Көтерілулер мен қайтулар
Қазақстан Энциклопедиясы жобасынан алынған мәлімет
Көтерілулер мен қайтулар — Ай мен Күннің тарту күштерінің әсерінен пайда болатын мұхит сулары деңгейінің биіктеуі және төмендеуі. Көтерілу мен қайту кезіндегі мұхит (теңіз) деңгейінің ауытқуы әр жерде әр турлі болып келеді: ашық мұхит деңгейі 0,9 м шамасында, жағаға жақын жерде одан да биік көтеріледі, деңтейдің орташа көтерілуі 2 м шамасында болады. Өзен сағалары мен тар шығанақтарда су деңгейі көп көтеріледі, Лондон орналасңан тұста Темза өзенінің деңгейі 5 жге дейін, Фанди шығанағында (Солт. Америка) 16 жге дейін, СССРдағы Ақ теңізге кіре берісте 8,5 лгге дейін, Пенжин кірмесінде 11 жге дейін. Көтерілу ішкі теңіздерде аз кездеседі. Бұл үлкен г;өлдерде де байңалады (Мичиган көлінде). Көтерілу өзеы сағалары арқылы ағысқа қарсы да жылжиды.
Дереккөздер
- Русско-казахский толковый географический словарь. Под общей редакцией академика АН КазССР, проф. С. К. Кенесбаева и кандидата филол. наук А. А. Абдрахманова. Алма-Ата, Изд-во «Наука», 1966, стр. 204. (Академия наук Казахской ССР. Институт языкознания. Сектор физической географии). Составители: Ж. Аубакиров, С. Абдрахманов, К. Базарбаев.
{{#invoke:Message box|ambox}}{{#if:||{{#if:|[[Санат:Еш медиа файлы жоқ мақалалар/{{{1}}}]]|}}}}
| Мақала бастамасы | {{{article}}}}} мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.{{#if::Санат:Үлгілер:Аяқталмаған мақалалар| Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.}} |
| Бұл үлгі мақалаларды автоматты түрде Үлгі:C қосады. {{#ifeq:Көтерілулер мен қайтулар|Документация||}}{{#if::Санат:Үлгілер:Аяқталмаған мақалалар|}} |{{#if:||{{#if::Санат:Үлгілер:Аяқталмаған мақалалар|}}}} }}
