Батыс-Сібір генерал-губернаторлығы бетінің бастапқы мәтінін қарау

{{Ресей империясының әкімшілік бірлігі
 |Атауы                  = Батыс-Сібір генерал-губернаторлығы
 |Статусы               = генерал-губернаторлығы
 |РКФСР                =
 |Статусы-РКФСР  = 
 |Елтаңба            = 
 |Карта               = Map of Russia - West Siberian economic region.svg
 |Орталық          = Омбы
 |Құрылды          = [[16 қаңтар]] [[1822]]
 |Жойылды         = [[18 мамыр]] [[1882]]
 |Жер аумағы          = 
 |Халық саны          = 
 |дейін                 = Сібір генерал-губернаторлығы
 |д2                  =
 |д3                  =
 |д4                  =
 |д5                  =
 |д6                  =
 |д7                  =
 |кейін               = Дала генерал-губернаторлығы
 |к2                  =
 |к3                  =
 |к4                  =
 |к5                  =
 |к6                  =
 |к7                  =
 |Commons =
}}
'''Батыс Сібір Генерал-Губернаторлығы''' - [[Ресей империясы]]ның 1822 - 91 жылдардағы әкімшілік-территориялық бөлігі. Оның құрамына [[Тобыл]], [[Томск]] губерниялары мен [[Омбы]] облысы енді. Орталығы алғашқыда Тобыл, 1839 жылдан Омбы қаласы болды. Батыс Сібір генерал-губернаторлығының құрамына енген Омбы облысы қазақтарының [[Ақмола]], [[Ақсуат]], [[Аягөз]], [[Баянауыл]], [[Қарқаралы]], Құсмұрын, [[Көкпекті (Шығыс Қазақстан облысы)|Көкпекті]], [[Көкшетау]] округтері “Сібір қырғыздары туралы жарғыға” (1822) сәйкес басқарылады. Округтер болыстарға, болыстар ауылдарға бөлінді. 1868 жылы 21 қазанда бекітілген “Орынбор және Батыс Сібір генерал-губернаторлықтарының далалық облыстарын басқару туралы уақытша ереже” бойынша құрылған қазақ облыстарының ішінде Ақмола облысы мен Семей облысы Батыс Сібір генерал-губернаторлығына қарады. Ақмола облысына - Ақмола, Көкшетау, Омбы және [[Петропавл]] уездері, ал [[Семей]] облысына - Семей, Көкпекті, [[Зайсан]], Баянауыл, Қарқаралы және [[Өскемен]] уездері енді. [[Түркістан]] генерал-губернаторлығы құрамында болған [[Жетісу]] облысы 1883 жылы Батыс Сібір генерал-губернаторлығы қарамағына берілді. 1891 жылы 21 наурызда қабылданған “[[Ақмола]], [[Семей]], [[Жетісу]], [[Орал]] және [[Торғай]] облыстарын басқару туралы ережеге” сәйкес [[Орынбор]] губернаторлығы мен Батыс Сібір генерал-губернаторлығының орнына орталығы [[Омбы]] болған Дала генерал-губернаторлығы құрылды.<ref>Айбын. Энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. - 880 бет.ISBN 9965-893-73-Х</ref>

Батыс-Сібір генерал-губернаторлығы - аумақтық-әкімшілік бірлік, оған [[Қазақстан]]ның [[Орта жүз|Орта]] және [[Ұлы жүз|Ұлы]] жүздерінің едәуір аумағы енді. [[1822]] жылы Сібірді Шығыс Сібір және Батыс Сібір генерал-губернаторлығы әкімшілік жағынан бөлуге байланысты пайда болды. Оның соңғысы Тобыл мен Томск губерниясы құрамына кірді, орталық [[1824]] жылдан [[Тобыл]] қаласы, [[Омбы облысы]], [[1839]] жылдан Омбыда орналасты. 1822-1844 ж. «[[Сібір қырғыздары туралы жарғы|Сібір қазақтарының жарғысы]]» бойынша қазақтарындың аумағы 8 сыртқы округ бөлінді: Ақмола, [[Қарқаралы]], [[Баянауыл]], [[Көкшетау]], [[Құсмұрын Округі|Құсмұрын]], [[Аманқарағай]], [[Атбасар]], [[Аягөз]], бұл аумағы Омбы облысын құрады, ол «[[Сібір қырғыздарының облысы]]» деп аталды. Сонымен бірге оған Омбы, [[Петропавл]], Семей және Өскемен сыртқы округ жатқызылды. [[1838]] ж. Омбы облысы қысқартылды. [[1867]]-[[1868]] ж. Ереже бойынша Батыс-Сібір генерал-губернаторлығы құрамында Ақмола (Омбы), Семей (Семей), [[Жетысу облысы|Жетысу]] (Верный) облыстары болды. Олар уездерге, болыстарға, ауылдарға, станицаға бөлінді. Шекаралары үнемі ауысып тұрды. [[1891]] ж. Ереже бойынша Батыс-Сібір генерал-губернаторлығы бұрынғы әкімшілік шекараны сақтай отырып, [[Дала генерал-губернаторлығы]] болып қайта құрылды, ол XX ғасырдың бас кезіне дейін болды. Осындай әкімшілік-аумақтық қайта құрулар қазақтардың этникалық және мәдени тұтастығын бұзуға бағытталған отарлық жүйені басқаруды жеңілдету мақсатында жүргізілді.

=== Генерал губернаторлар ===
* Капцевич, Пётр Михайлович (1822—1827)
* Вельяминов, Иван Александрович (1827—1834)
* Сулима, Николай Семёнович (1834—1836)
* Горчаков, Пётр Дмитриевич (1836—1850)
* Гасфорд, Густав Христианович (1851—1861)
* Дюгамель, Александр Осипович (1861—1866)
* Хрущов, Александр Петрович (1866—1875)
* Казнаков, Николай Геннадьевич (1875—1881)
* Мещеринов, Григорий Васильевич (1882)

==Дереккөздер==
<references/>

{{wikify}}

[[Санат:Қазақстан тарихы]]
[[Санат:Ресей империясы]]


{{stub}}