Бір индикаторлық электроды бар амперметрлік титрлеу әдістері бетінің бастапқы мәтінін қарау

[[Сурет:Oooo.JPG|500px|left]]Мұндай қондырғының схемасы 13.2. және ІЗ.З.-суреттерде көрсетілген. Бұл - кәдімгі тұрақты токтың полярографы. Мұның [[құрам]]ында [[индикатор]]лық [[электрод]], салыстыру электроды, индикаторлық электродтың потенциалын реттейтін реахорды бар ток көзі, кернеуді өлшейтін милливольтметр және титрлеу барысында ток шамасын өлшеуге арналған гальванометр бар. Индикаторлық электрод ретінде не тамшыланатын сынапты (13.2-сурет), не айналатын платина электродын (13.3-сурет) пайдаланады. Салыстыру электроды ретінде 10-тарауда сипатталған электродтардын кез келгені: мысалы, каломельді электрод (13.2-сурет) немесе ыдыс түбіндегі сынап (13.3-сурет) пайдаланылады. Титрлеу кезінде жүретін [[Химиялық реакциялар|химиялық реакция]] типіне және электрлік активті заттың табитаты мен қолданатын орнына қарай (индикаторлық электродтың [[потенциал]]ын таңдап алғанда) таңдалатын зат, титрант, реакция өнімі немесе индикатор, амперметрлік титрлеу қисықтарының пішіні - бәрі де өзгереді. Жалпы түрдегі химиялық реакция теңдеуін мына түрде қарастырайық:

A + В ->П<sub>Өнім</sub> (П - реакция өнімі)     (13.1.)

Erep А электрлік активті зат болса. яғни ол индикаторлық электродта тотығу не тотықсыздану құбылысына ұшыраса, ондайда титрлеу қисықтарының түрі 13.4, а-суреттегідей болып, келесі электрохимиялық реакция жүреді:

A - ё —> С,        (13.2.)

ал А заты тотықсызданса

A - е —>D,          (13.3.)

мұндайдатитрлеу қисықтарының түрі 13.4, б-суреттегідей болады. Шекті токтың шамасы мына теңдеу бойынша өрнектеледі;
i<sub>А</sub> = ± к [A] мұндағы к - электрохимиялық реакция тұрактылығы. [[Эквиваленттік]] нүктесі - (э.н.) титрлеу қисыктарының бастапқы және соңғы нүктелеріне сәйкес жүргізілген екі түзудің қиылысуы ретінде анықталынады. Бұл түзудің бірі э.н.-гe дейінгі, екіншісі одан кейінгі титрлеуді сипаттайды және олар үзікті сызықпен көрсетілген. Мұндай э.н. дәлдігі қиылысатын екі түзу немесе олардың түзу бөлігінен жүргізілген жанама арасындагы бұрышқа (13.4-сурет) тәуелді. Әдетте, тұнбаның нашар еритіндігіне, қосылыстың тұрақсыздығына қарай титрлеу қисықтарының арасында айқын бұрыш байқалмайды, сондықтан мұндайда сызбалық әдісті пайдаланады. Жоғарыдағы (13.3.) реакцияға мысал ретінде мынаны қарастырамыз:

SO<sub>4</sub><sup>2-</sup> + Pb<sup>2+</sup> PbS0<sub>4</sub> ↓         (13.4)

Мұндағы электрлік белсенді зат қорғасын ионы, яғни жоғарыдағы тотығумен қатар электродта қорғасын иондарының тотықсыздану реакциясы да жүреді:

Pb<sup>2+</sup> + 2e -> Pb            (13.5.)

Бұл реакция индикаторлық болып табылады, өйткені ДШ ток талданатын ерігіндіде кездесетін корғасын иондарының концентрациясына тәуелді. Ұяшық өтетін ток шамасының аз болуы салдарынан, титрлеу мерзімінің өте қысқа болуынан, индикаторлық реакцияға жұмсалатын [[иондар]]мен анықталатын кателік тым аз, тіпті оны ескермеуге де болады.<ref>Құлажанов Қ.С.Аналитикалық химия: II томдық оқулық . II - том. Оқулық. Алматы:«ЭВЕРО» баспаханасы, 2005. - 464 б. ISBN 9965-680-95-7</ref>
 
==Дереккөздер==
<references/>
 
{{wikify}}

[[Санат:Аналитикалық химия]]
[[Санат:Химия]]
[[Санат:Ғылым]]