Нұсқалар арасындағы айырмашылық: "Есім Нұралыұлы"

Қазақстан Энциклопедиясы жобасынан алынған мәлімет

ш ({{Суретсіз мақала}} үлгісін үстедім)
ш (13 түзету)
 
(9 қатысушының арадағы 12 түзетуі көрсетілмеген)
Жол нөмірі 1: Жол нөмірі 1:
'''Нұралыұлы Есім хан''' (1739/44—27.3.1797) — [[Кіші жүз]] ханы (17.9.1795 — 27.3.1797), [[Нұралы]] ханның үлкен баласы, [[Ерәлі]] ханның мұрагері, [[Әбілқайыр]] ханның немересі. Шешесі [[Орта жүз]] ханы [[Күшік | Күшіктің]] қызы. Алғашында Кіші жүз құрамындағы байұлы тайпасының бір руын басқарған. 1795 жылы күзде [[Орынбор генерал-губернаторлығы | Орынбор]] генерал-губернаторы [[С.К. Вязмитинов | С.К. Вязмитиновтың]] қолдауымен хан болып сайланды. Есім іс жүзінде Орынбор шекарасына дейінгі [[Жайық өзені | Жайық]] өңірінің далалық жерін қоныстанған жетірудың бір бөлігі мен байұлының кейбір руларына ғана билік жүргізді. Есімді хан сайлауға байбақты руының старшыны, батыр [[Сырым Датұлы]] мен оны жақтаушы Кіші жүздің басқа да старшындары қарсылық білдіреді. Бұған себеп: 1788 жылы Есім Сырым батырды Ерәлі ханға ұстап беріп, ол бір жыл қамауда болады. 1794 жылы Сырымның үзеңгілес серігі, есентемір руының старшыны Мыңбай қамауға алынғаннан кейін Сырым батыр бастаған старшындар тобының Есімге қарсы наразылығы күшейе түседі. 1799 жылы 27 наурызда Есім кердері Тілеп Қорбасұлы, шекті Үтеғұл, кете Қосбаймырза, шөмекей Баймырза, алаша Шолақ, т.б. старшындардың қолынан қаза табады. Ханның туған-туыстары Жайықтың арғы жағына қашып, [[Орал қаласы | Орал қаласын]] паналайды. Есім қалмақ бекінісіне қарама-қарсы Орал қаласы маңындағы далада жерленген. Есімнің әйелінен 9 ұлы болған.  
+
{{Мемлекеттік қайраткер
 +
| Қазақша есімі        = Есім хан
 +
| Шынайы есімі  = Есім Нұралыұлы
 +
| Суреті          =
 +
| Сурет ені    =
 +
| Атауы            =
 +
| Титулы              = [[Кіші жүз]] [[хан]]ы
 +
| Ту              =
 +
| Ту2              =
 +
| Басқара бастады      = 1795
 +
| Басқаруын аяқтады        = 1797
 +
| Ізашары    = [[Ералы хан]]
 +
| Ізбасары          = [[Айшуақ хан]]
 +
| Титулы_2            =
 +
| Ту_2            =
 +
| Ту2_2            =
 +
| Реті_2            =
 +
| Басқара бастады_2    =
 +
| Басқаруын аяқтады_2      =
 +
| Ізашары_2  =
 +
| Ізбасары_2        =
 +
| Титулы_3            =
 +
| Ту_3            =
 +
| Ту2_3            =
 +
| Реті_3            =
 +
| Басқара бастады_3    =
 +
| Басқаруын аяқтады_3      =
 +
| Ізашары_3  =
 +
| Ізбасары_3        =
 +
| Титулы_4            =
 +
| Ту_4            =
 +
| Ту2_4            =
 +
| Реті_4            =
 +
| Басқара бастады_4    =
 +
| Басқаруын аяқтады_4      =
 +
| Ізашары_4  =
 +
| Ізбасары_4        =
 +
| Туған күні      = 1.1.1739
 +
| Туған жері    =
 +
| Қайтыс болған күні        = 27.3.1799
 +
| Қайтыс болған жері      =
 +
| Жерленді      = қалмақ бекінісіне қарама-қарсы Орал қаласы маңындағы далада жерленген
 +
| Діні      = Ислам
 +
| Әкесі              = [[Нұралы хан]]
 +
| Анасы              =
 +
| Жұбайы            =
 +
| Балалары              = 9 ұлы
 +
| Партиясы            =
 +
| Білімі        =
 +
| Қолтаңбасы          =
 +
| Сайты              =
 +
| Commons            =
 +
| Марапаттары            =
 +
}}
 +
'''Нұралыұлы Есім хан''' (1739/44—27.3.1797) — [[Кіші жүз]] ханы (17.9.1795 — 27.3.1797), [[Нұралы]] ханның үлкен баласы, [[Ерәлі]] ханның мұрагері, [[Әбілқайыр]] ханның немересі. Шешесі [[Орта жүз]] ханы [[Күшік хан]]ның қызы.
 +
 
 +
==Өмірбаяны==
 +
Алғашында Кіші жүз құрамындағы байұлы тайпасының бір руын басқарған. 1795 жылы күзде [[Орынбор генерал-губернаторлығы|Орынбор]] генерал-губернаторы С.К. Вязмитиновтың қолдауымен хан болып сайланды. Есім іс жүзінде Орынбор шекарасына дейінгі [[Жайық өзені|Жайық]] өңірінің далалық жерін қоныстанған жетірудың бір бөлігі мен байұлының кейбір руларына ғана билік жүргізді. Есімді хан сайлауға байбақты руының старшыны, батыр [[Сырым Датұлы]] мен оны жақтаушы Кіші жүздің басқа да старшындары қарсылық білдіреді. Бұған себеп: 1788 жылы Есім Сырым батырды Ерәлі ханға ұстап беріп, ол бір жыл қамауда болады. 1794 жылы Сырымның үзеңгілес серігі, есентемір руының старшыны Мыңбай қамауға алынғаннан кейін Сырым батыр бастаған старшындар тобының Есімге қарсы наразылығы күшейе түседі. 1799 жылы 27 наурызда Есім кердері Тілеп Қорбасұлы, шекті Үтеғұл, кете Қосбаймырза, шөмекей Баймырза, алаша Шолақ, т.б. старшындардың қолынан қаза табады. Ханның туған-туыстары Жайықтың арғы жағына қашып, [[Орал қаласы]]н паналайды. Есім қалмақ бекінісіне қарама-қарсы Орал қаласы маңындағы далада жерленген. Есімнің әйелінен 9 ұлы болған.<ref>["Қазақ Энциклопедиясы", 3 том]</ref>
 +
 
 +
== Дереккөздер ==
 +
<references/>
 +
 
 +
{{Қазақ хандары}}
  
==Сілтемелер==
 
[[Қазақ Энциклопедиясы|"Қазақ Энциклопедиясы"]], 3 том<br />
 
{{stub}}
 
{{wikify}}
 
{{Суретсіз мақала}}
 
 
[[Санат:Қазақ хандары]]
 
[[Санат:Қазақ хандары]]
 +
[[Санат:Кіші жүз хандары]]

17:19, 2017 ж. сәуірдің 14 кезіндегі нұсқасы

Үлгі:Мемлекеттік қайраткер Нұралыұлы Есім хан (1739/44—27.3.1797) — Кіші жүз ханы (17.9.1795 — 27.3.1797), Нұралы ханның үлкен баласы, Ерәлі ханның мұрагері, Әбілқайыр ханның немересі. Шешесі Орта жүз ханы Күшік ханның қызы.

Өмірбаяны

Алғашында Кіші жүз құрамындағы байұлы тайпасының бір руын басқарған. 1795 жылы күзде Орынбор генерал-губернаторы С.К. Вязмитиновтың қолдауымен хан болып сайланды. Есім іс жүзінде Орынбор шекарасына дейінгі Жайық өңірінің далалық жерін қоныстанған жетірудың бір бөлігі мен байұлының кейбір руларына ғана билік жүргізді. Есімді хан сайлауға байбақты руының старшыны, батыр Сырым Датұлы мен оны жақтаушы Кіші жүздің басқа да старшындары қарсылық білдіреді. Бұған себеп: 1788 жылы Есім Сырым батырды Ерәлі ханға ұстап беріп, ол бір жыл қамауда болады. 1794 жылы Сырымның үзеңгілес серігі, есентемір руының старшыны Мыңбай қамауға алынғаннан кейін Сырым батыр бастаған старшындар тобының Есімге қарсы наразылығы күшейе түседі. 1799 жылы 27 наурызда Есім кердері Тілеп Қорбасұлы, шекті Үтеғұл, кете Қосбаймырза, шөмекей Баймырза, алаша Шолақ, т.б. старшындардың қолынан қаза табады. Ханның туған-туыстары Жайықтың арғы жағына қашып, Орал қаласын паналайды. Есім қалмақ бекінісіне қарама-қарсы Орал қаласы маңындағы далада жерленген. Есімнің әйелінен 9 ұлы болған.<ref>["Қазақ Энциклопедиясы", 3 том]</ref>

Дереккөздер

<references/>

Үлгі:Қазақ хандары