Апоцентр және перицентр бетінің бастапқы мәтінін қарау

[[Сурет:Apside general scheme.png|thumb|300px|
'''1''' [[Жер]]<br />
'''2''' Жер серігі орбитасы<br />
'''3''' Жер серігі<br />
'''4''' экватор<br />
'''5''' Жердің айналу білігі<br />
'''6''' перигей<br />
'''7''' апогей<br />
]]
'''Перицентр''' и '''апоцентр''' ({{lang-grc|περί}} «пери» — қасында, {{lang-grc|από}} «апо» — қашықтағандықты білдіреді, {{lang-la|centrum}} — орталық) — астрономиялық дененің орбитасының сол дененің центрінен  ең жақын және ең қашық нүктелері.  

«Центр» деген сөздің орнына әр [[астрономия]]лық денеде өзіне сәйкес атаулары қолданады. Мысалы, гелиос — Күн, гея — Жер, астра — Жұлдыз т.б.

Сондай-ақ, Ай жасанды серігінің орбитасының Ай центрінен ең жақын нүктесін '''периселений''', ал ең қашық нүктесін '''апоселений''' деп атайды.

Күн төңірегінде айналатын ғаламшарлардың, астероидтардың, кометалардың апоцентрі мен перицентрін - '''апогелий''' мен '''перигелий'''  деп атайды.

Шолпанның орбаталарындағыларды -  '''перигесперий''' мен '''апогесперий'''  дейді.

Жұлдыздардың  төңірегіндегі орбиталырының нүктелері - '''периастр''' мен '''апоастр''' деп аталады.

Апоцентр тек эллипс тәрізді орбиталарда болады. Парабола немесе гипербола тәрізді орбиталарда тек перицентр болады.

{| class="wikitable" style="margin-left:auto; margin-right:auto;"
! Астрономиялық дене !! Перицентрі !! Апоцентрі
|-
| General || Periapsis/Pericenter || Apoapsis/Apocenter
|-
| [[Галактика]] || Перигалактика<ref name="alchemy">{{Cite book
 | last1 = Croswell
 | first1 = Ken
 | authorlink1 = Ken Croswell
 | year = 1995
 | title = [[The Alchemy of the Heavens]]
 | isbn = 0-385-47214-5
 | publisher = [[Anchor Books]]
}}</ref>
 || Апогалактика
|-
| [[Жұлдыз]] || Периаст || Апоастр
|-
| [[Күн]] || Перигелий || Апогелий
|-
| [[Меркурий]] || Перигермион || Апогермион
|-
| [[Шолпан]] || Перигесперий || Апогесперий
|-
| [[Жер]] || Перигей || Апогей
|-
| [[Ай]] || Периселений || Апоселенй
|-
| [[Марс]] || Периарион || Апоарион
|-
| [[Юпитер]] || Перизен || Апозен
|-
| [[Сатурн]] || Перисатурн || Апосатурн
|-
| [[Уран]] || Периуран || Апоуран
|-
| [[Нептун]] || Перипосейдон || Апопосейдон
|-this is true
|}

== Перигелий мен апогелий ==
Кестеде ғаламшарлардың Күн төңірегіндегі орбиталарының перицентрлері мен апоцентрлері берілген<ref>NASA planetary comparison chart http://solarsystem.nasa.gov/planets/compchart.cfm</ref>:

{| class="wikitable" style="margin-left:auto; margin-right:auto;"
!  Ғаламшар  !! Перигелий дистанциясы !! Апогелий дистанциясы
|-
| Меркурий || 46001009 км || 69817445 км
|-
| Шолпан || 107476170 км || 108942780 км
|-
| Жер || 147098291 км || 152098233 км
|-
| Марс || 206655215 км || 249232432 км
|-
| Юпитер || 740679835 км || 816001807 км
|-
| Сатурн || 1349823615 км || 1503509229 км
|-
| Уран || 2734998229 км || 3006318143 км
|-
| Нептун || 4459753056 км || 4537039826 км
|-
| Церера (астероидтар белбеуіндегі ергежейлі ғаламшар) || 380951528 км || 446428973 км
|-
| Плутон || 4436756954 км || 7376124302 км
|}

== Дереккөздер ==
<references/>
* “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998

[[Санат:Астрономия]]
[[Санат:Аспан механикасы]]