Микронезия Федерациялық Штаттары бетінің бастапқы мәтінін қарау

{{Infobox_Country
|native_name =Микронезия Федеративтік Штаттары
|common_name =Микронезия 
|image_flag =Flag_of_the_Federated_States_of_Micronesia.svg 
|image_coat =Seal_of_the_Federated_States_of_Micronesia.svg
|image_map =LocationMicronesia.png 
|national_motto =
|national_anthem =''[[Патриоты Микронезии]]'' 
|official_languages =[[Ағылшын тілі]], [[Ulithian language|Ulithian]], [[Woleaian]], [[Yapese language|Yapese]], [[Pohnpeian language|Pohnpeian]], [[Kosraean language|Kosraean]], және [[Чукотский тілі|Чукотский]]
|capital =[[Паликир]] 
|latd=6 |latm=55 |latNS=N |longd=158 |longm=9 |longEW=E
|largest_city =[[Паликир]]
|government_type =<small>конституциондық үкімет</small> 
|leader_title1 =[[Ел басы]]
|leader_name1 =[[Мэнни Мори]]
|largest_city = Ронкити
|area_rank =188 
|area_magnitude =1 E8 
|area=702
|areami²=271  <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->
|percent_water =көп емес
|population_estimate =108,500 
|population_estimate_rank =192 орын 
|population_estimate_year =2006 
|population_census =107,000 
|population_census_year =2000 
|population_density =154
|population_densitymi² =  399<!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->
|population_density_rank = 66th
|GDP_PPP =$277 миллион <sup>2</sup> <!--cia.gov 2005-->
|GDP_PPP_rank =215 
|GDP_PPP_year= 2002
|GDP_PPP_per_capita =$2,000 <small>(2002 est.)</small> 
|GDP_PPP_per_capita_rank =180 
|established_event1 =  Күні
|established_date1 = [[3 Қараша]] [[1986 жыл]]
|HDI =n/a 
|HDI_rank =n/a 
|HDI_year =2003 
|HDI_category =<font color=gray>unranked</font> 
|currency =[[АҚШ доллары]] 
|currency_code =АҚШ 
|country_code = 
|time_zone = 
|utc_offset =+10 
|time_zone_DST = 
|utc_offset_DST =no DST 
|cctld =[[.fm]] 
|calling_code =691   
}}
<big>'''Микронезия'''</big> 
== Ресми атауы ==
Ресми атауы: Микронезия Федеративтік Штаттары. Микронезия (ежелгі гректің "микрос, несос" - "кіші аралдар" деген сөзінен шыққан) - [[Тынық мұхит]]тың батыс бөлігінде, [[Каролин аралдары]]нда орналасқан [[мемлекет]]. Жер аумағы 702 км<sup>2</sup>. Астанасы – [[Паликир]] қаласы. Халқы 133 мың (2000 жылы). Ресми тілі – [[ағылшын]], жергілікті халықтардың тілдері де кең тараған. Топ арал халқы [[микронезиялық]] және [[полинезиялық]] аталатын этнос топтардан құрылған. Тұрғындарының басым көпшілігі – [[протестанттар]], қалғандары – [[католиктер]]. Мемлекет және үкімет басшысы – [[президент]]. Жоғарғы заң шығарушы билік бір палаталы [[парламент]] – ұлттық [[конгресс]]ке жүктелген. Әкімшілік жағынан 4 штатқа ([[Трук]], [[Костраэ]], [[Понапе]], [[Иап]]) бөлінеді. Ұлттық мейрамы – [[Тәуелсіздік]] күні – 10 мамыр (1979 жыл). 1991 жылдан БҰҰ-ға мүше. Елде саяси партиялар жоқ. Ақша бірлігі – АҚШ доллары.
==Табиғаты== 
[[Микронезия аралдары]] геологиялық түзілу тегі жағынан әр түрлі: жанартаулық таулы аралдардан бастап, маржанды аралдарға дейін кездеседі. Кейбір аралдарда әрекеттегі жанартаулар бар. Олардың жағалауларында мәңгі жасыл бұталар, [[бамбук]] өссе, маржанды аралдарда [[кокос]] [[пальма]]лары басым. [[Топарал]]дың [[жануарлар]] дүниесі түрі жағынан да, саны жағынан да тым кедей. [[Жарқанат]], [[кептерлер]], [[қарлығаш]] тектес ұзын қанатты [[құс]]тар кездеседі. Топаралдың батыс бөлігінің климаты – [[экватор]]лық және [[субэкватор]]лық, ал шығыс бөлігінде – [[тропиктік пассат]]тық. Айлық орташа температура 25 – 30<sup>0</sup>С шамасында. [[Жауын-шашын]]ның жылдық орташа мөлшері 1500 – 4000 мм. Шығыстағы [[арал]]дарда нөсер жауындар жиі жауады. Негізгі табиғи қорлары: [[ағаш]], [[фосфорит]], [[теңіз]] өнімдері.
== Өсімдіктер дүниесі ==
Аралдардың басым бөлігінде мәңгі жасыл тропиктік ормандар, жағалауларында мангур нуы , кокос пальмасы, бамбук өседі. Маржан рифтерінен түзілген аралдарда өсімдіктер аз. 
== Жануарлар дүниесі ==
Аралдардың жануарлар дүниесі өте жұпыны. Негізінен ұсақ кесіртке, тасбақа, құстардың алуан түрлері мен жәндіктер тіршілік етеді.Теңізде балық түрлері көп.

==Тарихы== 
Микронезия аймағын адамдар б.з. 1-мыңжылдығында қоныстана бастады. Микронезия аралдарының бірқатарын (оның ішінде Каролин аралдары да бар) 1525 жылы [[португалдар]] ашты. Бірақ 1528 – 29 жылы А. Сааведраның экспедициянан кейін испандар аралдарды басып ала бастады. Аралдар 16 ғасырдың ортасынан бастап 1899 жылға дейін [[испандық]]тардың отарлық иеліктері болып келді. 1899 жылы [[Германия]] Микронезияны [[Испания]]дан сатып алды. 1914 жылы елді [[Жапония]] басып алып, 1919 – 45 жылдары мандаттық жүйе арқылы басқарды. 2-дүниежүзілік соғыста Жапонияның жеңіліске ұшырауына байланысты аралдар БҰҰ-ның қамқорлығына өтіп, 1947 жылы [[АҚШ]]-тың басқаруына берілді. 1979 жылы 10 мамырда Микронезия Федеративтік штаттары болып жарияланды да, аралдарға өзін-өзі басқару құқығы берілді. Ал 1991 жылы тәуелсіз мемлекетке айналды.
==Экономика==
Экономикасының негізгі саласы – [[балық аулау]]. Микронезия өз жағалауларында басқа мемлекеттерге балық аулау құқығын беретін лицензиялар сатудан да елеулі пайда табады. Қажетті инфрақұрылымның жоқтығынан [[туризм]] нашар дамыған. Экспортқа [[копра]], [[бұрыш]], [[балық]] пен [[кокос майы]]н шығарады. Ұлттық табыстың жан басына шаққандағы мөлшері 1910 АҚШ доллар. (1997 жылы). Негізгі сауда серіктестері: [[АҚШ]], [[Жапония]], [[Австралия]], [[Оңтүстік Корея]].<ref>Қазақ энциклопедиясы, 6 том</ref>
==Сілтемелер==
* [[Бамбук]]  
* [[Арал]]  
* [[Балық]]
== Дереккөздер ==
<references/>

{{Countries and territories of Oceania}}
{{Philippine Sea}}

{{wikify}}

[[Санат:Аралда орналасқан елдер]]
[[Санат:Ел]]


{{stub}}