазына» АҚ Директорлар Кеңесінің Төрағасы
* [[Сұлтанов Бақыт Тұрлыханұлы]] -  Директорлар кеңесінің мүшесі
* [[Келімбетов Қайрат Нематұлы]]
* [[Әсет Өрентайұлы Исекешов]]
* [[Болат Бидахметұлы Жәмішев]]
* [[Сағынтаев Бақытжан Әбдірұлы]]
* [[Мыңбаев Сауат Мұхамбайұлы]]
* [[Мирчев Александр Васильевич]] - Тәуелсіз диретор
* [[Эванс Сэр Ричард]]
* [[Молдажанова Гүлжан Талапқызы]]
* [[Шөкеев Өмірзақ Естайұлы]]
* [[Қошанов Ерлан Жақанұлы]]  корпоротивті хатшының қызметін атқарушы
* [[Құрманғазиев Жәрдем Есламғалиұлы]] - корпоротивті хатшының орынбасары, Қордың омбудсмені

=== [[Басқарма]] мүшелері ===
* [[Шөкеев Өмірзақ Естайұлы]] -  Басқарма төрағасы
* [[Бишімбаев Қуандық Уәлиханұлы]] - Басқарма Төрағасының орынбасары
* [[Бахмутова Елена Леонидовна]] - Басқарма Төрағасының орынбасары
* [[Рахметов Нұрлан Құсайынұлы]] - Басқарушы директор
* [[Сарсенбаев Талғат Есенәліұлы]] - Басқарма мұшесі

==«Самұрық-Қазына» ҰӘҚ АҚ [[Еншілес ұйым|еншілес]]  және [[Еншілес ұйым|тәуелді компаниялары]] ==
«Самұрық-Қазына» холдингіне қырықтан астам ұйым кіреді. Солардың ішіндегі компаниялардың көбісі 1990 жылдары құрылса, басқалары әлемдік қаржылық дағдарысқа байланысты пайда болған. Холдинг 2010 жылдың 4 мамырына қарай келесідей активтерге ие болған[1]:

{| class="wikitable sortable"
|-
! № !! Компания аты !! Қор үлесі !! [[Активтер]]і (млн) !! [[Табыс]]  !! [[Таза пайда]]сы !! Өз капиталы 
|-
| 1. || [[ҚазМұнайГаз|«ҚазМұнайГаз» Ұлттық компаниясы» АҚ]] || 100% || 5 752 400 || 2 098 943 || 305 309 ||
|-
| 2. || [[Қазақстан темір жолы|«Қазақстан Темір Жолы» АҚ]] || 100% || 1 300 467 || 583 900 || 65 155 ||
|-
| 3. || [[KEGOC|«KEGOC» АҚ]] || 100% || 180 368 || 44 408 || 5 796  ||
|-
| 4. || [[Қазақтелеком|«Қазақтелеком» АҚ]] || 45.90% || 370 562 || 152 732|| 34 220 ||
|-
| 5. || [[Қазпошта|«Қазпошта» АҚ]] || 100% || 33 197 || 18 822 ||281  ||
|-
| 6. || [[Эйр Астана|«Эйр Астана» АҚ]] || 51% || 49 134 || 97 470 ||11 360||
|-
| 7. || [[Самұрық-Энерго|«Самұрық-Энерго» АҚ]]|| 94.01% || Example || 76 940 ||10 863 ||
|-
| 8. || [[Қазақ энергетика ғылыми-зерттеу институты|«Академик Ш.Ч. Чокин атындағы Қазақ энергетика ғылыми-зерттеу институты»]] || 50+1% || 697 || 415 || -19 ||
|-
| 9. || «Электр энергиясы ауқымы рыногінің қазақстандық операторы» || 100% || 168|| || ||
|-
| 10. || «Аэропорт Павлодар» АҚ || 100% || 305|| 455 ||4 ||
|-
| 11. || «Атырау халықаралық Аэропорты» АҚ || 100% || 3 976 || 2 022|| 214 ||
|-
| 12. || «Ақтөбе» Халықаралық Аэропорты» АҚ || 100% || 3 035 || 1 058 || - 77  ||
|-
| 13. || «Самурық-Қазына Инвест» ЖШС || 100% || 518 || 558 ||55 ||
|-
| 14. || «Самұрық-Қазына Контракт» ЖШС || 100% || 2 307 || 327 ||59 ||
|-
| 15. || [[Қазақстан Даму Банкі|«Қазақстан Даму банкі» АҚ]] || 100% || 958 611 || 54 159 ||2 226 ||
|-
| 16. || «Kazyna Capital Management» АҚ || 100% || 76 072 || 2 916 ||2 242  ||  
|-
| 17. || [[«Даму» қоры|«Даму» кәсіпкерлікті дамыту Қоры» АҚ]] || 100% || 218 500 || 19 712 || 14 049 ||
|-
| 18. || «Ұлттық Инновациялық Қор» АҚ (07.08.2009 ж. Сауда және Индустрия министірлігінің басқаруына берілді) || 100% || 27 111 || 843 || 2 656 || 
|-
| 19. || «Экспорттық несие мен инвестицияларды сақтандырудың Мемлекеттік Сақтандыру корпорациясы» АҚ || 100% || 12 850 ||1 174 || 839 || 
|-
| 20. || «Қазақстанның Инвестициялық Қоры» АҚ || 100% || 25 620 ||1 158 ||2 656 ||
|-
| 21. || «Астана Финанс» АҚ || 5.52% ||  || || || 
|-
| 22. || «Майкайыңалтын» АҚ || 25% || Example || || ||
|-
| 23. || [[Қазатомөнеркәсіп|«Қазатомөнеркәсіп» Ұлттық атом компаниясы» АҚ]] || 100% || 528 537 || 230 940|| 59 014 || 
|-
| 24. || «Самұрық-Қазына» жылжымайтын мүлік қоры» акционерлік қоғамы || 84 542 ||1 359 || 383 || 
|-
| 25. || «Біріккен химиялық компания» ЖШС || 100% || 3 790|| 0 || -888 || 
|-
| 26. || [[СК-Фармация|«СК-Фармация» ЖШС || 100% || 16 693|| || 2 483|| 
|-
| 27. || «Тау-Кен Самұрық» ұлттық тау-кен компаниясы» акционерлік қоғамы || 100% || 2 453|| 0 || -584 || 
|-
| 28. || [[Казахстан инжиниринг|«Казахстан инжиниринг» Ұлттық компаниясы АҚ]] || Example || 24 698|| 15 423 ||322 || 
|-
| 29. || «Инвестицияларға ықпалдасудың қазақстандық орталығы» || 100% || || || || 
|-
| 30. || «Стресстік активтер Қоры» АҚ || 100% || Example|| || || 
|-
| 31. || [[БТА Банк|«БТА Банк» АҚ]] || 75.1% || 1 895 710|| 164 867 || 988 035 || 
|-
| 32. || KGF Management || 100% || Example|| || || 
|-
| 33. || KGF SLP || 100% || Example|| || || 
|-
| 34. || KGF IM || 100% || Example|| || || 
|-
| 35. || «Қазақстанның жинақтаушы Халық банкі» АҚ || Example || Example|| || || 
|-
| 36. || «Казкоммерцбанк»  АҚ || 21.26% || Example|| || || 
|-
| 37. || [[Темiрбанк|«Темiрбанк» АҚ]] || 79.9% || 243 999|| 29 613 || 80 863|| 
|-
| 38. || [[Альянс Банк|«Альянс Банк» АҚ]]   || 67.07% || 427 584|| 48 912 || 334 434 || 
|-
| 39. || [[КБТУ|«Қазақстан-Британ техникалық университеті» АҚ]] || 1.67% || Example|| || || 
|-
| 40. || «Павлодар мұнай-химиялық зауыты» АҚ || 42% || Example|| || || 
|}
<small>Назар аударыңыз: Активтер бойынша ақпарат 2008 жылдың аяғына қарай белгілі болған сандар. Сандар мың теңге ретінде көрсетілген. Алайда, "АҚШ доллары" тұрған жерлерде мың теңге емес сандар АҚШ доллары бірлігінде көрсетілген</small><ref>[http://www.samruk-kazyna.kz/page.php?page_id=2578&lang=2&article_id=3120&parent_id=2562 Еншілес компаниялар]</ref>.

==Әлемдік қаржы дағдарысы==
=== БТА Банк ісі ===

=== Альянс Банк===

==Әлеуметтік жобалар==
===Сарапшы клубы===
''Негізгі мақала:'' '''''[[Сарапшы (клуб)]]'''''

'''«Сарапшы» клубы''' – қордың қызметіне қатысты барынша маңызды проблемалар мен әлеуметтік-экономикалық үдерістерді талқылауға арналған ақпараттық және аналитикалық алаң. Клуб «Самұрық-Қазына» АҚ Басқармасының төрағасы Тимур Құлыбаевтың бастамасы бойынша құрылған. Пікірталас [[клуб]]ының шеңберінде белгілі [[саясаттану]]шы [[Нұрлан Ерімбетов]] арнайы шақырылған саясаткерлермен және [[ғалым]]дармен, мемлекеттік аппарат өкілдерімен және сарапшылармен, [[публицистика|публицистермен]] және кәсіпкерлермен пікір алмасады. Шақырылған бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдері көкейкесті мәселелерді тиімді шешуге бағытталған маңызды пікірталастардың куәсі болып қана қоймай, сонымен бірге талқылауларға қатысатын мамандарға  сұрақтар қою мүмкіндігіне ие <ref>http://www.samruk-kazyna.kz/page.php?page_id=4013&lang=2&parent_id=4013</ref>.

===Astana Pro Team===
''Негізгі мақала:'' '''''[[Астана (велоклуб)]]'''''

Самұрық-Қазына ҰӘҚ АҚ "Pro Team Astana" деп аталатын қазақстандық кәсіби велоклубтың негізгі демеушісі. Клуб 2006 жылы "Астана" деп атала бастады. Қор 2008 жылдан бастап бас демеуші болып келеді. Оған дейін клубты қаржылай бірнеше қазақстандық компаниялар тобы қолдаған болатын.

===Astana===
''Негізгі мақала:'' '''''[[Астана (автоспорт)]]'''''

Самұрық-Қазына ҰӘҚ АҚ " КАМАЗ Мастерс саласы бойынша Дакар жарысытарында өнер көрсететін қазақстандық Астана командасын Бас демеуші ретінде қолдап келеді.

==="Қазақша Уикипедия" жобасы===
''Негізгі мақала:'' '''''[[Қазақша Уикипедия]]'''''

"Самұрық-Қазына" ҰӘҚ АҚ 2011 жылы әлемдік ашық және онлайн "Wikipedia" энциклопедиясының қазақ тіліндегі тармағын дамыту идеясын бастаған болатын. Бұл мақсатта қазақ тілді Уикипедияшылардың ниетімен құрылған "[[WikiBilim Қоғамдық Қоры|WikiBilim" қоғамдық қорына]] демеушілік көрсететіндігін хабарлады. Жоба аясында өтетін бәйгенің жеңімпаздарына, 100 мақала жазған 100 авторға "Самұрық-Қазына" ҰӘҚ АҚ  ноутбуктер тапсырады.

[[2011 жыл]]дың 16 маусымында [[Алматы қаласы]]нда "Қазақша Википедиа" жобасының басталғандығы жөнінде баспасөз мәслихаты өтті. Сол жолы "Самұрық-Қазына" ҰӘҚ АҚ Басқарма төрағасы [[Тимур Құлыбаев]] қазақ тілді Уикипедияшыларға және тіл жанашырларына арнап хат жолдады. Тимур Құлыбаев хатында былай дейді:

<blockquote> ''Ешқандай шекараны мойындамайтын интернет жүйесінде бір ғана егемендікке мүмкіндік бар, ол – тілдік егемендік. Әлемдік жүйеде қазақ тілінің ауқымды орын иеленуі – тілді дамыту мен сақтаудың маңызды факторы болып табылады''.<br>

<br>''Біз Қазақша Уикипедия қазақ тілі мен мәдениетін қолдаудың мемлекеттік бағдарламаларын толықтырады деп санаймыз. Сөз жоқ, ол халықтың білім қорын толықтыруға қомақты үлес қосады, қоғамды ақпараттандырудың тиімді құралына айналады''<ref>"WikiBilim" қоғамдық қорының сайты, http://wikibilim.kz/</ref></blockquote>

===Инновациялық Қазақстан===
''Негізгі мақала:'' '''''[[Инновациялық Қазақстан]]'''''

2011 жылы қор [[инновация]]лық идеялар байқауын бастады. Байқауға негізінен 15-30 жас аралығындағы оқушылар мен студенттер, жас ғалымдар мен кәсіпкерлер қатыса алады. Өтініштер 7 қыркүйек пен 1 желтоқсан аралығында қабылданады. Байқаудың жүлдегерлері мен жеңімпаздарын мемлекеттік органдар, ірі оқу орындары, ұлттық компаниялардың басшылары мен ғалымдардан құралған әділқазы алқасы анықтайды. Іріктеу қорытындысы бойынша 10 жүлдегер бағалы сыйлықтармен, ал қос [[номинация]] бойынша 2 жеңімпаз 5 млн. теңге соммасындағы оқу грантымен марапатталады. [[Грант]] шетелдегі оқу орнында білім алуға, шетелдік компанияларда тағылымдама өтуге ғана қолданылады <ref>"Алтын Орда" газеті, “Самұрық-Қазына” үздік идея иесіне 5 млн. теңге бермек, 13 қыркүйек 2011 жыл [http://www.aorda.kz/?p=12579]</ref>.

== Дереккөздер ==
<references/>

[[Санат:Холдингтер]]
[[Санат:Қазақстанның ұлттық компаниялары]]
[[Санат:Қазақстан қорлары]]