Дастарқан мәзірі бетінің бастапқы мәтінін қарау

{{Біріктірілсін|Мәзір}}
'''Дастарқан мәзірі''' — белгілі бір күні көрсетілген, сол күнгі тағамдар мен сусындар тізбесі. 

Асханадағы, мейрамханадағы, кафедегі тағамдар тізбесі, олардың мөлшерлері мен бағалары жазылған парақ, кітапша.<ref>Қазақ тілі терминдер сөздігі I том</ref>
* Ертеңгі астың құрамында ыстық тағамның біреуі: гарнирі көкөністен тұратын ет немесе балық, не ботқа, макарон, сүт, жұмыртқа болғаны жөн.
* Түскі аста салқын тағам, сұйық, қою тағам және тәтті тағам болуы мүмкін. Тағамдардың мұндай құрамы, олардың әрқайсысының адамға жұғымдылық ерекшелігіне қарай белгіленген. Мәселен, салқын тағам ашқылтым, тұзды дәмі болатындықтак тәбетті ашады. Сұйық тарамда — борщ, суп, сорпа — еттің, балықтың, саңырауқұлақтың экстрактивті заттары болатындықтан, асқазан сөлінің бөлінуін күшейтіп, соның нәтижесінде келесі қою тағамның жақсы сіңуіне мүмкіндік береді. Түскі ас, әдетте, тәтті тағаммен аяқталады. Қыста түскі ас мәзірі едәуір кенеулі болуы тиіс. Мәселен, еттен, майлы балықтан пирог, тұшпара т.б. әзірлеген жөн; сондай-ақ сүт тағамдарын, жас көкөністі, оның ашытылған және тұздалған түрлерін, шикі көкөніс, винегрет, көкөніс супын т. б. пайдаланады. Жаз айларында жас көкөніс, сүт тағамдарын, жеміс-жидекті көбірек жеген жөн. Түскі асты адам тойып ішеді, бірақ соның өзінде тамақты шектен тыс көп ішуге болмайтынын ескерген жөн. Сондықтан да түскі асты әдетте, күшті тамақ пен жеңіл тамақ ұштастырылады: мәселен, егер сұйық аста ет супы (щи, борщ т.б.) болса, онда қою тағамға пісірілген балық, көкөніс немесе арпа жармасы қосылған котлет жесе жеткілікті.
* Кешкі асты жатар алдында жеу зиянды. Сондықтан жатардан 1—2 сағат бұрын жеңіл астармен (сүт, кефир, простокваша т. б.)
тамақтанған жөн. <br />
Тағам жұғымды болу үшін оның әр түрлі болғаны жөн. Сондықтан да ең дәмді тағамның өзін жиі пайдаланғанда тәбет төмендеп, астың сіңімділігі нашарлайды.<ref>Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990  ISBN 5-89800-008-9</ref>

==Тағы қараңыз==
* [[Дастарқан жасау]]
* [[Дастарқан]]

==Дереккөздер==
<references/>


{{Суретсіз мақала}}

[[Санат:Үй тұрмысы]]
[[Санат:Тұрмыс]]