Калифорния университеті, Беркли бетінің бастапқы мәтінін қарау

{{мағына|Беркли}}
{{Университет
|Аты = Калифорния университеті, Беркли 
|Қысқартылған аты = Беркли Университеті
|Эмблемасы =  [[File:Seal of University of California, Berkeley.svg|200px]]
|Сурет = 
|Шынайы аты = University of California, Berkeley
|Халықаралық атауы = 
|Бұрынғы атауы = 
|Ұраны = {{lang-la|Fiat Lux}}<br />{{lang-en|Let There Be Light}}<br />{{lang-kk|Әрқашан нұр сөнбесін}}
|Қоры         = $ 3,91 млрд. (2014)<ref>{{cite web
 |url         =  http://www.ucop.edu/investment-office/_files/report/UC_Annual_Endowment_Report_FY2012-2013.pdf
 |title       = Жылдық қор есеп, қаржы 2013 жылы 30 маусымда аяқталған 
 |format      = PDF
 |pages       = 4
 |publisher   = Chief Investment Officer of the Regents
 |publisher   = University of California
 |accessdate  = 2014-01-13
 |lang        = en
}}</ref>
|Құрылған жылы =  [[1868]]
|Жабылған жылы =
|Қайта құрылған =
|Қайта құрылған жылы =
|Түрі =  Штат университеті
|Басшының лауазымы =   канцлер        
|Фио лауазымы = {{Iw|Николас Диркс|en|Nicholas Dirks}}
|Президенті =  [[Марк Юдоф]]
|Ғылыми жетекшісі = 
|Ректоры = 
|Ақшалай қоры         = $ 8,8 млрд.<ref>{{cite web|url=http://www.ucop.edu/treasurer/foundation/foundation.pdf|title=Annual Endowment Report|lang=en|accessdate=2011-09-08|deadlink=404|archiveurl=http://web.archive.org/20030322003146/www.ucop.edu/treasurer/foundation/foundation.pdf|archivedate=2003-03-22}}</ref>
|Студенттер =  234 464<ref>{{cite web|url=http://www.ucop.edu/treasurer/foundation/foundation.pdf|title=Annual Endowment Report|lang=en|accessdate=2011-09-08|deadlink=404|archiveurl=http://web.archive.org/20030322003146/www.ucop.edu/treasurer/foundation/foundation.pdf|archivedate=2003-03-22}}</ref>
|Шетел студенттері = 
|Мамандар = 36 204<ref name="opa" />
|Бакалавриат =  25 951<ref>{{cite web  |url         = http://opa.berkeley.edu/AnalysesReports/Fall2013Snapshot_Dec2013.pdf
 |title       = Fall 2013 Snapshot of UC Berkeley Undergraduates
 |date        = 2013-11
 |format      = PDF
 |work        = The Office of Planning & Analysis
 |publisher   = University of California, Berkeley
 |accessdate  = 2014-01-13
 |lang        = en
}}</ref>
|Магистратура = 10 253<ref name="opa">{{cite web
 |url         = http://opa.berkeley.edu/statistics/enrollmentData.html
 |title       = UC Berkeley Fall Enrollment Data
 |date        = 2013-05-12
 |work        = The Office of Planning & Analysis
 |publisher   = University of California, Berkeley
 |accessdate  = 2014-01-13
 |lang        = en
}}</ref>
|Аспирантура = 
|Докторантура = 
|Ғылым доктары = 
|Профессоры = 
|Оқытушылар  = 2 177<ref name="facts">{{cite web
 |url         = http://www.berkeley.edu/about/fact.shtml
 |title       = Facts at a glance
 |publisher   = University of California, Berkeley
 |accessdate  = 2014-01-13
 |lang        = en
}}</ref>
|Орналасқан жері =[[Беркли]], [[Калифорния]]
  |lat_dir = N |lat_deg = 37 |lat_min = 52 |lat_sec = 12
  |lon_dir = W |lon_deg = 122 |lon_min = 15 |lon_sec = 32
  |CoordScale           = 
  |edu_region           = 
|Метро бекеті = 
|Кампус               = қалалық (2,692 [[Гектар|га]])
|Мекенжайы = 
|Сайты = [http://www.berkeley.edu/ www.berkeley.edu]
|Марапаттары = 
|lat_dir = N |lat_deg = 37.802168 |lat_min =  |lat_sec = 
  |lon_dir = W |lon_deg = 122.271281 |lon_min =  |lon_sec = 
  |CoordScale           = 
  |edu_region           = US
|Commons              = University of California
|Түсі = көк{{color box|#0F4D92}} және алтын түстес{{color box|#FFD700}}
|Талисман             = Медведь Оски
|Логотипі              = [[Сурет:Berkeley Horizontal Logo.PNG|250px]]
}}

'''Калифорния университеті, Беркли''' ({{lang-en|The University of California, Berkeley}}) — көпшілік зерттеу университеті, [[АҚШ]]тың, [[Калифорния]] штаты [[Беркл|Беркли]] қаласында  орналасқан. [[Калифорния университеті]]нің 10 кампусының ең көнесі . 2013 жылы «Ұлттық университеттер» рейтингісінде (''[[U.S. News & World Report]]'' басылымы) 20-ы позицияны ұстады, сонымен қатар білім берру программалары бойынша елдегі ең үздіктер қатарына енеді<ref>{{cite web
 |url         = http://colleges.usnews.rankingsandreviews.com/best-colleges/rankings/national-universities
 |title       = National University Rankings
 |work        = Rankings
 |publisher   = [[U.S. News & World Report]]
 |accessdate  = 2014-01-13
 |lang        = en
}}</ref>. 2013 жылы ''[[Times Higher Education]]'' рейтингіснде Беркли Калифорния университеті  әлем университеттері арасында 5 орынға тұрақтады<ref>{{cite web
 |url         = http://www.timeshighereducation.co.uk/world-university-rankings/2013/reputation-ranking
 |title       = Top universities by reputation 2013
 |work        = The World Reputation Rankings
 |publisher   = [[Times Higher Education]]
 |accessdate  = 2014-01-13
 |lang        = en
}}</ref>.

Университет компьютер және IT технологиялар, экономика, физика салалары әлемге әйгілі. Беркли физикасы Екінші Дүниежүзілік соғыс кезінде және одан кейін [[Термоядролық қару|сутегі бомбасын]] жасап шығуда, жалпы [[Ядролық қару|атом бомбасын]] жасауда басты рөл атқарды. Беркли ғалымдары [[циклотрон]] ойлап тауып, [[антипротон]]ды зерттеді, [[лазер]]ді жасап шығуда басты рөл ойнады, [[фотосинтез]] процессінің негізін түсіндіріп берді, көптеген химиялық элементтерді ашты, оларды айта кететін болсақ, [[сиборгий]], [[плутоний]], [[берклий]], [[лоуренсий]] және [[калифорний]]. Дәл Беркли ең бірінші ''[[BSD]]'' ( және ''[[BSD лицензиясы]]н'') операциялық жүйесін алды<ref>{{cite web
 |url         = http://www.salon.com/2000/05/16/chapter_2_part_one/
 |title       = BSD Unix: Power to the people, from the code
 |author      = Andrew Leonard
 |date        = 2000-05-16
 |publisher   = {{Iw|Salon.com|Salon.com|en|Salon (website)}}
 |accessdate  = 2014-01-13
 |lang        = en
}}</ref><ref>{{cite web
 |url         = http://www.salon.com/2000/05/16/chapter_2_part_one/
 |title       = The unknown hackers
 |author      = Rachel Chalmers
 |date        = 2000-05-17
 |publisher   = {{Iw|Salon.com||en|Salon (website)}}
 |accessdate  = 2014-01-13
 |lang        = en
}}</ref>.

Беркли өзінің тарихында студенттік активизмімен белгілі. Біршама белгілі акциялары:  [[1964 жылғы]] ''Сөз бостандығы қозғалысы'' — протест акциясы, университеттің саяси памфлеттерді таратушыларды кампустан қууға тапсырма берген кезден басталған және ''Ұлттық парктегі бас көтеру'' [[1968 жыл]]ы, шетелдік студенттердің қарсылық акциясын өткізген кезде басталған, [[1960 жылдары]] орын алған «[[хиппи]]» мәдениетімен тікелей байланысты. Алайда студенттік активизмдерге және бас бұзарлыққа қарамастан, Беркли кампусы көптеген жасыл бұрыштарымен және ғимараттарымен, оларлың жақсы сақталған архитектурасымен танымал.

== Тарихы ==
[[Сурет:South Hall--UC Berkeley--Panoramic.jpg|thumb|left|350px|Университеттің сақталған алғашқы ғимараттарының бірі, South Hall (1873)]]

== Университет құрылымы ==

=== Ректорлары ===
[[Сурет:UCB-University-Library.jpg|thumb|300px|right|{{Iw|Чарлз Франклин До кітапханасының солтүстік беткейі|Чарлз Франклин До кітапханасының солтүстік беткейі|en|Doe Memorial Library}}  ''Мемориал Глейд'' жақтан көрінісі]]
Ректордың лауазымы [[1952 жыл]]ы бекітілген, Калифорния Университетін қайта жасақтау кезінде іске асты, сол уақыттан бері он ректор (және бір ректордың лауазымын атқарушы):

# Кларк Керр (1952—1958)
# [[Гленн Сиборг]] (1958—1961)
# Эдвард Стронг (1961—1965)
# Мартин Меерсон (1965, acting)
# Роджер Гейнс (1965—1971)
# Албюерт Бовкер (1971—1980)
# Ира Майкл Хейман (1980—1990)
# Чанг-Ли Тиен (1990—1997)
# Роберт Бердал (1997—2004)
# Роберт Биржено (2004—2013)
# {{Iw|Николас Диркс|Николас Диркс|en|Nicholas Dirks}} (2013 жылдан — осы уақытта.)

=== Бөлімшелері ===
[[Сурет:Haas School of Business courtyard.jpg|thumb|right|200px|Хааса Бизнес Мектебі]]
130 факультетте 14 колледж және мектептер ұйымдастырылған. («Колледждер» студенттер және магистранттар үшін, ал «мектептер» аспирант,  магистранттар үшін, жекелей алғанда Бизнес мектебінде):
* Хааса Бизнес Мектебі
* Колледж химии
* Педагогика мектебі
* Инженерлік колледжі
* Ішкі дизайн Колледжі
* Журналистики мектебі  
* Боалт атындағы заң мектебі
* Ақпараттық технологиялар мектебі
* Әдебиет және ғылым Колледж 
* Табиғи ресурстар Колледжі
* Оптометрия мектебі
* Денсаулық сақтау мектебі
* Голдман атындағы мемлекеттік саясат мектебі
* Қоғамдық қорғау мектебі

Сонымен қоса, университетте [[Лоуренс Ұлттық лабараториясы]] жұмыс істейді.

== Астрономияда ==
Университет құрметіне [[астероид]] {{Беркли 716|en|716 Berkeley}} аталған, ол 1911 жылы ашылған.

== Статистикасы ==
[[2013 жыл]]ғы дерек бойынша<ref name="facts" />:

* Абитуриенттердің саны: 50 312 адам, оның 25,6 % сы түскен.
* Студенттер саны: 35 899
** Бакалавр: 25 774
** Магистрлер және докторанттар: 10 125

== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}

== Сыртқы сілтемелер ==
[http://www.berkeley.edu/ www.berkeley.edu]

{{Калифорния университетінің жүйесі}}

[[Санат:Калифорния университеттері]]
[[Санат:Калифорния университеттер жүйесі]]