Ақторғын Ханым бетінің бастапқы мәтінін қарау

{{POV}}
{{Мемлекеттік  қайраткер 
|түс = Қазақ ханы
|Қазақша есімі = Ақторғын Ханым 
|Титулы    =Ханша
|Басқара бастады =1582
|Басқаруын аяқтады =1598
|Ізашары =Яхшым-бегім Ханым
|Ізбасары =Дильшах Ханым
|Монарх =[[Тәуекел хан]]
|Діні =Ислам
|Туған күні = XVI ғасыр
|Туған жері = [[Ноғай ордасы]]
|Жұбайы = 1.[[Хақназар хан]]<br />
2. [[Тәуекел хан]]
|Балалары = 2ші некеден: Хусейн ханзада, Мұрат ханзада}} 
'''Ақторғын ханым''' - 550 жылдық қазақ тарихындағы ең сұлу да, көркем әйелдердің бірі. Ақторғын Ханым жайында деректер жоқтың қасы Ақторғын ханымның есімі тек аңыздарда кездеседі. [[Ілияс Есенберлин]]нің "[[Көшпенділер (трилогия)|Көшпенділер]]" [[роман]]ында Ноғай шонжарының қызы ретінде алғаш таныстырылады.

== Хақназардың әйелі ==
[[Хақназар хан]]ның соңғы әйелі,сондықтан [[Ақторғын хан]]ға да, жанындағы батыр, билеріне де еш ықпал ете алмады. Көп тоқалдың бірі болғандықтан "Ханша" дәрежесіне қол жеткізе алған жоқ. Әрі ханымның бойында мансапқорлық секілді қасиеттер жоқ еді.

== Тәуекел ханның әйелі ==
[[1580 жыл]]ы Хақназар хан қайтыс болған соң, жас жесірге сексендегі [[Шығай хан]] емес, оның ұлы Тәуекел үйленді. Ал [[1582 жыл]]ы билікке Тәуекел сұлтан келгенде, Ақторғын «Ханша» атанды. Дегенмен [[Тәуекел хан]]ға Ақторғыннан гөрі, анасы Яхшым-бегім көбірек ықпал етті. Өзінің әйелдік парызын орындап, күйеуіне Хусейн және Мұрат сынды ұлдарды сыйлады.

== Есім ханның  қалауы ==
1598 жылы Тәуекел хан соғыста қайтыс болады. Салт бойынша әмеңгерлік жолмен Ақторғын ханша марқұмның інісі [[Есім хан]]ға тұрмысқа шығуы керек еді, алайда Ақторғын қайын інісіне  емес, өз сүйгеніне қосылуды жөн көрді. Жиембет жыраудың араласуымен Ақторғын ақыры дегеніне жетті<ref>http://alashainasy.kz/culture/sheshendk-sozder-50928/</ref>.

== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}

[[Санат:Қазақ хандығы]]