2015 жылдың қарашасындағы Париждегі лаңкестік актілер бетінің бастапқы мәтінін қарау

{{Террорлық акт
| Атауы           = Париждегі террорлық аклтер
| Сурет        = Parisattacks.png
| Сурет өлшемі = 280px
| Сурет атауы            = «Батаклан» театры, 2008 жыл
| Шабуыл әдiсi       = жарылыс, жаппай адам өлтіру
| Шабуыл орыны        = {{FRA}}, [[Париж]] 
| Координаттар         = 
| Шабуыл нысаны         = 1) [[Стад де Франс]]<br />2) ''Биша'' және ''Алиберт'' көшелерінің қиылысы<br />3) ''Ла Каса Ностра'' пиццериясы<br />4) [[Батаклан (театр)|Батаклан]] театры<br />5) ''Ла Белль Экип'' кафесі<br /><br />
| Дата               = [[13 қараша]] [[2015]]
| Уақыты              = 21:16 — 23:58 [[UTC+1|CET]]
| Тұтқындар саны   = 
| Тұтқындар          =
| Қаза тапқандар саны           = 150-ден астам адам<ref name="тасс-статья-1">{{cite web|url=http://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/2435633|title=Париж стал мишенью беспрецедентной атаки террористов|publisher=[[ТАСС]]|author=Дмитрий Горохов, Сергей Щербаков|date=2015-11-14|lang=ru}}</ref>
| Жарақаттанғандар            = 350+; 99 аса ауыр күйде 
| Террористер саны  = 8 (қаза болды); 2 - іздестіру үстінде
| Террористер         = 
| Ұйымдастырушылар       = 
| Ұйым түрі    =
| Күдіктілер      = 
| Қару-жарақ             = 
}}
[[2015 жыл]]дың [[13 қараша]] күні [[Франция]] астанасы [[Париж]] қаласында болған атыстар және жарылыстар сериясы. 

Дерлік қалада бір уақытта бірнеше оқиға орын алды: республика президенті [[Франсуа Олланд]] болған Франция және Германия арасындағы футболдан жолдастық матчі кезіндегі «[[Стад де Франс]]» стадионның маңындағы жарылыстар, мейрамхана келушілерін жаппай ату және [[Батаклан (театр)|«Батаклан»]] театрындағы атыс. 

Террорлық актлер нәтижесінде 150-ден астам адам қаза болды,<ref name="тасс-статья-1"/><ref name=autogenerated2>{{YLE-N|8455512|В результате терактов в Париже погибло более 100 человек.|13|11|2015|13|11|2015}}</ref><ref name="Goldstein 2015">{{cite web | last=Goldstein | first=Sasha | title=At least 118 dead in Paris following widespread terror attacks throughout city | website=NY Daily News | date=November 13, 2015, 7:42 PM | url=http://www.nydailynews.com/news/world/dead-explosions-shooting-reported-paris-article-1.2434381 | accessdate=2015-11-14}}</ref><ref name=guardian>{{cite news|url=http://www.theguardian.com/world/live/2015/nov/13/shootings-reported-in-eastern-paris-live|title=More than 150 dead after siege at Bataclan concert hall and attacks across Paris – live|date=14 November 2015 01.24 GMT|publisher=The Guardian|lang=en|accessdate=2015-11-14}}: «1.08am…the death toll looks to have risen to at least 158.»</ref><ref name="Shapiro 2015">{{cite web | last=Shapiro | first=Emily | title=At Least 100 Dead in Explosions, Shootings and Hostage Situation in Paris| website=ABC News | date=Nov 13, 2015, 7:32 PM ET| url=http://abcnews.go.com/International/paris-shootings-explosions-leave-dead-source/story?id=35186222 | accessdate=2015-11-14}}</ref><ref name="BBC News 2015">{{cite web | title=Paris attacks: More than 100 killed at Bataclan and restaurants| website=BBC News | date=2015-11-14  | url=http://www.bbc.com/news/world-europe-34814203 | accessdate=2015-11-14}}</ref> шамамен 350-ге жуық адам жараланды, 99 адам ауыр күйде.<ref name="Goldstein 2015">{{cite web | last=Goldstein | first=Sasha | title=At least 118 dead in Paris following widespread terror attacks throughout city | website=NY Daily News | date=November 13, 2015, 7:42 PM | url=http://www.nydailynews.com/news/world/dead-explosions-shooting-reported-paris-article-1.2434381 | accessdate=2015-11-14}}</ref><ref <ref name=guardian/><ref name="Shapiro 2015">{{cite web | last=Shapiro | first=Emily | title=At Least 100 Dead in Explosions, Shootings and Hostage Situation in Paris| website=ABC News | date=Nov 13, 2015, 7:32 PM ET| url=http://abcnews.go.com/International/paris-shootings-explosions-leave-dead-source/story?id=35186222 | accessdate=2015-11-14}}</ref><ref name="BBC News 2015">{{cite web | title=Paris attacks: More than 100 killed at Bataclan and restaurants| website=BBC News | date=2015-11-14  | url=http://www.bbc.com/news/world-europe-34814203 | accessdate=2015-11-14}}</ref> Бұл терактар Франция тарихындағы қаза болғандар саны жағынан ең ірі террорлық акт болып саналады.<ref>[http://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/2435266 Крупнейшие теракты во Франции]</ref>

== Шабуылдар ==
13 қараша күні француз астанасының бірнеше аймағында аз уақыт аралықпен 7 шабуыл (жарылыстар және жаппай атыс) жасалды.<ref name="Shapiro 2015"/><ref name=guardian7-afp>{{cite news|url=http://www.theguardian.com/world/live/2015/nov/13/shootings-reported-in-eastern-paris-live#block-56468c5ae4b06fb53392c5b6|title=More than 150 dead after siege at Bataclan concert hall and attacks across Paris – live|date=14 November 2015 01.24 GMT!-- обновляется-->|publisher=The Guardian|lang=en|accessdate=2015-11-14}}: "1.21am...Agence France-Presse has this locator map of what it reports are the seven locations of the attacks:"</ref><ref>[https://twitter.com/afpfr/status/665337292358201344 Attentats à Paris : des attaques dans 7 lieux différents #AFP ] / Agence France-Presse, twitter, 5:15 PM - 13 Nov 2015 (карта)</ref>

=== «Пети Камбодж» және «Ле Карильон» мекемелеріне шабуыл ===
[[Париждің X аймағы]]нда орналасқан «Пети Камбодж» (''Petit Cambodge'') мейрамханасына және карама-қарсы ғимаратта орналасқан «Ле Карильон» (''Le Carillon'') барына жасалған қарулы шабуыл нәтижесінде шамамен 26 адам мерт болды.<ref name=SkyNov13>{{cite web | title = France Closes Borders After Paris 'Horror' | url = http://news.sky.com/story/1587373/paris-restaurant-shooting-and-blasts-kill-26 | work = [[Sky News|Sky]] | date = 00:27, 14 November 2015 | accessdate = November 14, 2015}}</ref><ref name=Fox8>{{cite web | title = 140 confirmed dead in Paris attacks, police end concert hall siege | url = http://myfox8.com/2015/11/13/several-killed-in-shooting-outside-paris-restaurant/ | work = Fox8 | date = 4:27 PM, NOVEMBER 13, 2015 | accessdate = November 14, 2015}}</ref><ref name=guardian/> Шабуыл жергілікті уақыт бойынша сағат 21:20-да қасынан өтіп жатқан автомобильден жасалған. Атыстан мекемелер келушілері және қасынан өткен жаяу адамдар зардап шекті. Ішінде екі террористі бар автомобиль тез арада қылмыс орнынан жасырынған және қазіргі кезде іздестіру үстінде.

=== «Ла Каса Ностра» пиццерияның жаныңдағы атыс ===
Шабуыл Алиберт көшесінің оңтүстігінде қарай [[Париждің XI аймағы]]ндағы де ла Фонтен о Руа көшесінде орналасқан «Ла Каса Ностра» (''La Casa Nostra'') пиццериясының келушілеріне жасалды. Куәгерлердің айтуы бойынша олар автоматтан бір адам атып жатқанын көрді.

=== «Стад де Франс» стадионының маңындағы жарылыстар===
Сағат 21:30-да «[[Стад де Франс]]» стадионының маңында екі жарылыс орын алды. Жарылыстар нәтижесінде 10 адам қаза болды.<ref name="BBC News 2015"/> Кейін тағы 3 жарылыс естілді, полиция 3 өлімшінің денесін тапты.<ref>[http://www.bbc.com/russian/multimedia/2015/11/151114_inpics_france_paris_attacks Стрельба и взрывы в Париже: фоторепортаж Би-би-си]</ref>

=== «Ла Белль Экип» кафесінің маңындағы атыс ===
[[Париждің XI аймағы]]ндағы Шаронн көшесінде орналасқан «Ла Белль Экип» (''La Belle Equipe'') кафенің ашық террасасында жергілікті уақыт бойынша сағат 21:50-де қарулы шабуыл жасалды. Шамамен 19 адам қаза табылды.<ref name="BBC What">{{cite web|url=http://www.bbc.com/news/world-europe-34818994|title=Paris attacks: What we know|work=BBC News}}</ref>

=== «Батаклан» театры ===
Сағат 21:50-де шабуыл [[Париждің XI аймағы|Париждегі XI аймақта]] орналасқан «[[Батаклан (театр)|Батаклан]]» театрына жасалды. 

Бұл шабуыл нәтижесінде шамамен 100 адам қаза болды,<ref name=reuters140>[http://live.reuters.com/Event/Paris_attacks_2 Paris attacks] / Reuters: Mass casualties in Paris attacks, 14 november 2015 "About 100 people were killed in the Bataclan concert hall in central Paris and 40 others have died in other locations in and around Paris in a militant attack, an official at Paris City hall said." {{ref-en}}</ref> 118-ге жуық адам түрлі жарақаттар алды.<ref name=theguardian2015>[http://www.theguardian.com/world/live/2015/nov/13/shootings-reported-in-eastern-paris-live#block-56468968e4b091c2edb6cb71 More than 150 dead after siege at Bataclan concert hall and attacks across Paris – live] // The Guardian, 2015-11-14, 01:08 GMT:{{ref-en}} "With reports from the police that 118 people are believed to have died in the Bataclan concert hall, along with at least 40 in separate attacks, the death toll looks to have risen to at least 158."</ref>

=== «Форум-де-Аль» коммерциялық орталығына шабуыл  ===
[[Париждің I аймағы]]нда орналасқан [[Ле-Аль|Форум-де-Аль]] коммерциялық орталығында атыс және жарылыстар болғаны туралы хабар түсіп жатыр.<ref name=guardian/><ref name=TimesofMalta>{{cite news|title=At least 60 killed in Paris shootings, hostages held. President Hollande shuts borders, declares national state of emergency|url=http://www.timesofmalta.com/articles/view/20151113/world/two-dead-seven-wounded-in-shooting-in-restaurant-in-central-paris.592017|accessdate=14 November 2015|agency=Reuters|publisher=Times of Malta|date=November 13, 2015, 22:14}}</ref><ref name="Reuters">{{cite web|publisher=Reuters|date=13 November 2015|accessdate=13 November 2015|title=Paris attacks|url=http://live.reuters.com/Event/Paris_attacks_2}}</ref>

=== Плас дю Тампль ===
Тағы бір басқыншы жергілікті уақыт бойынша сағат 0:42-де Дю Тампль алаңында өзін-өзі жарды. Зардап шеккендер және құрбандар жоқ.

== Халықаралық реакция ==
Террорлық актлерден кейін кейбір елдер үш түспен (қызыл, ақ, көк) ғимараттарды, ескерткіштерді жарық түсіру арқылы Францияға өзінің қолдауын көрсетті. 

<gallery mode="packed">
Sky Tower after November 2015 Paris attacks 04.JPG|[[Sky Tower (Окленд)|Sky Tower]], [[Окленд]] ([[Жаңа Зеландия]]).
Three cross mountain after November 2015 Paris attacks.jpg|[[Үш крест]], [[Вильнюс]] ([[Литва]]).
Story Bridge French Tricolour in Brisbane, 14 November 2015 (22983622456).jpg|[[Стори-бридж]], [[Брисбен]] ([[Австралия]]).
Taipei 101 Light up after November 2015 Paris attacks 20151114a.jpg|[[Tайбэй 101]] ([[Тайбэй]]).
The National Theatre in Blue, White, and Red.jpg|[[Корольдік ұлттық театр]], [[Лондон]] ([[Ұлыбритания]]).
London Eye in French flag colours after Paris attacks (22397918304).jpg|[[Лондон көзі]], [[Лондон]] ([[Ұлыбритания]]).
File:National Gallery London in French flag colours after Paris attack (22628439449).jpg|[[Лондон ұлттық кітапханасы]], [[Лондон]] ([[Ұлыбритания]]).
First Direct Arena, Leeds in the colours of the French Tricolor following the November 2015 Paris attacks (14th November 2015) 001.JPG|[[Лидс Арена]], [[Лидс]] ([[Ұлыбритания]]).
Supporting France - Dublin, Ireland (23007980521).jpg|[[Дублиннің конференц-орталығы]], [[Дублин]] ([[Ирландия]]).
Brandenburg Gate illuminated by French flag.jpg|[[Бранденбург қақпасы]], [[Берлин]] ([[Германия]]).
CN Tower lights in-memoriam to Paris attacks.JPG|[[Си-Эн Тауэр]], [[Торонто]] ([[Канада]]).
Palácio do Buriti in French flag colours after Paris attacks (22398792183).jpg|[[Бурити сарайы]], [[Бразилиа]] ([[Бразилия]]).
Hotel Scandic Park Helsinki Tricolore 3.JPG|[[Хельсинки]] ([[Финляндия]]) қаласындағы мейманха.
</gallery>

== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}

[[Санат:Париж]]
[[Санат:Франция]]
[[Санат:Террорлық акт]]