Порту (футбол клубы) бетінің бастапқы мәтінін қарау

{{Футбол клубы
 |атауы           = {{flagicon|Portugal}} Порту
 |ағымдағы маусым   = 2014/2015
 |логотипі        = 
 |толық атауы     = ''«Порту» футбол клубы (порт. Futebol Clube do Porto)''
 |лақап аты       = ''Portistas''<br/>''Dragões'' (''Айдаһарлар'')<br/>''Azuis-e-Brancos'' (''Көк-ақ түстілер'')
 |құрылған        = 28 қыркүйек 1893 (122 жыл)
 |стадионы        =  {{flagicon|Portugal}} [[Драгау]]
 |сыйымдылығы     = 52 202
 |иесі            = 
 |президенті   = {{flagicon|Portugal}} [[Жоржи да Кошта]]
 |жаттықтырушы    = {{flagicon|Spain}} [[Хулен Лопетеги]]
 |капитаны        = {{flagicon|Brazil}} Эльтон
 |рейтингі        = УЕФА рейтингісі бойынша 8-ші орын
 |жарыс           =  [[Лига Сагреш]]
 |маусым          = [[Лига Сагреш 2014/2015]]
 |орын            = 2 орын
|сайты           = [//httr:fcporto.pt/ Ресми сайты]
|pattern_la1  = _porto1415h
|pattern_b1   = _porto1415h
|pattern_ra1  = _porto1415h
|pattern_sh1  = _white_stripes
|pattern_so1  = _porto1415h
|leftarm1     = FFFFFF
|body1        = FFFFFF
|rightarm1    = FFFFFF
|shorts1      = 0000FF
|socks1       = FFFFFF
|pattern_la2  = _porto1415a
|pattern_b2   = _porto1415a
|pattern_ra2  = _porto1415a
|pattern_so2  = _porto1415a
|leftarm2     = 000040
|body2        = 000040
|rightarm2    = 000040
|shorts2      = 000040
|socks2       = 000040
|pattern_la3  = _porto1415t
|pattern_b3   = _porto1415t
|pattern_ra3  = _porto1415t
|pattern_sh3  = _monterrey1213t1
|pattern_so3  = _monterrey1213t1
|leftarm3     = FFFFFF
|body3        = FFFFFF
|rightarm3    = FFFFFF
|shorts3      = 000000
|socks3       = 000000
}}
'''Порту''' ({{lang-pt|Futebol Clube do Porto}}) — [[Порту]] қаласындағы [[Португалия|португал]] [[футбол клубы]].

== Тарихы ==
[[Сурет:António Nicolau d'Almeida.jpg|thumb|Антониу Николау да Кошта - клуб құрушысы]]
Клуб  ''«Foot-Ball Club do Porto»'' атымен [[1893]] жылдың [[28 қыркүйек|28 қыркүйегінде]] [[Англия]]дан [[футбол]]ға қызығып келген [[сауда]] [[портвейн]]і [[Антониу Николау да Кошта]]ның инициативасымен құрылған. 

[[1894]] жылы клуб басқа португалдық клубтарымен бірнеше жолдастық кездесу өткізеді. [[1900]] жылдары клуб қожайыны Антониу да Коштаның отбасы қиын жағдайға түсіп, да Кошта клубты жабуды ұйғарды. Бірақ, [[1906]] жылы да Коштадан клубты [[Англия]]дан оралған інісі Жозе Монтейру да Кошта өз қолына алды. Клубтың жаңа қожайыны Портуның бапкері қылып француз [[Адольф Кассен]]ді тағайындады.

[[1933 жыл]]ға дейін «Порту» барлық аудандық турнирлерде жеңіске жетеді. [[1933 жыл]]ы клуб «[[Спортинг Лиссабон|Спортинг]]» және «[[Бенфика]]» клубтарымен бірге [[Футболдан Португалия чемпионаты|Португалияның кәсіпқой клубтар арасындағы чемпионатының]] негізін салушы атанады. 

=== Бірінші тоқырау кезеңі (1933-1955)===
1940 жылға дейін клуб чемпионатта орташа нәтижелерін көрсетеді. 1940/41 жж. маусымда клуб чемпионатты жеңеді. Келесі маусымда клуб өз чемпиондығын қорғайды. Бұдан кейін клуб үздік үштікке теқ қана 1946/47 жж. маусымда қол жеткізеді. 1955 жылға дейін клуб 16 жыл ешқандай титулды жеңе алмайды.

=== Классико (1955-1960) ===
1955/56 жж. маусымда клуб Португалия Кубогында жеңіске жетеді. Финалда клуб [[Бенфика]]ны 2:1 есебімен жеңеді. Келесі жылы клуб алғаш рет еурокубоктерде өнер көрсетеді. Келесі маусымда клуб екінші мәрте Португалия Кубогын жеңеді. 1958-59 жж. маусымда клуб чемпионатты жеңіп, Кубокта финалға дейін жетеді.

=== Екінші тоқырау кезеңі (1960-1977) ===
Чемпионатты жеңгеннен кейін Порту екінші мәрте титулсыз кезеңде түседі. Бұл кезеңде клубтың ішкі чемпионаттарда ең үздік нәтіжесі - 6 орын болса, еурокубоктерде 3-кезеңнен аса алмайды. Осы жылдары ең қаралы күн болып [[1973]] жылдың [[16 желтоқсан]]ы саналады. Бұл күні клуб капитаны [[Павао]] [[Витория Сетубал]]ға қарсы ойында есінен танып, ауруханада қайтыс болады.

===Жаңа тарихи кезең (1977-1988) ===
[[1976 жыл]]ы клуб бас бапкері боп [[Жозе Мария Педроту]] тағайындалады. Келесі жылы Педроту клубқа 19 жылдан кейін Португалия чемпионы қылады. Келесі жылы клуб Кубок иегерлер Кубогында ширек финалға дейін жетеді. Сол жылы нәтижелерге қатынасты клуб президенті мен бапкер арасында жанжал туындайды. Бұл жанжал Педротудың отставкаға кетуіне себеп болады. Оның орнына [[Герман Штессл]] тағайындалады. Штесслдің басшылығымен клуб Португалия Суперкубогына ие кетеді.

[[1982]] жылы клубтың жаңа президенті [[Жорже Нуну Пинту да Кошта]] Педротуны қайта бас бапкер қылып тағайындайды. [[1984]] жылы Педротуның басшылығымен клуб Кубок иегерлер Кубогында финалға дейін жетеді. Бұдан кейін Педроту денсаулығына орай клубтан кететінін жариялады. Педротусыз клуб Кубок және Суперкубокта жеңіске жетеді.

[[Сурет:Madjer, rabah 1982a.jpg|thumb|Раба Маджер - клубтың 1987 ж. Еуропа чемпиондар Кубогын жеңуге үлес қосқан ойыншы]]
Келесі маусымда бас бапкер боп [[Артур Жорже]] тағайындалады. Оның баптауымен клуб екі мәрте Португалия чемпионы атанады. [[1986-87]] жж. Еуропа чемпиондар Кубогында Порту жеңіске жетеді. Финалда Порту [[Бавария]]ны 2:1 есебімен жеңді. Келесі маусымда [[Томислав Ивич]]тың басшылығымен клуб [[УЕФА Суперкубогы]]н және [[ФИФА Құрлықаралық Кубок]]ты жеңіп алады.

=== Три, тетра және пента (1988-2001) ===
1988-89 жж. маусымда Порту ешқандай титулға қол жеткізбейді. Келесі жылы бас бапкер боп [[Артур Жорже]] қайта тағайындалады. Оның басшылығымен клуб чемпионатта, Кубокта және Суперкубокта жеңіске жетеді. Оның ізбасары Карлос Альберто Силва клубқа алғашқы [[Чемпиондар лигасы]]нда өнер көрсетуге жолдама алып берді.

[[Сурет:Bobby Robson Cropped.jpg|thumb|Бобби Робсон - Порту клубының 1993-94 жж. маусымындағы бас бапкері]]
1993-94 жж. маусымда клуб бас бапкері боп ағылшын [[Бобби Робсон]] тағайындалды. Оның басшылығымен клуб екі мәрте Португалия чемпионы, Кубок иегері және Суперкубок жеңімпазы атанады. Робсонмен бірге клуб 1993-94 жж. [[Чемпиондар лигасы]]нда жартылай финалға дейін жетеді.

Робсонның [[Барселона ФК|Барселонаға]] кеткенінен кейін жаңа бас бапкері боп [[Антонио Оливейру]] тағайындалды. Оның басшылығымен бес мәрте Португалия чемпионы боп пентаға қол жеткізеді. Келесі маусымды клуб алтыншы мәрте чемпиондыққа жете алмай клуб басшылығы Оливейруды бас бапкерліктен қуады.

=== Моуриньо кезеңі (2001-2004) ===
[[Сурет:Mourinho CSKA Moscow 05042010 2.jpg|thumb|[[Жозе Моуриньо]] - 21 ғасырындағы Портуның үздік бапкері]]

2001 жылы клуб сол кездегі Униао Лейрия клубының бас бапкері [[Жозе Моуриньо]]мен келісім-шартқа отырады. 2002/03 жж. маусымда Порту үш бірдей титулға - Португалия чемпиондығына, Португалия Суперкубогына және УЕФА Кубогына ие кетеді. 

[[Сурет:AS Monaco vs Porto 2004-05-26.svg|thumb|Порту клубының 2004 ж. Чемпиондар лигасының финалындағы құрамы]]

Келесі маусымды Порту Суперкубокты жеңумен бастады. Бірнеше апта өткен соң клуб УЕФА Суперкубогында Миланнан жеңіліп қалды. Осы маусымда Порту екінші мәрте Португалия чемпионы атанды. 2003/04 жж. Чемпиондар лигасының финалында клуб Монаконы жеңді (есеп 3:0).

=== Моуриньодан кейін (2004-2010) ===
Клубтан Моуриньо кеткен соң, Порту сапынан көптеген футбол жұлдыздары басқа клубтарға кете бастады. 2004 жылда Порту басшылығында үш бірдей бапкер болды, олар:[[Луиджи Дельнери]], [[Виктор Фернандеш]] және [[Жозе Кошейру]]. Фернандеш кезінде клуб Суперкубок және Құрлықаралық Кубогына қол жеткізеді. Бірақ Порту УЕФА Суперкубогында [[Валенсия]]ға, ал Чемпионат пен Кубокта [[Бенфика]]ға есе жіберіп қояды.

2005-06 жж. маусымда клубты голландтық бапкер [[Ко Адриаансе]] баптады. Ол клубты қайта құрап, Портуны қайтадан Португал грандтар сапына алып келеді. Осы жылы клуб Чемпионатты жеңіп, Кубоктың финалына дейін жетеді. Бірақ Порту [[Чемпиондар лигасы]]нда топтық кезеңде-ақ шығып қалады.

2006-07 жж. маусымда клуб бас бапкері боп Жезуальдо Феррейра тағайындалды. Осы жылы клуб Чемпионатт пен Суперкубокты жеңіп, Кубоктың финалына дейін жетеді. Португалияның футбол федерациясы құқықтық зерттеулерден кейін, шарттық матчтарға қатынасты Порту жинаған ұпайлардан 6 ұпайды алып тастайтынын шешті. Бірақ бұл шешім осы жылғы чемпионатта орналасу орнына еш әсер етпейтінін мәлімдеді.

[[Сурет:Tetra 010 (3520268516).jpg|thumb|Портуның 2008-09 жж. чемпиондығын тойлауы]]

2008-09 жж. маусымда клуб жанкүйерлері Портудан алтыншы мәрте чемпионатты және Кубокты жеңуді бұйырды. Бұл мақсатты орындау кезінде Феррейра осы маусымдағы Суперкубок пен Кубокта жеңіске жетті, алайда клуб чемпионатта Бенфикадан үш ұпайға қалып қойды. Осыдан кейін клуб басшылығы Феррейраны отставкаға жіберуді шешті.

=== Виллаш-Боаш және одан кейінгі жылдар (2010-қазіргі уақытқа дейін) ===

[[Сурет:2011 UEFA Europa League Final - Opening ceremony.jpg|thumb|2011 жж. Еуропа лигасының финалының салтанатты ашылуы]]

2010 жылы клуб бас бапкері боп бұрынғы Моуриньоның көмекшісі [[Андре Виллаш-Боаш]] тағайындалды. Андре Виллаш-Боашпен клуб осы маусымда Кубокқа, чемпионат чемпиондығына және Еуропа лигасында жеңуіне қол жеткізді. Клубта осы маусымда [[Жоао Моутиньо]], [[Радамель Фалькао]] және [[Халк]] сияқты жаңа жұлдыздар шықты.

Виллаш-Боаш [[Челси (футбол клубы)|Челсиге]] кеткен соң, клубтың жаңа бапкері боп Витор Феррейра тағайындалды. Оның басшылығында клуб тек қана чемпионатта жеңіске жетті. Порты осы маусымда УЕФА Суперкубогында жеңіліске ұшырап, Кубокта және Чемпиондар лигасында әлдеқайда ерте шығып қалды.

Осыдан кейінгі маусымда Порту Португалия чемпионы атанды. Чемпиондар лигасында клуб 1/16 финалында [[Малага]]ға жеңіліп шығып қалды.

== Дербилер ==
Клубтың басты қарсыластарымен ойындары дербиге айналған. Бұлар:  «[[Бенфика]]» клубымен ойын - Классико (порт. O Clássico) және «[[Спортинг Лиссабон|Спортинг]]» клубымен ойын - Дерби (порт. Derby).

==Жетістіктері==
===Ішкі===
*'''[[Лига Сагреш]]'''
:'''Жеңімпаз (27):''' 1934–35, 1938–39, 1939–40, 1955–56, 1958–59, 1977–78, 1978–79 1984–85, 1985–86, 1987–88, 1989–90, 1991–92, 1992–93, 1994–95, 1995–96, 1996–97, 1997–98, 1998–99, 2002–03, 2003–04, 2005–06, 2006–07, 2007–08, 2008–09, 2010–11, 2011–12, 2012–13
:Финалист (24): 1935–36, 1937–38, 1940–41, 1950–51, 1953–54, 1956–57, 1957–58, 1961–62, 1962–63, 1963–64, 1964–65, 1968–69, 1974–75, 1979–80, 1980–81, 1982–83, 1983–84, 1986–87, 1988–89, 1990-91, 1993–94, 1999–2000, 2000–01, 2004–05

*'''[[Португалия Кубогы]]'''
:'''Жеңімпаз (16):''' 1955–56, 1957–58, 1967–68, 1976–77, 1983–84, 1987–88, 1990–91, 1993–94, 1997–98, 1999–2000, 2000–01, 2002-03, 2005–06, 2008–09, 2009–10, 2010–11
:Финалист (12): 1952–53, 1958–59, 1960–61, 1963–64, 1977–78, 1979–80, 1980–81, 1982–83, 1984–85, 1991–92, 2003–04, 2007–08

*'''[[Португалия Суперкубогы]]'''
:'''Жеңімпаз (20)''' '''(рекорд):''' 1981, 1983, 1984, 1986, 1990, 1991, 1993, 1994, 1996, 1998, 1999, 2001, 2003, 2004, 2006, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013
:Финалист (9): 1970, 1985, 1988, 1992, 1995, 1997, 2000, 2007, 2008

*'''[[Португалия Лига Кубогы]]'''
:Финалист (2): 2009–10, 2012–13

*'''[[Португалия чемпионаты]]''' 
:'''Жеңімпаз (4)''' '''(рекорд):''' 1921-1922, 1924–25, 1931–32, 1936–37
:Финалист (2): 1923–24, 1930–31

===Дүниежүзілік===
*'''[[УЕФА Чемпиондар лигасы]]'''
:'''Жеңімпаз (2):''' [[1986 жыл|1986]]–[[1987 жыл|87]], [[2003 жыл|2003]]–[[2004 жыл|04 жылдар]]

*'''[[УЕФА Еуропа лигасы]]'''
:'''Жеңімпах (2):''' [[2002]]–[[2003 жыл|03]], [[2010]]–[[2011 жыл|11]]

*'''[[УЕФА Кубок иегерлер Кубогы]]'''
:Финалист (1): [[1983 жыл|1983]]–[[1984 жыл|84]]

* '''[[УЕФА Суперкубогы]]'''
:'''Жеңімпаз (1):''' 1987
:Финалист (3): 2003, 2004, 2011

*'''[[Құрлықаралық Кубок]]'''
:'''Жеңімпаз (2):''' 1987, 2004

== Ойыншылар ==
=== Негізгі құрам ===

{{Fs start}}
{{Fs player|no=1|nat=Brazil|name=[[Элтон]]|pos=GK}}
{{Fs player|no=2|nat=Uruguay|name=[[Макси Перейра]]|pos=DF}}
{{Fs player|no=3|nat=Netherlands|name=[[Бруну Мартинс Инди]]|pos=DF}}
{{Fs player|no=4|nat=Brazil|name=[[Майкон]]|pos=DF|other=[[капитан]]}}
{{Fs player|no=5|nat=Spain|name=[[Иван Маркано]]|pos=DF}}
{{Fs player|no=6|nat=Portugal|name=[[Рубен Невиш]]|pos=MF}} 
{{Fs player|no=7|nat=Portugal|name=[[Силвестре Варела]]|pos=FW}}
{{Fs player|no=8|nat=Algeria|name=[[Ясин Брахими]]|pos=MF}}
{{Fs player|no=9|nat=Cameroon|name=[[Венсан Абубакар]]|pos=FW}}
{{Fs player|no=10|nat=Italy|name=[[Пабло Освальдо]]|pos=MF}}
{{Fs player|no=11|nat=Spain|name=[[Кристиан Тельо]]|pos=FW}} 
{{Fs player|no=12|nat=Spain|name=[[Икер Касильяс]]|pos=GK}}
{{Fs player|no=13|nat=Portugal|name=[[Сержиу Оливейра]]|pos=DF}}
{{Fs mid}}
{{Fs player|no=14|nat=Spain|name=[[Хосе Анхель]]|pos=DF}}
{{Fs player|no=15|nat=Brazil|name=[[Эвандро]]|pos=MF}}
{{Fs player|no=16|nat=Mexico|name=[[Эктор Херрера]]|pos=MF}}
{{Fs player|no=17|nat=Mexico|name=[[Хесус Корона]]|pos=FW}}
{{Fs player|no=20|nat=Argentina|name=[[Рикардо Альварес]]|pos=FW}}
{{Fs player|no=21|nat=Mexico|name=[[Мигель Лайюн]]|pos=DF}}
{{Fs player|no=23|nat=Spain|name=[[Альберто Буэно]]|pos=FW}} 
{{Fs player|no=24|nat=Chile|name=[[Игор Лихновски]]|pos=DF}}
{{Fs player|no=25|nat=France|name=[[Жанелли Имбюла]]|pos=FW}}
{{Fs player|no=28|nat=France|name=[[Али Сиссоко]]|pos=DF}}
{{Fs player|no=71|nat=Mexico|name=[[Рауль Гудиньо]]|pos=GK}}
{{Fs end}}

=== Жалдауда ===
{{Fs start}}
{{Fs player|no=—|nat=TUR|name=[[Синан Болат]]|pos=GK|other=2015 жылдың 30 маусымынан бастап [[Галатасарай]] клубы жалдауда}}
{{Fs player|no=—|nat=Senegal|name=[[Абдуллае Ба]]|pos=DF|other=2015 жылдың 30 маусымынан бастап [[Райо Валекано]] клубы жалдауда}}
{{Fs player|no=—|nat=Ghana|name=[[Даниель Опаре]]|pos=DF|other=2015 жылдың 30 маусымынан бастап [[Бешикташ]] клубы жалдауда}}
{{Fs player|no=—|nat=POR|name=[[Роланду]]|pos=DF|other=2015 жылдың 30 маусымынан бастап [[Андерлехт]] клубы жалдауда}}
{{Fs player|no=—|nat=POR|name=[[Жозуэ]]|pos=MF|other=2015 жылдың 30 маусымынан бастап [[Бурсаспор]] клубы жалдауда}}
{{Fs player|no=—|nat=RUS|name=[[Марат Измайлов]]|pos=MF|other=2015 жылдың 30 маусымынан бастап [[Краснодар ФК|Краснодар]] клубы жалдауда}}
{{Fs player|no=—|nat=BRA|name=[[Отавио]]|pos=MF|other=2015 жылдың 30 маусымынан бастап [[Гимарайнш]] клубы жалдауда}}
{{Fs mid}}
{{Fs player|no=—|nat=BRA|name=[[Кельвин]]|pos=FW|other=2015 жылдың 31 желтоқсанынан бастап [[Палмейрас]] клубы жалдауда}}
{{Fs player|no=—|nat=BRA|name=[[Клебер]]|pos=FW|other=2015 жылдың 30 маусымынан бастап [[Эшторил (футбол клубы)|Эшторил]] клубы жалдауда}}
{{Fs player|no=—|nat=Guinea-Bissau|name=[[Сами]]|pos=FW|other=2015 жылдың 30 маусымынан бастап [[Гимарайнш]] клубы жалдауда}}
{{Fs player|no=—|nat=POR|name=[[Лика]]|pos=FW|other=2015 жылдың 30 маусымынан бастап [[Райо Валекано]] клубы жалдауда}}
{{Fs player|no=—|nat=POR|name=[[Сильвестре Варела]]|pos=FW|other=2015 жылдың 30 маусымынан бастап [[Парма]] клубы жалдауда}}
{{Fs player|no=—|nat=ALG|name=[[Набиль Гилас]]|pos=FW|other=2015 жылдың 30 маусымынан бастап [[Кордова]] клубы жалдауда}}
{{Fs end}}

==Персонал==

===Техникалық персонал===
[[File:Julen Lopetegui2014.jpg|thumb|right|300px|[[Хулен Лопетеги]] - клуб бас бапкері]]

{| class=wikitable
|-
!style="color:#FFFFFF; background:#0000FF;"|Қызметі
!style="color:#FFFFFF; background:#0000FF;"|Аты-жөні
|-
|Бас бапкер || {{flagicon|Spain}} [[Хулен Лопетеги]]
|-
|Бапкер көмекшісі || {{flagicon|Spain}} Жулиан Калеро<br>{{flagicon|Spain}} Хуан Мартинес<br>{{flagicon|POR}} [[Руи Барруш]]
|-
|Қақпашылар бапкері || {{flagicon|Spain}} Хуан Аревальо
|-
|Фитнес бапкер || {{flagicon|POR}} Рауль Кошта
|-
|Массажер || {{flagicon|POR}} Жозе Луиш
|-
|Медбрат || {{flagicon|POR}} Эдуардо Брага<br>{{flagicon|POR}} Жозе Алмейда
|-
|Клуб дәрігері || {{flagicon|POR}} Нельсон Пуга<br>{{flagicon|POR}} Жозе Эстевеш
|-
|Медициналық құрам || {{flagicon|POR}} Паулу Колашу<br>{{flagicon|POR}} Педру Вале
|-
|Футбол директоры || {{flagicon|POR}} Антеру Энрике
|-
|}

=== Менеджмент ===

{| class=wikitable
|-
!style="color:#FFFFFF; background:#0000FF;"|Қызметі
!style="color:#FFFFFF; background:#0000FF;"|Аты-жөні
|-
|Президент || [[Пинту да Кошта]]
|-
|Вице-президент || Аделино Калдейра<br>Алипиу Фернандеш<br>Альваро Жуниор<br>Антеру Энрике<br>Эдуарду Валенте<br>Фернанду <br>Фернанду Гомеш<br>Илидиу Пинту<br>Хоаким Пинейру<br>Хоаким Алмейда<br>Америку Аморим<br>Рейналду Телеш<br>Витор Силва
|-
|Генералды ассамблея президенті || Фернанду Пинту
|-
|Аудит комитеті президенті || Жозе Алмейда
|-
|}
== Дәйекнеме ==
[[Санат:Португалия футбол клубтары]]
[[Санат:Спорт]]