Жолы болу бетінің бастапқы мәтінін қарау

Қазіргі түсінік бойынша — сапарың оң болсын деген тілек мағынасын білдіретіні белгілі: ''«Жолаушылардың біреуі Дәмешті көріп, жолың болсын дегендей қолын бұлғайды»'' ([[Шашкин Зейін Жүнісбекұлы|3. Шашкин]], Теміртау).

Ой елегінен өткізе, санаға салып саралай түссек, осы тіркестегі ''«жол»'' тұлғасының ертедегі мағынасы басқа болмады ма екен дегендейсің. Өйткені сапарға, жолға шығып бара жатқаны белгілі адамға, ''«жолың болсын»'' деген тура бата онша орынды көрінбейді. Жолы түсіп, жолы болғалы тұрған шақта дәл мұндай тілек олқы, сондықтан да бұл тіркестегі ''«жол»'' тура мағынасында болуы мүмкін емес.

Ой толқуын тұрақтандыру үшін басқа тіл деректерін қарастырғанда [[якут тілі]]нен мынаны байқаймыз: ''дьол'' - бақыт, сәт, игілік. Якут тіліндегі —''«дь»'', [[қазақ тілі]]нде ''«ж»'' болатынын жоғарыда ескерткенбіз. Тіпті моңғол мен тунгус-маньчжур тобындағы тілдердің өзінен —''«зол»'', ''«цол»'' сөздерінін, ''«бақыт»'', ''«сәт»'' мағыналарында да қолданылатыны көрінеді. Туыс тілдердің мына деректеріне табан тіресек, ''«жолы болу»'' тіркесіміздің ерте кездердегі мағынасы — ''«бақыты болу»'', ''«сәті болу»'' дегенді ұғындырса керек. Кейінгі дәуірлерде түркі тіліне тән ''«игілік»'', ''«сәт»'' мағынасындағы ''«жол»'' сөзін [[парсы тілі]]нен енген ''«бақыт»'' сияқты сөздер ығыстырған деуге тура келеді.<ref>Бес жүз бес сөз.— Алматы: Рауан, 1994 жыл. ISBN 5-625-2459-6</ref>
 
==Дереккөздер==
<references/>
{{wikify}}

{{Суретсіз мақала}}

[[Санат:Сөздік]]
[[Санат:Әдебиет]]