Роза Тәжібайқызы Бағланова бетінің бастапқы мәтінін қарау

{{Музыкант
 |Есімі                = РозаБағланова
 |Атауы                = 
 |Сурет                = Роза Багланова.jpg
 |Сурет ені            = 
 |Сурет тақырыбы       = 
 |Фон                  = 
 |Туған кездегі есімі = 
 |Толық аты            = Роза Тәжібайқызы Бағланова
 |Туған күні         = 1.01.1922
 |Туған жері         = {{туғанжері|Қазалы|Қазалыда}}, [[Түркістан кеңестік федеративтік республикасы|Түркістан КФР]], [[КСРО]]
 |Қайтыс болған күні   = 8.02.2011
 |Қайтыс болған жері   = {{қайтысболғанжері|Алматы|Алматыда}}, [[Қазақстан]]
 |Белсенділік жылдары  = 
 |Мемлекет             = {{USSR}}<br />{{KAZ}}
 |Мамандықтары         = {{әнші|КСРО|Қазақстан}}<br />опера әншісі
 |Дауыс түрі           =  [[Сопрано]]
 |Аспаптары            = 
 |Жанрлары             = опера, эстрада
 |Лақап аттары         = 
 |Ұжымдары             = 
 |Қызметтес болған     = 
 |Лейблдері            = 
 |Марапаттары          = 
{{{!}} style="background: transparent"
{{!}} {{Халық қаһарманы|1996}}
{{!}}}
{{{!}} style="background: transparent"
{{!}} {{Отан ордені|1996}}{{!}}{{!}}{{Ленин ордені}}{{!}}{{!}}{{Еңбек Қызыл Ту ордені}}{{!}}{{!}}{{Халықтар Достығы ордені}}
{{!}}-
{{!}} {{Астана медалі}}{{!}}{{!}}{{Шапағат медалі|1995}}{{!}}{{!}}{{ҚР тәуелсіздігіне 10 жыл медалі}}{{!!}}{{1941-1945 жж. Ұлы Отан соғысындағы Жеңіске 60 жыл (Қазақстан)}}
{{!}}-
{{!}} {{Тыңға 50 жыл медалі}}{{!}}{{!}}{{Астанаға 10 жыл медалі}}
{{!}}}
 |Сайты                = 
}}
'''Роза Тәжібайқызы Бағланова''' ([[1 қаңтар]] [[1922 жыл|1922]], [[Қазалы]], [[Түркістан кеңестік федеративтік республикасы|Түркістан КФР]], [[КСРО]] — [[8 ақпан]] [[2011 жыл|2011]], [[Алматы]], [[Қазақстан]]) – әнші, [[Қазақстан]]ның (1955) және бұрынғы [[КСРО халық әртісі]] (1967), [[Халық қаһарманы]] (1996). 

Өнер жолын [[Ташкент]] филармониясының ән-би ансамблінде әнші болып бастаған. Сол ансамбльмен 2-дүниежүзілік соғыс жылдары майдан даласында өнер көрсетіп, 1945 жылы тоғызыншы мамырда [[Берлин]]дегі жеңіс концертіне қатысады. 1947 – 1949 жылдары [[Қазақ опера және балет театры]]ның, 1949 – 1960 жылдары [[Қазақ филармониясы]]ның, 1960 жылдан [[Қазақконцерт]]тің әншісі болып, ұлттық ән өнерін дамытуға үлкен үлес қосты, ерекше сазды әншілік мектептің қалыптасуына ықпал жасады. Роза Бағланова қазақтың халық әндерін, замандас композиторлар әндерін, шет ел халықтарының (венгр, өзбек, қырғыз, тәжік, украин, грузин, Әзірбайжан, корей, қытай, моңғол, орыс, үнді, чех, швед, т.б.) әндерін нақышына келтіре орындады. 1946 жылы [[Мәскеу]]де өткен бүкілодақтық эстрада әншілері 2-конкурсының дипломаты, 1949 жылы [[Бухарест]]е өткен бүкіл дүниежүзілік Жастар мен [[студент]]тердің 2-фестивалінің лауреаты. [[Ленин]], [[Еңбек Қызыл Ту]], '''''«Халықтар достығы»''''' [[орден]]дерімен, Шапағат медалімен марапатталған.<ref>Айбын. Энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. - 880 бет.ISBN 9965-893-73-Х</ref>

== Өмірбаян ==
[[1922|1922 жылы]] [[Қызылорда облысы]]нда туған. [[1941|1941 жылы]] Қызылорда педагогикалық институтын бітірген. Оның шығармашылық жолы [[Ұлы Отан соғысы]] жылдары басталды. [[1945|1945 жылы]] [[мамырдың 9|9 мамырда]] [[Берлин]]дегі жеңіс концертіне қатысқан. [[1947]]-[[1949]] жж. [[Абай атындағы қазақ мемлекеттік академиялық опера және балет театры|Абай атындағы қазақтың мемлекеттік академиялық опера және балет театрында]] істейді. 1949 жылы [[Бухарест]]те өткен бүкіл дүниежүзілік жастар мен студенттердің 2-фестивалінің лауреаты атанды. 1949-1960 жж. Жамбыл атындағы Республикалық филармонияда жұмыс істеді. [[1960]] жылдан Қазақконцерт солисі. Роза Бағланова сирек талантты әнші, әлем халықтары әндерін шебер орындаушы. Ол бүкіл Қазақстанда, [[КСРО]]-ның бұрынғы республикаларында, шетелдерде болып, Отан, махаббат пен достық, адам мен табиғат туралы әндерді шырқады. Гастрольдік сапарға шығарда Р. Бағланова міндетті түрде сол баратын елінің тіліндегі әнді үйренеді. Бірақ, қазақтың халық әндерін оның орындауында тыңдау ләззатына ештеңе тең келмейді.<br>
2011 жылы қаңтардың 8 Алматы қаласында Роза Бағланова қайтыс болды.<ref>Тарихи тұлғалар. Танымдық - көпшілік басылым. Мектеп жасындағы оқушылар мен көпшілікке арналған. Құрастырушы: Тоғысбаев Б. Сужикова А. – Алматы. “Алматыкітап баспасы”,  2009 ISBN 978-601-01-0268-2</ref>

== Әндері == 
''«Әдемі»'' — Әні [[Ескендір Хасанғалиев|Е. Хасанғалиевтікі]], сөзі [[Әбділда Тәжібаев|Ә. Тәжібаевтікі]]<br />
Әншінің орындауындағы Абайдың ''«Желсіз түнде жарық ай»'', композитор М. Төлебаевтың ақын өлеңіне жазған ''«Қақтаған ақ күмістей кең маңдайлы»'', С. Мұхамеджановтың ''«Жарқ етпес қара көңлім не қылса да»'', ''«Қиыстырып мақтайсыз»'' әндері Қазақ радиосы фонотекасында сақтаулы, бірнеше рет күйтабаққа жазылған.<ref>Абай. Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, «Атамұра» баспасы, ISBN 5-7667-2949-9</ref><ref>Қазақстан Республикасында кімнің кім екені – 2011. 2 томдық анықтамалық. Алматы, 2011. ISBN 978-601-278-473-2</ref>

== Әншіге құрмет ==
* [[Әйтеке би кенті]]ндегі орталық көшеге және мәдениет орталығына Роза Бағланованың есімі берілді. 

* 30 мамыр 2015 жыл. Роза Бағланованың туған жері [[Қазалы ауданы]]нда әншінің ескерткіш-бюсті ашылды. «Жеңіс» саябағында салынған Роза Бағланова атындағы 300 орындық мәдениет Үйінің алдына Қазақстанда алғаш рет әншінің ескерткіш-бюсті қойылды. Роза Бағланова мүсінінің авторы – Қазақстан Республикасының халық мүсіншісі, өнер қайраткері [[Бақытжан Әлімбайұлы Әбішев]]. Биіктігі – 1 м. 42 см, тұғырының биіктігі – 2 м., ені – 97 см болатын бюст қоладан құйылып, тұғыры мрамормен қапталған.<ref>[http://baq.kz/kk/news/65994 Қазалыда Роза Бағланованың ескерткіш-бюсті ашылды]</ref>

== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}

[[Санат:Қазақстан әйелдері]]
[[Санат:Қазақстан халық әртістері]]
[[Санат:КСРО халық әртістері]]
[[Санат:Қазақстан Халық Қаһармандары]]
[[Санат:Ұлы Отан соғысының қатысушылары]]

{{Bio-stub}}