Арамей жазуы

Қазақстан Энциклопедиясы жобасынан алынған мәлімет

19:30, 2017 ж. сәуірдің 22 кезіндегі Moderator (Талқылауы | үлесі) істеген түзету

(айырм) ← Ескі түзетулер | Ағымдағы түзетулер (айырм) | Жаңа түзетулер → (айырм)

Арамей жазуы — б.з.б. мыңыншы жылдың басында финикия жазуы негізінде пайда болып, арамейлер арасында кең қолданылған көне жазу түрі. Бірыңғай дауыссыз дыбыстардан тұрады. Әр дауыссыздан кейін дауысты дыбыс қосылып оқылады. Оңнан солға қарай жазылады. А. ж-мен жазылған ескерткіштер Сирияның солт-нен, Мысыр, Шам, Хам, Арпад, Ассириядан табылған. Олар б.з.б. 9-13 ғ-да жазылған. А. ж. Жерорта т-нің жағалауындағы ежелгі тайпалар: ассириялықтар, бабылдықтыр, еврейлер, парсылар т.б. арасында кең тараған. А. ж. Ахмен әулеті билік құрған тұста Парсы еліндегі екі мемл. ресми жазудың бірі болған. Арамейлердің арабтарға сіңіп кетуіне байланысты А. ж. б.д. 3-4 ғ-да қолданудан шығып қалды. Таяу және Орта шығыстағы ежелгі Азия халықтары жазуының, соның ішінде араб, еврей, пехлевий, ұйғыр, моңғол жазуларының осы А. ж. негізінде жасалғаны мәлім.

Сурет:AsokaKandahar.jpg
Тастағы арамей жазуы

Империялық арамей тілі әліпбиі.

Әріп аты Әріп пішіні Әріп Жебірей</br>баламасы Араб</br>баламасы Сириялық</br>баламасы Дыбыс мағынасы
Алаф Сурет:Aleph.svg 𐡀 א أ ܐ Үлгі:IPA; Үлгі:IPA, Үлгі:IPA
Бет Сурет:Beth.svg 𐡁 ב ب‎ ܒ Үлгі:IPA, Үлгі:IPA
Гамаль Сурет:Gimel.svg 𐡂 ג ج ܓ Үлгі:IPA, Үлгі:IPA
Далат Сурет:Daleth.svg 𐡃 ד د‎ ܕ Үлгі:IPA, Үлгі:IPA
Хе Сурет:He0.svg 𐡄 ה ﻫ‎ ܗ Үлгі:IPA
Вав Сурет:Waw.svg 𐡅 ו و‎ ܘ Үлгі:IPA; Үлгі:IPA, Үлгі:IPA
Зайн Сурет:Zayin.svg 𐡆 ז ز‎ ܙ Үлгі:IPA
Хет Сурет:Heth.svg 𐡇 ח خ,ح ܚ Үлгі:IPA
Тет Сурет:Teth.svg 𐡈 ט ط ܛ эмфатич. Үлгі:IPA
Йуд Сурет:Yod.svg 𐡉 י ي ܝ Үлгі:IPA; Үлгі:IPA, Үлгі:IPA
Каф Сурет:Kaph.svg 𐡊 כ ך ك ܟܟ Үлгі:IPA, Үлгі:IPA
Ламад Сурет:Lamed.svg 𐡋 ל ل ܠ Үлгі:IPA
Мим Сурет:Mem.svg 𐡌 מ ם م‎ ܡܡ Үлгі:IPA
Нун Сурет:Nun.svg 𐡍 נ ן ن ܢܢ ܢ Үлгі:IPA
Семкат Сурет:Samekh.svg 𐡎 ס س ܣ Үлгі:IPA
‘Ē Сурет:Ayin.svg 𐡏 ע غ,ع ܥ Үлгі:IPA
Пе Сурет:Pe0.svg 𐡐 פ ף ف ܦ Үлгі:IPA, Үлгі:IPA
Саде Сурет:Sade 1.svg, Сурет:Sade 2.svg 𐡑 צ ץ ص‎ ܨ эмфатич Үлгі:IPA
Коф Сурет:Qoph.svg 𐡒 ק ق‎ ܩ Үлгі:IPA
Реш Сурет:Resh.svg 𐡓 ר ر ܪ Үлгі:IPA
Шин Сурет:Shin.svg 𐡔 ש ش,س ܫ Үлгі:IPA
Тау Сурет:Taw.svg 𐡕 ת ت‎,ث ܬ Үлгі:IPA, Үлгі:IPA