Ақүйік қорымы бетінің бастапқы мәтінін қарау

'''Ақүйік Қорымы''' — сәулет өнері ескерткіші. [[Маңғыстау облысы]] Шетпе маңында орналасқан. Б.з.б. 1 ғасырда сақталған үш [[сармат]] обасынан (маңғыстау қазақтары обаны үйік деп атайды), 19 ғасырдың ақыры — 20 ғасыр бас кезіндегі салынған 20-дан астам сәулет ескерткішінен құралған. Олардың ішінде 4 ірі сағанатам мен 3-күмбезді [[мазар]] бар. Бұл ескерткіштер [[Арал]] мен [[Атырау]] өңірінде кездесетін барлық сәулет мұраларының озық үлгісіне жатады. Сармат обаларының ең үлкені [[1930]] ж. қазылған. Ақүйік қорымы ішіндегі әсем туындының бірі Оразалы зайыбы Тәжі күмбезі 1914 ж. салынған. Ауданы 6,24 х 4,20 м, биіктігі 8,6 м, 1924 ж. оңтүстік-батыс бұрышы құлаған. Инженерлік зерттеулердің қортындысы бойынша ұзынырақ етіп салынған төртбұрышты қабырғалар алып барабан мен [[күмбез]]ді, көтере алмай құлаған. Маңғыстауда мазарларды әдетте бірнеше адамды жерлеу үшін кең етіп салады. Алдыңғы жағының аз ғана сақталған бөлігі — Тәжі күмбезінің әдемі ою-өрнектермен безендірілгенін көрсетеді. Солтүстік және шығыс жақтағы [[фасад]]тары өрнектелген [[пилястр]]ларға бөлініп, ұзын таспадай созылып, ою-өрнекті [[фриз]]бен бітеді. Ішіндегі ойықтар әйелдің әшекейлері, кебіс-мәсі, самаурын, ыдыс-аяқ, өсімдік және қошқар мүйіз ою-өрнектерімен безендірілген. 1981 ж. Тәжі күмбезі “[[Маңғыстауқайтажөндеу]]” мекемесінің күшімен толық қалпына келтірілді.<ref>Қазақ ұлттық энциклопедиясы</ref><ref>[[Маңғыстау энциклопедиясы]], Алматы, 1997;</ref>

==Дереккөздер==
<references/>

{{wikify}}

{{Суретсіз мақала}}


[[Санат:Қазақстан тарихы]]
[[Санат:Тарих]]


{{Stub}}