Орталық газ кен орны бетінің бастапқы мәтінін қарау

'''Орталық газ кен орны''' - [[Шу-Сарысу шөгінді алабы]]ның Қақпансор ішкі ойысындағы газ кен орны. [[Жезқазған]] қаласынан оңтүстікте 220 км жерде орналасқан. [[1976 жыл]]ы 1-ші іздестіру ұңғымасын бұрғылау кезінде газ бұрқағы атқылады. 

== Геологиялық құрылымы ==
Кен орны жарылым маңындағы [[антиклин]] қатпардан орын алған. Кристалдың іргетас таужыныстарының беті бойынша (изогипса -2525 м) қатпардың өлшемдері 6x14 км, амплитудасы 220 м. Төменгі [[Перм кезеңі|перм]]нің терригендік газды шөгінділерінің беті бойынша құрылым ендікке жуық бағытта созылған, өлшемдері 3x6 км, амплитудасы 47м -925м. Екі газды жатын анықталған.

== Жатыс сипаты ==
Шомбал типті төменгі жатын іргетастың мүжілген шошағынан орын алған. Оның биіктігі 92 м, жатыс тереңдігі 2546 м. [[Газ-су жапсары (ГСЖ)|Газ-су жапсары]] -2384 м. белгіде қабылданған. Газ жатынының тиімді қалыңдығы 38,5 м,  газға қаныққан қалыңдығы 19 м. Кеуектілігі 2%, жарықшақты типті жинауыш жоғарғы [[протерозой]]-төменгі [[палеозой]]дың [[кварц]]-[[Хлориттер|хлорит]]-[[Серицит|серицит]]тік тақтатастарынан құралған. Бастапқы қойнауқаттық қысым 22,2 МПа. 15,2 мм шайбадағы газдың бастапқы шығыны 21 мың м<sup>3</sup>/тәу. Қойнауқаттық температура 82°С. Төменгі [[Перм кезеңі|перм]]ь [[құмтас]]тары мен [[алевролит]]теріндегі қойнауқаттық күмбездік жатынның жете барлануы бітпеген, биіктігі 76 м, ең жоғары жатыс тереңдігі 1122 м. Газ-су жапсары - 954 м. белгіде қабылданған. Арақшақтық  кеуекті типті жинауыштардың кеуектілігі 1,1-10,2%. Бастапқы [[қойнауқаттық қысым]] мен температура 11,5 МПа және 59°С. 7,95 мм шайбадағы газдың шығымы 5,5 мың м<sup>3</sup>/тәу. 

== Құрамы ==
Іргетастағы жатын газының құрамы мен мөлшері (%): [[метан]] -83,7, [[этан]] -3,48, [[пропан]] -0,35, н-бутан - 0,08, н-бутан -1,04, [[азот]] - 11,9, [[көмірқышқыл газ]]ы -0,3-0,45, күкіртсутек - 0,002, [[гелий]] -0,208-0,2-40. 

Төменгі [[Карбон кезеңі|карбон]] газдарының құрамы мен мөлшері (%): метан -52,8-58,09, азот -40-43-45,2, этан -0,20-1,09, пропан -0,05-0,6, н-бутан -0,008-0,04, изобутан -0,004-0,01, [[пентан]] -0,002-0,07, [[гексан]] -0,09-ға дейін, көмір қышқыл газы -0,63-1,6, гелий -0,141-0,29. Қойнауқаттық  суларының құрамы хлоридтік натрийлі. Қазіргі уақытта кен орнында жұмыс тоқтатылған. <ref>[[Қазақ энциклопедиясы]]</ref>

== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}

[[Санат:Оңтүстік Қазақстан облысы кен орындары]]
[[Санат:Қазақстанның мұнай және газ кен орындары]]