Хандық

Қазақстан Энциклопедиясы жобасынан алынған мәлімет

Хандықорта ғасырлардағы түркі-моңғол қоғамында болған дәстүрлі мемлекеттік бірлестік. Хандық дала өркениетінің ерекшеліктерімен тығыз байланысты болды және өз заманында прогресшіл рөл атқарды. Оның құрамына енген қауымдардың көшіп-қонатын белгілі жері, шаруашылық бірлестігі болды және олар саяси жағынан бірлесіп, сыртқы жаудан өз шекарасын қорғап тұрды. Дегенмен, дәстүрлі қазақ қоғамындағы көшпелі шаруашылық, әрбір жүздің өзіне тән эконономикалық, шаруашылық ерекшеліктері Қазақстан аумағында орталықтандырылған бір Хандықтың өмір сүруіне мүмкіндік бермеді. Қазақ хандығы құрылғаннан кейінгі кезеңде ірі саяси қайраткерлер (Қасым, Хақназар, Есім, Тәуекел, Тәуке, Абылай) Хандықты біріктіріп, орталықтанған мемлекет орнатуға тырысты. Алайда мұндай Хандықтар көп ұзамай-ақ ыдырап отырды. 18 ғасырдың өзінде қазақ жерінде бірнеше Хандықтар (Кіші жүзде Әбілқайыр, Орта жүзде Әбілмәмбет, Сәмеке, Ұлы жүзде Жолбарыс басқарған) өмір сүрді. Ресей империясының 18221824 жылы жүргізген әкімшілік реформаларынан кейін көп ұзамай қазақ жерінде Хандық өкімет жойылды.

{{#invoke:Message box|ambox}}{{#if:||{{#if:|[[Санат:Еш медиа файлы жоқ мақалалар/{{{1}}}]]|}}}}

{{#invoke:Message box|ambox}}{{#if:||{{#if:||}}}}