Еже тіл бетінің бастапқы мәтінін қарау

'''Еже тіл''' — ерте кездегі [[Қазақтар|қазақ жұртының]] өзара құпияласып сөйлейтін сөзі, жастар жаргонының бір түрі. 


Еже тіл бойынша екі жақтың сөзін бөгде адам түсінбес үшін сөз ішіндегі буын аралығына бөтен дыбыстар қосылып айтылады. Олар тілдесуші жастарға белгілі [[код]] (дыбыс) болуға тиіс. Мысалы, ''секін (сен) мақығақын (маған) кекіл (кел)''. Ондай дыбыстар [к], [c], [п], [ф] тәрізді дауыссыздар болып келеді. Байырғы кездегі жастардың құпия тіліне байланысты ерекшелікті қазақ әдебиетінің классигі [[Мүсірепов Ғабит Махмұтұлы|Ғ. Мүсіреповтің]] өткен ғасырдағы қазақ даласындағы әлеуметтік тартыстарды суреттейтін "[[Оянған өлке]]" романдағы Назыкеш пен Сейіттің [[Құпия тілдер|құпияласып]] тілдесуінен байқауға болады.

''Өфетіфіріфік ефемефес, афалдафай сафал (өтірік емес, алдай сал)'', —дейді Сейіт қалжыңдап. - ''Афалдафау мефен өфетіфіріктіфі ефегіфіз дефемефейтіфін бефе ефе-діфі?'' (Алдау мен өтірікті егіз демейтін бе еді?) — деді Назыкеш. Ертедегі қазақ жастары арасындағы "құпия" сөздің тағы бір түрі сөздің басқа буынына бөтен сөзді қосап айту: ''белнази, кеунази, көнази, бейнази'', — "белбеуіңді кеудеңе көтеріп байла".

[[Мүсірепов Ғабит Махмұтұлы|Ғ. Мүсірепов]] сынды суреткердің байқампаз қаламы жалпыхапықтық; [[тіл]] фактісін нәзік юмор жасаудың өзіндік тәсілі ретінде пайдаланған. [[Көркем шығарма]]ның тіл кестесінде белгілі бір [[эстетика]]лық қызметке жегілген жағдайда болмаса, жалпы еже тіл элементтері [[жаргон]]изм, [[аргон]]измдер тәрізді сөз мәдениетіне жат құбылыс деп танылады.<ref>Қазақ тілі. Энциклопедия. Алматы: Қазақстан Республикасы Білім, мәдениет және денсаулық сақтау министрлігі, Қазақстан даму институты, 1998 жыл, 509 бет. ISBN 5-7667-2616-3</ref>

==Дереккөздер==
<references/>

{{wikify}}

{{Суретсіз мақала}}

[[Санат:Қазақ тілі]]
[[Санат:Лингвистика]]