Порт-Артур газ кен орны бетінің бастапқы мәтінін қарау

'''Порт-Артур газ кен орны''' - [[Каспий маңы мұнайгазды провинциясы|Орталық Каспий маңы]] аймағындағы газ кен орны. [[Орал]] қаласынан оңтүстік-батыста 215 км-де, [[Жалпақтал]] кентінен солтүстік-батыста 25 км жерде орналасқан. Кен орны [[1961 жыл]]ы белгілі болды. 697 м тереңдіктен газ атқылады, оның тәуліктік шығымы 2,5 млн.м<sup>3</sup>-ге жетті. 

== Геологиялық құрылымы ==
Қалыңдығы бірнеше м-ден ондаған м-ге жететін [[Апшерон ярусы|апшерон]] және ақшағыл жікқабаттарының ауқымында құм қабаты газды болып табылады. Оның тиімді газға қаныққан қалыңдығы 10,5 м, орташа қалыңдығы 3,8 м. Газды құрылым Порт-Артур күмбезаралық мульдадағы аз амплитудалы (10-15 м) екі [[Брахиантиклиналь|брахиантиклин]] көтерілім болып табылады. Олардың өлшемдері 2x3 км. Көтерілімдердің табиғаты біржолата  анықталған жоқ, бірақ төмендегі горизонттардың әркелкі тығыздалу есебінен қалыптасқандағы жорамалданады. Көтерілімдердің жаралуын былайша түсіндіру олардың біраз күрделі пішінін және кең көлемді газдылығын болжамдатады. Кен орны терең және қүрылымдық іздестіру бұрғылауымен зерттелді. 22 ұңғыманың жетеуі құрылым ауқымында бұрғыланды. Осылардың тек 2-уі өнімді болып шықты. Іздестіру бұрғылауының төмен тиімділігіне құрылымдық негіздің жоқтығы, газды көтерілімдердің табиғаты жөніндегі қате түсініктер себепші болған. 

== Жатыс сипаты, құрамы ==
213-223 м тереңдіктерде жатқан кеуектілігі 35-40% цементтелген құмтастар газға қаныққан жинауыштар болып табылады. [[Газ-су жапсары (ГСЖ)|Газ-су жапсары]]ның орны -207-208 м белгілерде анықталған. 35,1 мм-лік шайбада газдың шығымы 220 мың м<sup>3</sup>/тәу болды. Бастапқы қойнауқаттық қысым 2,56 МПа, температура 19°С. Газы [[метан]]нан (93,7-95,9%) тұрады, аз мөлшерде [[азот]] (4-5,9%), көміртектің қос тотығы (0,1-0,4%) бар. Хлоридті-кальцийлі табанасты суларының тығыздығы 1020 кг/м<sup>3</sup>, минералдылығы 110 г/л. Кен орны барлануда. <ref>Қазақстанның мұнай энциклопедиясы. 2 томдық - Алматы: "Мұнайшы" Қоғамдық қоры, 2005. ISBN 9965-9765-1-1</ref>

== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}

[[Санат:Қазақстанның мұнай және газ кен орындары]]
[[Санат:Батыс Қазақстан облысы кен орындары]]