Абайдың Жидебайдағы қорығы бетінің бастапқы мәтінін қарау

'''Абайдың Жидебайдағы қорығы'''<ref name="source1">«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IX том</ref> – [[Қарауыл өзенінің]] жайылмасында жатқан қалың [[қорық]], шұрайлы жер. [[File:USSR stamp A.Qunanbayuli 1965 4k.jpg|thumb| right| alt=A.| ''[[Абай Құнанбаев]]''.]]
Жидебайды 18 ғасырдың 80-жылдары мен 19 ғасырдың 50-жылдары шамасында [[тобықты]] [[ру]]ының [[Мамай]], [[Жігітек]] аталары [[қоныс]] еткен. Ал 19 ғасырдың ортасына таман [[Жидебай]] ([[Мамай батыр]]дан тараған [[Еламан]]ның бір ұрпағы), [[Борсықбай]], [[Барақ]] деп аталатын шұрайлы қоныстарды ел ағасы, аға [[сұлтан]] [[Құнанбай Өскенбайұлы]] иемденіп, [[қыстау]] салдырған. 
*[[1850]] жылы [[Құнанбай]] Жидебайдың солтүстігінде 15 км жердегі күзеуден, Ескітам деген қоныстан жиырма балаға арналған [[медресе]] салдырып, өзінің және туыстарының балаларын оқытқан. [[Абай]] сегіз жасынан бастап сол [[медресе]]ден дәріс алып, сауат ашқан. 
*[[1880]] жылы [[Абай]] Жидебайда өз қаражатымен жаңадан [[медресе]] салдыртқан. 
*[[1885]] – 92 жылдар аралығында Жидебай қонысы [[Құнанбай]]дың [[Ұлжан]]нан туған кенже баласы Оспанның еншісіне тиген. 
*[[1892]] жылы (ескіше 1 мамырда) інісі Оспан дүние салған соң [[Абай]] осы қонысты тұрақты қыстау еткен. 
*Жидебай 20 ғасырдың соңында тарихи-мемориалдық, экологиялық [[қорық]]қа айналды. 
*[[1990]] жылы Қазақстан үкіметінің қаулысымен Жидебай қорығының жалпы аумағы 64 км<sub>2</sub>. [[Мемлекет]] қарауына алынған [[қорық]] құрамына енген тарихи елді мекендер, қыстаулар, зираттар, көл-сулар мен көгалды алқап, [[төбе]]-шоқылар [[республика]]лық маңызы бар тарихи [[ескерткіш]]тер ретінде мемлекеттік қорғауға алынды.

[[Қорық]] құрамына [[Абай]]дың мемориалдық мұражай-үйі, [[Абай]] – Оспан және [[Шәкерім]] – Ахат [[ескерткіш]]тер кешені, [[Зере]], [[Ұлжан]], Құдайберді, Ғабитхан молда, Шәукенбай, Еркежан бейіті басындағы белгілер, [[Кеңгірбай]] бидің бейіті, [[Құнанбай]] құдығы, Оспан көлі, Мұсақұл төбесі, Махмұд қорасы, Орыс қорасы, Зұлғарыш қорасы, Ырыздыбай қорасы, Тұрағұл қорасы енеді.

[[Абай]] атауы [[қазақ]] халқының ұлы ақыны [[Абай Құнанбаев]]тың құрметіне берілген.

Жоғарыда аталған тарихи-мәдени ескерткіштердің барлығы да ұлы ақынның 150 жылдық мерейтойы қарсаңында ([[1996]]) күрделі жөндеуден өткізіліп, жаңғыртылды.<ref>Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8</ref> 
==Дереккөздер:</span>==
<references/>

{{Stub:Қазақ мәдениеті}}
{{wikify}}

[[Санат:Қазақстан табиғаты]]