А.С.Пушкин атындағы Оңтүстік Қазақстан облыстық әмбебап ғылыми кітапханасы бетінің бастапқы мәтінін қарау

{| border="0" cellpadding="2" align="right"  style="background:#F5F5F5;"
 |-
 ! width="100" colspan="2" style="background:#cef2e0;" | <big> А. С. Пушкин атындағы Оңтүстік Қазақстан облыстық әмбебап ғылыми кітапханасы</big>[[File:Эмблема.gif|thumb]]
 |-
 | width="100" colspan="2"  style="text-align:center" |<small>'' ''</small>
 |-
 ! width="100" valign="top" style="text-align:right"  | <small>Орналасқан жері</small>
 | width="180"  valign="top"  | <small>  [[Қазақстан]], [[Шымкент]], [[Тәуке хан]]  даңғылы    №2 "а"</small> 
 |-
 ! width="100" valign="top" style="text-align:right"  | <small>Құрылған уақыты</small>
 | width="180"  valign="top"  | <small>1899 жыл</small
 |-
 ! width="100" valign="top" colspan="2" style="background:#cef2e0;" | <small>Жинақтары</small> 
 |-
 ! width="100"  valign="top" style="text-align:right"  |<small>Жинақтарының түрлері</small>
 | width="180"  valign="top"  |<small> Кітаптар, газеттер, журналдар, ноталар, музыка және бейнелеу өнері туралы шығармалар, карталар, фотосуреттер, кино - бейне материалдары қазақ, орыс және басқа да тілдердегі</small>
 |-
 ! width="100" valign="top" style="text-align:right"  | <small>Жинақтың көлемі</small>
 | width="180"  valign="top"  | <small>2013 жылдың басына дейін 500 мыңнан аса кітап қоры бар</small>
 |-
 ! width="100" valign="top" colspan="2" style="background:#cef2e0;" | <small>Қол жетімділік және пайдалану</small>
 |-
 ! width="100"  valign="top" style="text-align:right"  |<small>Жыл сайынғы құжат берілім</small>
 | width="180"   valign="top"  |<small>500 мыңнан аса кітап</small>
 |-
 ! width="100" valign="top" style="text-align:right"  |<small>Оқырмандар  сан</small>
 | width="180"  valign="top"  | <small>25  мыңнан аса</small> 
|-
 ! width="100" valign="top" colspan="2" style="background:#cef2e0;" |<small>Басқа ақпарат</small>
 |-
 ! width="100"  valign="top" style="text-align:right"  | <small>Директоры</small>
 | width="180" |<small>Алтаева Насия Нұрмаханбетқызы</small>
 |-
 ! width="100" valign="top" style="text-align:right"  | <small>Сайты</small>
 | width="180" | <small>http://www.pushkinlibuko.kz/</small>
 |-
 |}

{{Start citation }}«'''Өзінің биік,таза,рухани қасиетімен кітап мәдениет пен руханиятты қорғауда теңдесі жоқ қару болып табылады»''' {{End citation|источник='''Н.Ә.Назарбаев'''}} 
[[Александр Сергеевич Пушкин|А. С. Пушкин]]  атындағы облыстық әмбебап ғылыми кітапханасы  ({{lang-ru|Южно-Казахстанская областная универсальная научная библиотека,им. А. С. Пушкина }}). Толық атауы — Мемлекеттік мекеме А. С. Пушкин атындағы Оңтүстік Қазақстан облыстық  әмбебап ғылыми кітапханасы. Танымал атауы — Пушкин кітапханасы. Қысқартылған атауы — ОҚ ОӘҒК.
{|align="center"
 |-valign="top"
 | [[File:ОУНБ им.А.С.Пушкина ЮКО.jpg|thumb]]

== Тарихы ==
Облыстық әмбебап ғылыми  кітапханасы 1899 ж.  С. Пушкиннің 100 жылдық мерекесі қарсаңында өлкетанушы М. Н. Лыкошиннің растауымен ашылған.
Ағашқы кезде кітапхана қалалық  касса қаражатымен   қаржыландырылып ақшалай  жәрдем бөлінетін болған.

Мерзімді басылымдар қорын қалыптасыру бойынша жұмыстың ең қызықты түрі жолға қойылды. Жыл сайын оларға едәуір қаржы, жұмсамау және кітапхананы кітап қорымен толықтыруды тоқтатпау үшін оқырмандар  3 топқа  бөлініп, әр топ мерзімді басылымның белгілі  түрін жаздырып алып, кезектесе пайдаланудан кейін, жыл аяғында кітапхана   қорына беруді әдетке айналдырып отырған. Осы басылымдар ішінен әдеби құнды материалдарды Іріктеу, түптеу кітапханашы еншісінде болған. Оқырмандар үшін кітапхана аптасына 3 рет ашылатын.
1910 жылдан бастап   мерзімді басылымдар қоры құрылып,   30-ға жуық газет-журналды   кітапхана өз алдына жаздырып  алу мүмкіндігіне ие болды. Алғашқы мерзімді басылымдар ішінде «Биржевые ведомости», «Русское слово», «Туркестанские ведомости», «Туркеcтанский курьер»   т.б.

Кітапхана көп жылдар бойы облыстың кең байтақ   территориясында басты мәдени мекеме болып қалуда. Оның оқырмандары көбейіп, кітап қорлары өсіп, толықтырылуда. Еліміз басынан кешірген тарихи оқиғалар мен өзгерістер кітапхана ісіне біршама әсерін тигізбей қоймады.

1930 жылдардағы қатыгезді репрессия кезінде кітапхана қорының   көпшілігі  жойылып  та кетті,   біраз   бөлігі кітапхана қорынан жігерлі шиновниктердің жарлығымен алынып тасталды. Сондықтан кітапхана   қорында энциклопедиялар   мен   көркем  әдебиеттерден   басқа  1937-1938 жылдарға   дейінгі   жарық көрген   басылымдардың   бірде-бір данасы   қалмаған.   Әсіресе өлкетану туралы құнды материалдардан тұратын мерзімді басылымдар қорының   жоғалуы қатты сезілді. Қазіргі  кезде кітапхана қызметкерлері жойылған    басылымдарды    қалпына келтіру бойынша жұмыстарын жүргізуде.

40-50    жылдары   кітапхана интеллигенцияның бас қосатын орталығы   болды.  Бұл  жерде қызықты кештер   ұйымдастырылып, әдеби   пікірталастар өткізілді, сол кездері   ашылған жоғары оқу орындарының мұғалімдері мен студенттері үшін кітап  қорлары  қалыптастырылды.

Осы  жылдары облыстағы өндіріс орындарының өсіп-өркендеуі кітапхана қызметінің дамуына  жан-жақты оң әсерін тигізді.  Библиографиялық қызмет көрсету жақсы жолға қойылды, салалық әдебиеттер көптеп толықтырыла бастады, ауыл шаруашылығының барлық  саласындағы мамандарға топтық және жеке-дара ақпаратын беру қызметі жолға қойылды.

Кітапхана бүгінгі таңда облыстағы әдістемелік, үйлестіруші және зерттеу орталығы болып табылады. Ағымдағы және  негізгі библиографиялық көрсеткіштерді басып шығару, өзекті тақырыптар бойынша семинарлар өткізу, кеңестер беру, ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізу осы негізгі міндеттерді кітапхана бүгінгі    күнде де атқарып келе жатыр.

А.С. Пушкин атындағы Оңтүстік Қазақстан облыстық әмбебап ғылыми кітапханасында  қазіргі таңда жарты миллион қоры бар, жыл сайын 25 мыңнан артық оқырмандарға қызмет көрсетеді, 500 мыңдай басылымдар   беріледі.

== Құрылтайшы ==
Мемлекеттік мекеме А.С Пушкин атындағы Оңтүстік Қазақстан облыстық әмбебап ғылыми кітапханасы Оңтүстік Қазақстан Облыстық мәдениет басқармасының қарамағында.  А.С Пушкин атындағы ОҚ ОӘҒК директоры — Алтаева Н.Н.<ref>Алтаева Н. Н.   http://kazlib.nabrk.kz/index.php?page=person_detail&id=234</ref>

== Кітап қорлары ==
А.С.Пушкин атындағы Оңтүстік Казақстаи облыстық әмбебап ғылыми кітапханасы барлық оқырмандар категориясы үшін ақпараттық, білім беретін, бос уақытты ұйымдастырушы және коммуникативті орталығы болып саналады. Сондықтан құрамына кітаптар, брошюралар, мерзіміді басылымдармен ақпаратты электронды тасымалдаулар енетін әмбебап қор қалыптасқан. Бұлар классикалық   әлем және қазіргі кездегі көркем (отандық және шетелдік) әдебиеттер, салалық және анықтамалық басылымдар.

Кітапхананың бүгінгі таңдағы негізгі басымдылығы Қазақстанда басып   шығарылған   және Қазақстанның   тарихы, табиғаты, географиясы, сондай-ақ өндірісте-экономикадағы, қоғамы мен мәдениеттегі жетістіктері жайлы ақпараттар жинау болып табылады.

Негізгі қорды сақтау бөлімінде кіпапхананың құнды және сирек кездесетін басылымдар, кітапханаға ерте кезде келіп түскен барлық басылымдардың жалғыз данасы, 30 жыл бұрынғы журналдар мен газеттер қоры жинақталған.

== Электрондық ресурстар ==
Оңтүстік Қазақстан ОӘҒК 1998 жылдан бері Электрондық кітапханалық каталог, Электронды библиографиялық мақалалар, жинақтар мен монографиялар картотекасын, Толық мәтінді деректер базасын  жүргізеді. Оңтүстік Қазақстан ОӘҒК Қазақстан ұлттық электрондық кітапхана және  Қазақстандық корпоративтік каталог орталығын  ұйымдастыруға қатысады.

== Бөлімдер мен секторлар ==
Каталогтар залы,бұл жерде сізге қажетті   кітаптар  мен басқа да құжаттарға сұраныс жүзеге асырылады. Оқырманға кезекші кеңесші көмек көрсетеді.
Ақпараттық библиографиалық бөлім, мұнда қажетті ақпаратты іздеу жылдам және сапалы орындалады, тақырыпты анықтамалар, авторлық (тағы басқа) көрсеткіштер құралады, библиографиялық құралдар бойынша қосымша ақпарат ұсынылады.
{|align="center"
 |-valign="top"
|[[File:Обработка.JPG|thumb|Кітап толықтыру бөлімі]]
|[[File:Комплектования.JPG|thumb|Кітап оңдеу бөлімі]]
|[[File:Абонемент.JPG|thumb|Абонемент]]
|[[File:Абонемент залы.JPG|thumb|Абонемент]]
 |}

Электронды ресурстар залы   кітапхана пайдаланушыларына СD және DVD  тасымалдайтын электронды басылымдар  коллекциясын,   «Оңтүстік Қазақстан облысы»   атты   виртуалды энциклопедияны  «Заң» деректер базасын, интернетке   шығуды ұсынады.   Электронды   ресурстар залының   базасында   Интернет   тренингтер өткізіліп, деректер   базасын   пайдалану бойынша кеңестер беріледі.

Оқу залдары бұл жерде студентердің сабаққа, мұғалімдердің лекцияға дайындалуларына, ғалымдардың диссертация   жазуына,   мамандарға жаңа әдебиеттермен танысуларына болады.
Абономентте кітаптар үйге беріледі.
Шет  тіліндегі әдебиеттер бөлімі шет тілін білетін, оқытатын немесе үйреніп жүрген пайдаланушыларға өз қызметін ұсынады. Бұл жерде аударма бойыша кеңестер алып, оқулық және әдістемелік құралдармен жұмыс жасауға болады.

==Әдістемелік қызмет ==
Оңтүстік Қазақстан ОӘҒК еліміздің  кітапхана ісінің дамуына белгілі үлес қосты.Дәл осы кітапханаға XX ғасырдың  70-ші жылдарының басында Қазақстанда бірінші болып орталықтандыру принціпінде мемлекеттік көпшілік кітапханалар желісін ұйымдастыруға эксперимент жасау тапсырылды. ОҚО Кентау қаласының орталықтандырылған кітапханалық жүйесі  өндірістік қаланың ОКЖ тәжірибелік моделін құрушы болды. Республика кітапханалары үшін  ОҚ ОӘҒК  мен Қаскелең аудандық кітапханалар базасында құрылған кітапхана қорын толықтырудың тақырыптық жоспары болып табылады. ОҚ ОӘҒК қалалық және аудандық орталықтандырылған кітапханалар жүйесі үшін әдістемелік орталық болып табылады.11 аудандық ОКЖ қатарына кіреді: [[Бәйдібек ауданы]] ([[Шаян]] ауылындағы аудандық орталық кітапхана), [[Қазығұрт]] ауданы ([[Қазығұрт]] аудандық орталық кітапхана), [[Мақтаарал ауданы]] ([[Жетісай]] қаласындағы аудандық орталық кітапхана), Ордабасы ауданы [[Ордабасы]] ауылындағы аудандық орталық кітапхана), [[Отырар ауданы]] ([[Шәулдір]] ауылындағы аудандық орталық кітапхана), [[Сайрам ауданы]]  ([[Ақсукент]] аулындағы аудандық орталық кітапхана), Сарыағаш ауданы ([[Сарыағаш]] қаласындағы аудандық орталық кітапхана ), Созақ ауданы  ([[Шолаққорган]] аудандық орталық кітапхана ), [[Төле би ауданы]]  (Ленгір қаласындағы  аудандық орталық кітапхана), [[Түлкібас ауданы]] ([[Тұрар Рысқұлов]] атындағы аудандық орталық кітапхана ), Шардара ауданы (Шардара қаласындағы аудандық орталық кітапхана).

== Республикалық, халықаралық, және облыстық жобаларға қатысуы ==
* Шымкент  Оңтүстік Қазақстан аймағында бірінші Кітапханалық  Астана статусына ие болған қала. Кітапханалық астана таңдау шартына сәйкес, облыс әкімшілігі кітапханалардың материалды-техникалық бөлігін  жандандыруға септігін тигізді,  ал кітапханалар өзінің  ерекше әдістері мен сценарийлері бойынша  кітапхана-ақпараттық жұмыстарының жаңа формаларының тұсаукесерлерін дайындады, ал Қазақстан Республикасының кітапханалық ассоциациясы өз қызметінің жоспарларының,жобаларының  қорытындыларын шығарды. 2007 жылы Шымкент басқа мемлекеттер кітапханалары мен республиканың облыстарынан  қатысушыларды  қабылдады. Кең көлемді  республикалық іс- шараларды өткізу бойынша негізгі жұмысты ОҚ ОӘҒК –облыстық әдістемелік орталығының ұжымы атқарды. Ауқымды бағдарлама,соның  ішінде «Кітап және Ұлы Жібек жолы» атты ғылыми - практикалық конференция өтті, қорытындысы бойынша  резолюция қабылданды. 
* Оңтүстік Қазақстан ОӘҒК 2006 жылға дейін директор қызметін атқарған Вахитова Ирина Фуатовнаның басқаруымен  61 Кеңесінің сессиясы мен «Болашақтың кітапханасы»  атты ИФЛА   Бас конференциясына қатысты. Оқиға Түркияның Стамбул қаласында 1995 жылдың  20-26 тамызында  өтті және осы конференция  ОҚ ОӘҒК –ның қызметіне жоғары ақпараттық технологиялардың белсенді түрде енуіне септігін тигізді.
* Оңтүстік Қазақстан ОӘҒК ИФЛА бас конференциясына қатысып қоймай, сонымен бірге осы беделді халықаралық ұйымның әр түрлі бағдарламалары бойынша ИФЛА-мен бірге қызмет жасайды. ҚРКА қолғабыс жасауымен ОҚ ОӘҒК мен Түркістан қаласындағы Орталықтандырылған кітапханалар жүйесінің базасында «Күшті кітапханалық ассоциациялар құру» атты ИФЛА бағдарламасы бойынша республикалық тренинг өткізілді<ref>Results of polls by the focus group of BSLA training Workshop in Shymkent city, oct 26–30, 2010 / Ms. Roza Berdigaliyeva   //Asia and Oceania: Section newletter /IFLA. – ISSUE 23:2 желтоқсан 2011 – 26 p. – ISSN 0858-2815. 
http://www.ifla.org/files/assets/asia-and-oceania/Dec-2011.pdf</ref>.
* Оңтүстік Қазақстан  ОӘҒК  Оңтүстік Қазақстан Кітапхана қызметкерлерінің ассоциациясының құрамына кіреді.

== Ғимараты ==
Оңтүстік Қазақстан ОӘҒК қаланың әкімшілік орталығында көпқабатты ғимаратта орналасқан. Жабдықталған орындар қызметкерлер мен оқырмандар үшін санитарлық тазалыққа сәйкес қолайлы. Кітапхана қорын сақтау, санитарлы –тазалық талаптарға  жауап беретін, жұмыста Һі-tecһ жетістіктерін пайдалану үшін жабдықталған Шымкенттің жаңа әкімшілік орталығында ОҚ ОӘҒК заманауи ғимараты қараша айында қолданысқа беріледі.
{|align="center"
 |-valign="top"
[[File:Схема ОУНБ им.А.С.Пушкина.jpg|thumb|Схема ОУНБ им.А.С.Пушкина]]

== Оқырмандардың құқықтары мен міндеттері ==
А..С Пушкин атындағы Оңтүстік Қ,азақстан облыстық әмбебап ғылыми кітапханасы барлық оқырман   категорияларына   арналған көпшілік кітапхана болып табылады. Оның негізгі   бөлігін:   қызметкерлер, студенттер, оқытушылар, жұмысшылар мен  зейнеткерлер құрайды.

Кітапхананы ұжымдық пайдаланушыларға  қаладағы   мекемелер мен өндірістер, жоғары оқу орындары және колледж кітапханалары арасындағы келісім шарт пен көпшілік іс шаралар   өткізу   негізінде құрылатын жоспар   бойынша жұмыстар жүргізілуде.

Кітапхана қабырғасында байқаулар, турнирлер, кездесулер, кітап көрмелеріне тұсаукесер рәсімдері өткізіліп тұрады.

Оңтүстік Қазақстан ОӘҒК құқықтары мен міндеттері ОӘҒК  оқырмандары үшін ережелермен анықталған. [[Оңтүстік Қазақстан]] ОӘҒК оқырманы болуға кәмелетке толған, мемлекеттік үлгідегі құжаты бар  ҚР мен шетел азаматтары құқылы. Оқырман тіркеліп, мәртебесін анықтайтын уақытша, тұрақты және бір рет қолданатын оқырман билетін алады. Оңтүстік Қазақстан ОӘҒК  халыққа тегін қызмет көрсетеді. Қосымша қызмет көрсетулердің құны мен тізбегі Қавзақстан Республикасының «Мәдениет туралы», «Авторлық құқық пен аралас құқықтар», тарихи-мәдени мұраларды сақтау туралы Конституциялық мақалалары, ҚР басқа заңдары мен ведомстволы нормативті актілермен шектеледі.

== Дереккөздер ==
<references/> 
== Дереккөздер ==
# Оңтүстік Қазақстан облысының кітапханалары. –  Шымкент, 2007.  
# Оңтүстік Қазақстан облысы кітапханаларының өмірінен: Фотоальбом. - 2011. 
# Қазақстан қітапханаларының анықтамалығы = Библиотеки Казахстана /Сост.: С.А.Балташева, Н.А.Барсукова. – Алматы: Национальная библиотека Республики 
Казахстан, 1998. - С. 21. – Мәтін қазақ және орыс тілдерінде. – Ескерту: ОҚ ОӘҒК туралы мәтін қазақ тілінде. - ISBN 9965-03-009-X
# А.С.Пушкин атындағы облыстық әмбебап ғылыми кітапханасы. = Областная библиотека имени А.С. Пушкина: Буклет. = Regional Library named after Pushkin. – Шымкент: Оңтүстік Қазақстан ОӘҒК,  2010. - 5 с. – Мәтін қазақ, орыс, ағылшын тілдерінде бірдей берілген.
# Облыстық әмбебап ғылыми кітапханалары = Областные универсальные научные библиотеки: Справочник /Сост.:Т.Р.Имашева, Ш.Х. Тазабекова, А.М.Полищук. – Алматы: Национальная библиотека Республики Казахстан, 1993. – С.51 - 53; 145 – 151. –  Мәтін қазақ және орыс тілдерінде.

== Сыртқы сілтемелер   ==
* А.С.Пушкин ат. ОӘҒК сайты  http://www.pushkinlibuko.kz   
* А.С.Пушкин атындағы Оңтүстік Қазақстан облыстық әмбебап ғылыми кітапханасы   http://kazlib.nabrk.kz/index.php?page=content&id=300
* Алтаева Насия Нұрмағамбетқызы   http://kazlib.nabrk.kz/index.php?page=person_detail&id=234
* А.С. Пушкин атындағы Оңтүстік Қазақстан облыстық әмбебап ғылыми кітапханасы http://www.shymkent.gov.kz/index.php/bizdin-kala/madeniet/kitapkhana
* 05 дек. 2009 г. – Жақында ғана  Оңтүстік Қазақстан облыстық А.С.Пушкин  атындағы әмбебап ғылыми кітапханасы ұйымдастырған “Кітап және оқу” атты ... ‎//Егемен Қазақстан: Республикалық газеті.  – 2009. – 05. XII.

[[Санат:Алфавит бойынша компаниялар]]
[[Санат:Қазақстан кітапханалары‎]]