Бақ Назарұлы бетінің бастапқы мәтінін қарау

[[Сурет:Қарабурадағы Бақ батырға қойылған белгі.jpg|thumb|right|200px|Қарабурадағы Бақ батырға қойылған белгі]]
'''Бақ Назарұлы''', Бақ батыр, Жалпақ батыр (туған-өлген жылы белгісіз) - қазақ батыры.


Бақ - ерекше жауырынды, кең иықты, нардай зор жігіт болыпты. Оның сыртқы келбетіне қарап жеңгелері атын тікелей атамай, тергей атап Жалпақ деп еркелете айтатын болған дейді. Осыдан Бақ аты тікелей аталмай, Жалпақ атымен тарихта қалады. 


Бақтың апасы Аман хан әулетіне ұзатылған. Аман апасынан туған сұлтан (Өкінішке орай, әңгіме айтушылар толық атын атай алмай, бірде Қанішер Абылай десе, бірде Тәуке деп отырды) да хан тағына отырған. 

Қазақтың тарихында [[Салқам Жәңгір]] атанған хан қайтыс болғаннан соң, оның екі баласы [[Уәли хан|Уәлибақы]] мен [[Тәуке хан|Тәуке]] таққа таласады. Хан кеңесі Тәукені хан көтеріп, таққа отырғызады. Тәуке де өзінің маңына өзі секілді жаужүрек, алған бетінен қайтпайтын, «Сен тұр, мен атайын» дейтін қас батырларды жинаған. Сондай жандардың бірі, Тәукенің айтулы батырларының бірі болған Бақ батыр. Батырдың жауынан тайсалмайтын көзсіз мінезіне, қайталанбас ерлігіне сүйсінген хан оған Сырдың бойынан қыстау, Қаратаудың теріскейінен жайлау бөліп береді. Бұл кезеңде Тәуке хан [[Ташкент|Тәшкен]]ді мекен қылады екен. Тәуке өлгенннен соң Бақ батыр [[Сауран]] жағына қарай көшіп кетеді. [[1723 жыл]]ы жоңғарлар Сауранды алғанда Бақ батыр шегінген елмен бірге [[Хиуа хандығы|Хиуа]] жағына өтіп кетеді. Араға бірер жыл салып, өзінің отаны Сауранға қайтып келеді. 


Қаратаудың [[Суындық (асу)|Суындық]] асуынан өткен жерінде «Бақтың бауы» деген бау бар. Басы таудан басталып, Сауранның түбінен өтіп Сырға құятын өзенді «[[Бақтық]] өзені» деп атайды. Осы өзеннің бойымен Бақтың көші жүрген көрінеді. Жайлауы мен қыстауын жалғастырар жол секілді бұл өзен. Бақ (Жалпақ) батыр Сырдың бойын қыстап жүрген. Оның қарауындағы елдің бір сәт балық аулап, маңайын тамақтандырғаны айтылады. [[Арал теңізі]]нің шығыс бетінде Жалпақ атты арал болған. Қазір теңіз тартылғандықтан жермен теңесіп кеткен. Сол арал Бақ (Жалпақ) батырдың иелігіндегі жерлердің бірі еді деседі.

Бақ батырдың артынан тараған ұрпақтары - [[Тама]] тайпасының [[Дәулеткелді (ру)|Дәулеткелді]] руының Жалпақ деген аталығын құрайды. Олар [[Оңтүстік Қазақстан облысы]]ның [[Созақ ауданы]]н мекен етеді.<ref>[http://el.kz/m/articles/view/Бақ-батыр Бақ батыр]</ref>


== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}

{{бастама}}

[[Санат:Туған жылы белгісіздер]]
[[Санат:Қайтыс болған жылы белгісіздер]]
[[Санат:Қазақ батырлары]]