Uber бетінің бастапқы мәтінін қарау

{{Компания
 |биржадағы листингі     = 
 |атауы             = Uber Technologies Inc.
 |атауы             = [[Сурет:Uber logo.svg|200px]]
 |түрі              =  [[Жеке компания]] 
 |құрылды = 2009
 |құрушы= Гаррет Кэмп (''Garrett Camp''),<br/> Трэвис Каланик (''Travis Kalanick'')
 |орналасуы         = {{flagicon|АҚШ}} [[Сан-Франциско]], [[Калифорния]]
 |басты адамдары      = [[Каланик, Трэвис|Трэвис Каланик]] (CEO), ''Ryan Graves''
 |саласы            = <!-- {{ISIC|soft|АҚШ}} -->
 |өнімі             = такси/жалдамалы көлік қүралдарын іздеуге арналған мобильдік қосымша
 |айналым           = <!-- {{Өсім}} $20 млн (2004) -->
 |операциялық кіріс = <!-- {{құлау}} $1,5 млн (2004) -->
 |таза табысы       = <!-- {{құлау}} $0,5 млн (2004) -->
 |активы               = <!-- {{Өсім}} $20 млн (2004) -->
 |капитализация        = $62,5 млрд (2015)<ref>{{cite news|url=http://www.bloomberg.com/news/articles/2015-12-03/uber-raises-funding-at-62-5-valuation|title=Uber Raises Funding at $62.5 Billion Valuation|date=December 3, 2015|publisher=Bloomberg|lang=en|accessdate=2016-08-14}}</ref>
 |қызметкерлер саны    = 6,7 мың<ref>{{cite news|title=Handcuffed to Uber|first1=Connie|last1=Loizos|url=http://techcrunch.com/2016/04/29/handcuffed-to-uber/ |date=April 29, 2016 | work=TechCrunch | accessdate = May 8, 2016}}</ref>
 |сайты = [http://www.uber.com/ uber.com]
}}
'''Uber Technologies Inc.''' (Убер) [[Сан-Франциско]]дағы халықаралық компания, белгілі бір орынға жету үшін такси немесе жеке жүргізушілерді іздеу, шақыру және төлеуді жүзеге асыратын өзі аттас құрған мобильдік қосымшаға негізделген<ref name="wsj"><span class="citation">''Goode, Lauren''.&#x20;</span></ref>. 2016 жылғы тамыз айында қызмет қосымшасы, мәліметтер бойынша, әлем бойынша бес жүзден астам қалалада қол жетімді<ref><span class="citation">[https://www.uber.com/helping-cities Как Uber помогает городам стать лучше].&#x20; www.uber.com.&nbsp;— внизу страницы.&#x20;<small>Тексерілген 18 қыркүйек 2016.</small></span><span class="citation"></span></ref>. Uber қосымшасының көмегімен тапсырыс беруші  жүргізушісімен бірге машинаны резервтейді және оның көрсетілген нүктеге келе жатқан<ref name="techcrunch.com"><span class="citation">''Rao, Leena.''&#x20;</span></ref> жолын бақылай алады, төлем [[банк картасы]]ның деректері арқылы немесе қолма-қол ақша арқылы жүргізіледі. Көп жағдайда жүргізушілер өз автомобильдерін, сондай-ақ таксопарк немесе серіктестердің машиналарын пайдаланады. Көптеген елдерде жүргізушіге төлемнің 80%-ы, Uber-ге 20%-ы аударылады.

Жаңа қосымша арқылы автокөлікке тапсырыс беру қолданушының қауіпсіздігін қамтамасыз етеді. Осы арқылы автокөлікке тапсырыс расталған соң жүргізуші туралы барша қажетті ақпаратты, яғни оның есімі, суреті, ағымдағы рейтингі, нөмірі және машина маркасы туралы мәліметті алады. Сол сияқты, қолданушы жүргізушімен тікелей байланыса алады.

== Атауы ==
Неміс тілінде "über" үстінен" немесе "жоғарыдан" дегенді білдіреді, жиі деңгейдің жоғарығын немесе керемет дәрежесін белгілеу үшін пайдаланылады. [[Фридрих Ницше|Ницше]] "астам адам" мағынасында "übermensch" терминін пайдаланды. Немістердің әніндегі "Deutschland, Deutschland über alles" деп айтылатын бірінші жол әдетте "Германия, Германия бәрінен жоғары" деп аударылады. АҚШ-та "uber" 20-ғасырдың бірінші жартысында "super" деген сөздің сленг-нұсқасына айналды<ref><span class="citation">[https://www.bostonglobe.com/ideas/2014/07/26/the-long-strange-journey-uber/6DFRmI3xcKJdXUtljsDktO/story.html The long strange journey of ‘über’ - The Boston Globe].&#x20;<small>Тексерілген 5 августа 2016.</small></span><span class="citation"></span></ref>. "UberCab" компаниясының алғашқы атауын орыс тіліне "СуперТакси" деп аударуға болады.

== Тарихы ==
[[Сурет:Uber_ride_Bogota_(10277864666).jpg|нобай|Uber смартфонда жүргізуші]]
Uber (бастапқыда UberCab) 2009 жылы жазда Трэвис Каланик және Гаррет Кэмппен өзі аттас-қосымша шығарған кезде құрылды. Бастапқыда Uber жүйесіне қатысушы жүргізушілер тек Lincoln Town Car, Cadillac Escalade, BMW 7 сериясы, Mercedes-Benz S550<ref name="techcrunch.com"/> сияқты атқарушы класс автомобильдерін пайдалана алатын еді, 2012 жылдан бастап қолжетімді эконом-класс (жаңа сервис ''UberX ''атанды)<ref name="tc20131003"><span class="citation">[http://techcrunch.com/2013/10/03/in-another-strike-against-the-competition-uber-lowers-uberx-prices-in-san-diego-la-and-dc/ In Another Strike Against The Competition, Uber Lowers UberX Prices In San Diego, LA, And DC]&nbsp;(ағылш.)&nbsp;(3&nbsp;қазан 2013).&#x20;<small>Тексерілген 11 қазан 2013.</small></span><span class="citation"></span></ref> автомобильдерінің тізімімен кеңейді және халықаралық экспансиясы басталды.

2012 жылы Uber қосымшаның функционалдық мүмкіндіктерін кеңейту туралы жоспарлары жариялады, осыдан кейін такси қызметін көрсетпейтін жүргізушілер ([[Ағылшын тілі|ағыл.]] ''<span lang="en">ridesharing</span>'')<ref name="techcrunch.com 2"><span class="citation">''Lawler, Ryan.''&#x20;</span></ref> үшін баратын жолы бір жолаушы іздеу мүмкін болады.

2015 жылдың маусымында Uber [[Ыстамбұл|Стамбулда]] UberBOAT жаңа қызметін қосты, ол [[Боспор бұғазы|Босфор]] бұғазы арқылы алып өтуді жүзеге асырады. Тасымалдау қайық арқылы жүзеге асырылады. Құны -17 доллардан, ал қайық сыйымдылығы 7-ден 10 адамға дейін.

2016 жылы маусым айында Uber [[Бразилия]] жолаушыларды тікұшақпен ұшыруға қызметін қосуға дайындық үстінде екені туралы жариялады. Бұл қызметті күнделікті режимде Сан-Паулу тікұшақ алаңдары бар тоғыз аудандарында тапсырыс беруге болады. Сондай-ақ, такси шақыру кезінде Uber, жүру жолында белгіленген жерге дейін трафиктің тығыздығына сәйкес емес, сапардың қорытынды құнын көрсетеді.

2016 жылы шілде айының соңында Uber меншікті электронды навигациялық карталарын әзірлеу бойынша жобасына 500 миллион доллар инвестиция құюға ниетте деген хабар пайда болды. Бұл Google Maps картасынан бас тартуға мүмкіндік береді және картаны Uber қызметтерінің ерекшелігін ескере отырып құрады. Google Maps әрқашан нақты және егжей тегжейлі көрсете алмайтын дамушы елдерде туындайтын көптеген мәселелерді шешетін болады. Картаны құру кезінде жүргізушілердің, сондай-ақ компанияның меншікті әзірлеу ақпараты пайдаланылатын болады. Алғашқы картасы АҚШ және Мексикада пайда болады.

== Қақтығыстар ==
Қызметтің белсенділігі көптеген елдерде, соның ішінде [[Франция]], [[Германия]], [[Италия]], [[Нидерланд]], [[Испания]]да даулы жағдайлар мен наразылықтар тудырды. Кейбір елдерде Uber компаниясы айыппұлдар алса, басқа елдерде кей немесе барлық қызметтеріне тыйым салынды. Мәселе қызметтің ережесінің бірқатар еуропалық елдердің заңнамасына (көбінесе, тасымалдау қызметінің тиісті лицензияларының болмауына байланысты) сәйкес келмеуіне байланысты, сондай-ақ төмен тарифтерге байланысты.

Uber қызметіне наразылық  [[Мәскеу]]де де таксистер тарапынан болды, атап айтқанда, компанияны "ірі заңсыз тасымалдаушы" деп атады. 2015 жылы Мәскеу көлік департаменті және Uber компаниясы қызмет көрсетуді тек заңды тасымалдаумен шектейтін арнайы келісімшартқа қол қоюға уағдаласты <ref>[http://moslenta.ru/article/2015/11/11/liksutov/ Кто катает москвичей на Мерседесе за 22 рубля — Что делать — МОСЛЕНТА]</ref>. 2016 жылғы қаңтарда Мәскеудің Көлік Департаментінің басшысы Максим Ликсутов егер Uber шектеулі келісімшартқа қол қоймаса, осы мобильді қосымшаны Мәскеу аумағында тыйым салу туралы  талап қойып құқық қорғау және сот органдарына жүгінетінімен қорқытты <ref>[http://www.gazeta.ru/auto/2016/02/02_a_8053457.shtml Вице-мэр Москвы Ликсутов рассказал, сколько город тратит и зарабатывает на платных парковках — Газета.]</ref>.

== Қаржы ==
Uber компаниясы шамамен венчурлік инвесторлар мен жеке инвестициялық қорлардан<ref>[https://www.crunchbase.com/organization/uber#/entity Uber | crunchbase]</ref> 14 кезеңде 11.5 млрд доллар тартқан. 2016 жылы тамыз айында, кейбір ақпараттарға қарағанда, Uber өзінің еншілес Uber China компаниясын Didi компаниясына сату туралы уағдаластыққа жеткен. Didi, өз кезегінде, Uber Global<ref>[http://www.nytimes.com/2016/08/26/technology/how-uber-lost-more-than-1-billion-in-the-first-half-of-2016.html?_r=0 http://www.nytimes.com/2016/08/26/technology/how-uber-lost-more-than-1-billion-in-the-first-half-of-2016.html?]</ref> компаниясына $1 млрд инвестицияламақ.
{| class="wikitable" style="margin-bottom: 10px;"
!Жыл
!2014
!2015
!1кв'16
!2 ш'16
|-
|Түсім
|$495.3 M<ref>http://www.forbes.com/sites/briansolomon/2016/01/12/leaked-ubers-financials-show-huge-growth-even-bigger-losses/#563835cf5c99</ref>
|$1.5 млрд.
| height="" resource="Файл:Uber ride Bogota (10277864666).jpg" width="" |$960M<ref name="autogenerated1">[http://www.businessinsider.com/uber-2016-losses-2016-8 Uber 2016 losses exceed $1 billion - Business Insider]</ref>
|$1.1 млрд<ref name="autogenerated1"/>
|-
|Шығын бойынша [[Гаап|GAAP]]
| -$671M<ref>[http://www.businessinsider.com/uber-financials-for-2014-and-2015-2016-1 Uber financials for 2014 and 2015 - Business Insider]</ref>
|СД
| -$520M<ref name="autogenerated1"/>
| -$750M<ref name="autogenerated1"/>
|}

== Қосымшаға сыни көзқарастар ==
2014 жылдың қараша айында Android үшін Uber қосымшасы ОЖ көптеген функцияларына қол жетімділігі бар, тіпті құрылғыларындың осалдығын  іздейді<ref><span class="citation">[http://www.gironsec.com/blog/2014/11/what-the-hell-uber-uncool-bro/ What the hell Uber?]</span></ref> деген ақпарат пайда болды. Uber, қосымшасы кейбір жеке ақпаратқа (мысалы, SMS) кіруге рұқсаты бар болғанына қарамастан, ол серверлеріне<ref><span class="citation">[http://thenextweb.com/apps/2014/11/27/ubers-app-malware-despite-may-read/ Uber’s Android app is not ‘literally malware’, despite what you may have read]&nbsp;(ағылш.</span></ref> жіберілмейді деп түсіндірді.

== Қызықты фактілер ==
* Компанияның арқасында [[Уберизация]] термині пайда болды.
* Бизнес идеясы Парижде 2008 жылы, компанияның негізін қалаушы Трэвис Каланик, такси шақырта алмаған кезде дүниеге келген<ref><span class="citation">''Kara Swisher.''&#x20;</span></ref>.

== Қазақстанда қатысушы қалалар ==
Қазақстанда Uber халықаралық технологиялық компаниясы алғаш рет '''''Астана''''' қаласында өз жұмысын бастады, ол 2016 жылдың 11 маусымнан іске қосылды.

Uber платформасын Қазақстанда ықпалдастыру шеңберінде компания  өкілдері Астана әкімдігімен, ҚР Қаржы министрлігінің Мемлекеттік кірістер комитетімен және ҚР ИДМ «KAZNEX INVEST» экспорт және инвестициялар ұлттық агенттігі» АҚ-мен ынтымақтастық туралы меморандумдарға қол қойды.

«Сервисті Астанада пайдалану еліміздің бас қаласын шетелдік инвесторлар үшін тасымалдау жағынан барынша жайлы ете түседі. Сонымен қатар  платформа тікелей болмағанымен, жеке кәсіпкерліктің дамуына дем бере түседі. Тасымалдау үшін нақты ақшасыз төлем де тағы бір маңызды фактор болып табылады. Біріншіден, бұл ыңғайлы. Екіншіден, бұл көлік тасымалын аанғұрлым ашық әрі айқын ете түседі», – деп мәлімдеді «KAZNEX INVEST» АҚ басқарма төрағасы Борисбий Жангуразов.<ref>[http://invest.gov.kz/kz/news/s-11-iyunya-kazahstancy-nachali-polzovatsya-servisom-uber-v-astane 11 маусымнан қазақстандықтар Астанада Uber сервисін пайдалануды бастады]</ref>

Қазақстан баспасөз клубының хабарлауынша, '''''Алматы''''' Қазақстанда жаңа қосымшасы қолжетімді болатын Астанадан кейінгі екінші қала.

Аталған компания Алматыда 2016 жылдың 11 шілдесінен жұмыс істей бастағанын жариялап, «Алматы даму орталығы» және AlmatyTechGarden-мен өзара түсіністік туралы меморандумға қол қойды.

Алматы тұтынушыларына uberX-ке келесідей тарифтер ұсынылмақ: автокөлікті ұсыну үшін 170 теңге, әр шақырымға 40 теңге және әр минутқа 5 теңге (әр шақырым мен минутқа кететін жол ақысы қосылады).Осылайша, Арбаттан Республика алаңына (жаңа алаң) дейінгі жолдың жобалай құны 400 теңгені құрайды. М.Әуезов атындағы драма театрынан 28 гвардияшылар-панфиловшылар атындағы саябаққа дейінгі жолақы – 416-499 теңге, ал Горький атындағы мәдениет және демалыс орталық саябағынан циркке дейінгі жол 458-555 теңге тұратын болады.

Қаланың кез келген жерінен әуежайға бару құны 2500 теңгені құрайды. Медеу танымал курортына бару ақысы да дәл солай болады.

Алматыдағы Uber тұғырнамасында тек қана тамаша техникалық ахуалдағы, шығу мерзімі 7 жылдан аспаған шетелдік маркалы (Toyota Camry, Hyundai Accent, Kia Rio және тағы басқа) автокөліктер қызмет етеді<ref>[https://egemen.kz/2016/07/11/50687 Алматы қаласында Uber технологиясы іске қосылды]</ref>.

== Сондай-ақ, ==
* Яндекс.Такси
* Lyft
* Sidecar
* GetTaxi
* Таксовик
* [[Уберизация]]

== Ескертпелер ==
{{Reflist|2}}

== Сілтемелер ==
* '''[http://www.uber.com uber.com]''' <span>— официальный сайт Uber</span>
* [http://russian.rt.com/article/36211 Кэбы қарсы смартфон: лондон таксистер қарсы наразылық мобильді қосымша] // Russian RT, 12 маусым 2014
* [https://meduza.io/news/2015/06/25/taksisty-zablokirovali-dorogi-v-aeroporty-parizha-v-znak-protesta-protiv-uber Таксистер бұғатталды жолдары және әуежайлар Париж қарсылық белгісі Uber] // Медуза, 25 МАУСЫМ 2015
* [http://www.computerra.ru/60807/kak-dokazat-investoru-chto-startap-vyistrelit-imenno-segodnya/ Иә, инвесторға бұл стартап "выстрелит" дәл бүгін] // Компьютерра, 22 наурыз 2013: "Ресей идеясын Uber көрсетеді "Яндекс. Такси"."

[[Санат:2009 жылы құрылған компаниялар]]
[[Санат:АҚШ компаниялары]]
[[Санат:Алфавит бойынша компаниялар]]
[[Санат:Бағдарламалық жасақтама]]