Абдаллах хан

Қазақстан Энциклопедиясы жобасынан алынған мәлімет

11:34, 2016 ж. шілденің 12 кезіндегі GanS NIS (Талқылауы) істеген түзету

Абдаллах-хан (?—30.10.1675) — Турфана, Шалыш (1635-1668), Мамлакат-и Моголийе және Орталық Моғолстан ханы(1638-1668). Абдар-Рахим ханның баласы.Жеті жасында, мырза Абу-л-Хадидың тәрбиесінде өсті. Абдар-Рахим ханның өлімінен кейін, Абу-л-Хади оны Шалышқа әкелді. Ол жерде, барбилікті өзіне інісі Абу-л-Мухаммад алғысы келген. Бірақ, ол тақты туған ағасына бере салды да, Турфанаға хаким ретінде кетті. Біраз уақыттан соң, Абдаллах хан амирлерге, билікке қол жеткізгісі келген Абу-л-Хадині, оған 2 ұл тауып берген оның үлкен қызымен тұрмысына қарамастан оны өлтіруге ант берген. Аталық таққа отырға соң, ол тура сол 1634 жылы Ақсуды жаулап алды. Бұған қарамастан да, оның келесі Қашғаруға баратын жолын, Тұрғайдағы шайқаста Сұлтан-Ахмад II ханмен бұзылды. Ол сол жерде жеңіліс көрді.

1636 жылы, өзі мен інісі Абу-л-Мұхаммад ұйымдыстырған жорықтың нәтижесі Қашғар мен Хотанның жаулауын және Султан-Ахмад II ханның Мәуренахрға қашуына әкелді. Кейін, Абдаллах хан қайтадан Мамлакат-и Моголийе тағына отыруына 1638 жылы әкелді. Султан-Ахмад II ханның әскерінің жақындауын естіп, 200-дей Қашғарда және100-дей Яркенде бай шенеуніктерді өлтірді.

Қазақ хандарымен достық қарым-қатынасты ұзақ уақыт бойы ұстап тұрды. 1640-41 жылдары Бадахшан мен Балорды жаулап алды. 1668 жылы тақтан бас тартып Үндістанға қашып, жеті жылдан кейін сонда қайтыс болды.

Сыртқы сілтемелер

  • Акимушкин О. Ф. Средневековый Иран: Культура, история, филология. — СПб.: Санкт-Петербург "Наука", 2004. — С. 230-264. — 403 с. — (Восток: Общество, культура, религия). — 1200 экз. — ISBN 5-02-027059-8.
  • Шах Махмуд ибн мирза Фазил Чурас. Хроника. М. Наука. 1976